16. Hukuk Dairesi 2014/21323 E. , 2015/11560 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : DARENDE KADASTRO MAHKEMESİ
TARİHİ : 23/05/2014
NUMARASI : 2009/51-2014/24
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında K. köyü çalışma alanında bulunan 111 ada 7, 112 ada 1 ve 113 ada 1 parsel sayılı 815518.58, 2110453.52 ve 3481540.54 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar kadim mera olmaları ve 4342 sayılı Mera Kanunu uyarınca çalışma yapan mera ekibince belirlenen mera alanları içinde kalmaları nedeniyle orta malı mera niteliğinde sınırlandırılarak tespit edilmiştir. Davacı H.. G.. askı ilan tarihinden önce kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak 112 ada 1 parsel sayılı taşınmazın adına tescili istemiyle; davacılar Yılmaz ve İ.. G.. vekili yasal süresi içinde irsen intikal, taksim, emlak kaydı ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazın yaklaşık 300 dönüm yüzölçümündeki bölümünün davacı Y.. G.., yaklaşık 125 dönüm yüzölçümündeki bölümünün davacı İ.. G.. adına tescili istemiyle; davacı Hasan , yasal süresi içinde irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak çekişmeli 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazın yaklaşık (13) dekar yüzölçümündeki bölümünün adına tescili istemiyle davacı S.. A.. yasal süresi içinde satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak çekişmeli 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazın adına tescili istemiyle, davacı S.. A.. yasal süresi içinde irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak çekişmeli 112 ada 1 ve 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazların adına tescili istemiyle davacı M.. G.. yasal süresi içinde irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak çekişmeli 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazın adına tescili istemiyle; davacı H.. A.. yasal süresi içinde irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak çekişmeli 111 ada 7 ve 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazların adına tescili istemiyle; davacılar İsa ve İ.. Ö.., yasal süresi içinde tapu kaydı ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak çekişmeli 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (197) dönümlük bölümünün 3/4 payının İ.. Ö.. ve 1/4 İ.. Ö.. adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece dava dosyaları birleştirilerek yapılan yargılama sonunda davacı S.. A.., davacı H.. A.., davacı M.. G.., davacı S.. A.., davacılar İsa ve İ.. Ö.. davalarının reddine, davacılar Yılmaz ve İ.. G.. davalarının kısmen kabulüne, davacı H.. G.. ile davacı H.. K.."ın davalarının kabulüne; çekişmeli 111 ada 7 ve 112 ada 1 parsel sayılı taşınmazların tespit gibi mera vasfı ile tescil harici ile bırakılmasına ve kendisine özgü sicile kaydedilmesine; çekişmeli 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin
iptaliyle fen bilirkişilerinin 05.08.2013 havale tarihli raporlarında (A) 62662,79 metrekare, (B) 66966,13 metrekare, (C) 31280,93 ve (E) 34446,53 metrekare harfleri ile tanımlanan kısımların 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazdan ifrazı ile aynı adanın son parsel numarası verilmek üzere 41071748316 TC. Kimlik nolu Y.. G.. (İsmail oğlu 1965 d.lu) adına tapuya kayıt ve tesciline, fen bilirkişilerinin 05.08.2013 havale tarihli raporlarında (F) 65403,93 metrekare harfi ile tanımlanan kısmın 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazdan ifrazı ile aynı adanın son parsel numarası verilmek üzere TC. Kimlik Nolu İ.. G.. (Davut oğlu 1958 d.lu) adına tapuya kayıt ve tesciline, İ.. G.."in fen bilirkişilerinin 05.08.2013 havale tarihli raporlarında (G) harfi ile tanımlanan kısma karşı açmış olduğu davanın reddine, fen bilirkişilerinin 05.08.2013 havale tarihli raporlarında (D) 17565,28 metrekare harfi ile tanımlanan kısmın 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazdan ifrazı ile aynı adanın son parsel numarası verilmek üzere TC. Kimlik Nolu H.. G.. (Halil oğlu 1944 d.lu) adına tapuya kayıt ve tesciline, fen bilirkişilerinin 24/04/2014 havale tarihli raporlarında (Z) 12315,87 metrekare harfi ile tanımlanan kısmın 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazdan ifrazı ile aynı adanın son parsel numarası verilmek üzere TC. Kimlik Nolu H.. K.. (Hacı oğlu 1952 d.lu) adına tapuya kayıt ve tesciline, 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazdan ifrazlardan sonra kalan kısmın tespit gibi mera vasfı ile tescil harici bırakılmasına, kendisine özgü sicile kaydedilmesine karar verilmiş; hüküm, davacı İ.. Ö.. vekili, davacı H.. A.., davacı S.. A.., davacı M.. G.., davacı İ.. G.. vekili ve davalı S.. A.. ile davalı Hazine vekili ve davalı Darende Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; davacıların davalarının kabulüne karar verilen uzman bilirkişiler raporlarında ( A, B, C, D, E, F ve Z ) harfleri ile gösterilen taşınmaz bölümlerinin mera olmayıp tarım arazisi oldukları ve davacılar yararına edinme koşullarının oluştuğu; davacıların davalarının reddine karar verilen taşınmaz bölümlerinin ise mera olduğu veya davacılar yararlarına edinme koşullarının oluşmadığı kabul edilerek karar verilmiş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar vermeye yeterli bulunmamaktadır. Çekişmeli taşınmazlar, kadim mera olmaları ve 4342 sayılı Mera Kanunu uyarınca çalışma yapan mera ekibince belirlenen mera alanları içinde kalmaları nedeniyle mera niteliğinde sınırlandırılarak tespit edilmiştir. Temyiz eden davacı İ.. Ö.. ve müştereği tapu kayıtlarına dayanarak, temyiz eden diğer davacılar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile zilyetlik kayıtlarına dayanarak ayrı ayrı dava açmıştır. Mahkemece, yöntemince mera araştırması yapılmadan, dayanak tapu kayıtlarının kapsamı yöntemince saptanmadan ve yöntemince zilyetlik araştırması yapılmadan karar verilmiştir. Eksik ve yetersiz araştırma, inceleme ve uygulama ile karar verilemez. Doğru sonuca ulaşılabilmesi için; çekişmeli taşınmazların bulunduğu bölgeye ait en eski tarihliden kadastro tespit gününe kadarki tüm hava fotoğrafları dosya içine getirildikten sonra; komşu köylerde oturan ve davada yararı bulunmayan, çekişmeli taşınmazları iyi bilen, elverdiğince yaşlı kişiler arasından seçilecek yerel bilirkişi kurulu ile tarafların aynı nitelikteki kişiler arasından bildirecekleri tanıkları ve bütün tespit bilirkişileri; üç kişiden oluşacak ziraatçı bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve fen bilirkişi hazır olduğu halde mahallinde yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte; yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmazlar ile dava ve temyize konu olan bölümlerinin öncelerinin ne olduğu, mera olup olmadıkları, ilk olarak ne zaman, ne şekilde ve kim veya kimler tarafından kullanılmaya başlandıkları, imar-ihyaya konu olup olmadıkları ile imar-ihyaya konu olmuşlarsa kim veya kimler tarafından ve hangi tarihlerde imar-ihyanın yapılıp tamamlandığı, çekişmeli bölümler üzerindeki zilyetliklerin kimler tarafından ve ne şekilde sürdürüldüğü, kullanılmaya başlanan bu bölümlerin komşu mera parsellerinden nasıl ayrıldıkları, aralarında doğal ya da yapay ayırıcı unsur niteliğinde sınırların bulunup bulunmadığı gibi hususlar olaylara dayalı olarak ve tek tek sorulup saptanmaya
çalışılmalıdır. Aynı şekilde; davacılar İsmail ve İ.. Ö.."ın dayanağını oluşturan tapu kayıtları da, mevki ve tüm sınırları ile yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarına tek tek okunarak, gösterecekleri sınırlar fen bilirkişisine işaret ettirilmelidir. Özellikle, dayanak tapu kaydının güney sınırında okunan “Ağılyazıya giden cılga yolu” veya “Ağılyazıya giden yol”un neresi olabileceğini üzerinde durulmalıdır. Bu yolun kadim ve sabit bir yol olup olmadığı ile bu yolun güneyindeki büyük mera parselleri ile kuzeydeki şahıs arazileri arasında sınır oluşturup oluşturmadığı üzerinde durulmalıdır. Yapılacak kayıt uygulamasında komşu taşınmazların tutanak ve dayanakları ile dayanak tapu kaydının oluşum belgelerinden de yararlanılmalıdır. Yine; komşu taşınmazların tutanak ve dayanakları ile bilirkişi tanıkların sözleri denetlenmelidir. Bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında, kullanım ve kayıt uygulaması hususlarında doğabilecek çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeye çalışılmalıdır. Bu şekilde, dayanak tapu kaydının 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 20. maddesi uyarına kapsamının ve özellikle güney sınırının belirlenmesine çalışılmalıdır. Keşfe katılacak ziraatçı bilirkişi kurulundan, çekişmeli her bir bölümün tarımsal niteliğini bildirir, bu bölümlerin öncelerinin ne olduğu ile imar-ihyaya konu iseler imar-ihyanın tamamlandığı tarihleri açıklar, bu bölümler üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi ile komşu bölümlerden nasıl ayrıldıklarını, aralarında yapay ya da doğal ayırıcı unsur niteliğinde sınırlar olup olmadığını irdeler, çekişmeli bölümlerin eğimi, toprak yapısı ve bitki deseni yönlerinden komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, çekişmeli taşınmaz ve çekişmeli bölümlerin değişik yönlerden çekilecek ve üzerlerinde fen bilirkişi tarafından çekişmeli bölümlerin sınırları işaretlenmiş fotoğraflarla desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalıdır. Keşfe katılacak jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden, çekişmeli taşınmazlar ve çekişmeli bölümlerin hava fotoğraflarındaki durumlarını, çekişmeli bölümlerin ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandıklarını, bu bölümler üzerinde sürdürülen kullanımdaki değişiklikleri ve komşu bölümlerin durumunu açıklar, çekişmeli taşınmazlardan 113 ada 1 parsel saylı taşınmaz ile kuzeydeki 110 ada arasındaki yolun güzergahı ile zaman içinde bu güzergahta değişiklik olup olmadığını bildirir, çekişmeli bölümlerin krokileri ile hava fotoğraflarını çakıştırmalı şekilde gösteren ayrıntılı rapor alınmalıdır. Keşfe katılacak fen bilirkişisinden, yapılacak keşif ve uygulamaları izleyip denetlemeye olanak verir, bilirkişi ve tanıklarca gösterilen kullanım ve tapu kaydı sınırları işaretlenmiş, özellikle davacıların dayanağını oluşturan ve kuzeydeki 110 adadaki taşınmazlara uygulanmış tapu kaydının güney sınırında okuduğu “Ağılyazıya giden cılga yolu” veya “Ağılyazıya giden yol”un neresi olabileceğini irdeler, çekişmeli bölümler ile komşu mera bölümlerinin konumlarını çizilecek yan kesit krokisi ile gösteren ayrıntılı rapor alınmalıdır. Bundan sonra, toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmelidir. Bu değerlendirmeler yapılırken, dayanak tapu kayıtlarının uygulandığı taşınmazlar ile komşu taşınmazların tespit ve kesinleşme durumları gözetilmeli, mera bütünlüğü içinde yer alan bölümlerin öncelerinin de mera olduğunun kabulü gerekeceği hususuna dikkat edilmelidir. Yine; önceleri mera olan taşınmazalar üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi nereye ulaşırsa ulaşsın meraların zilyetlikle kazanılamayacağı da gözetilmelidir. Tarafların temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harçlarının talep halinde temyiz eden davalı Darende Belediye Başkanlığına ve davacılara ayrı ayrı iadesine, 09.10.2015 gününde oybirliği ile karar verildi.