MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "mahkemece yapılan kayıt uygulamasının komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmediğinden araştırmanın yetersiz olduğu açıklanarak, davalı tarafın dayandığı tapu kaydının sınırları içerisinde kaldığı bildirilen taşınmazlar ile bu taşınmazlara komşu parsellerin kadastro tutanakları ile varsa dayanak kayıtlarının getirtilerek dosyanın ikmal edilmesi, bundan sonra mahallinde yöntemince keşif yapılması, uzman bilirkişiden keşfi izlemeye, bilirkişi sözlerini denetlemeye ve infaza elverişli rapor alınması ve sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın tespitine esas alınan tapu kaydının dava konusu taşınmaza aynen uyduğu, tapu kaydının sınırlarının sabit hudut niteliğinde olup, hukuki geçerliliğini koruduğu, diğer taraftan taşınmazın mütegayyip şahıslardan intikal ettiği iddiasının da kanıtlanamadığı gerekçesi ile yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Davalı tarafın dayandığı ve taşınmazın tespitine esas olan tapu kayıtları tesislerinden itibaren tüm tedavüllleri ile getirtilmemiş, tespite esas bu tapu kayıtlarından davalıların miras bırakanı ...’nın payını ihtiva eden K.sani 1937 tarih 5 sıra numaralı tapu kaydının geldi kayıtlarından T. evvel 1329 tarih 47 sıra numaralı tapu kaydı “1200 dönüm” yüzölçümlü olmakla beraber, bu kaydın geldisi olarak gösterilen K.sani 1313 tarih 15 sıra numaralı tapu kaydının “500 dönüm” miktarında olduğu ve diğer taraftan K.sani 1313 tarih 15 sıra numaralı kaydın tedavülü olarak T. evvel 1329 tarih 47 sıra numaralı kaydın gösterilmediği, ayrıca sınırları itibari ile de farklılık arzettikleri halde bu çelişkiler üzerinde durulmamış, tapu kayıtlarının tesisinden itibaren tedavüllerinin ne olduğu, miktar ve sınır değişikliklerinin hangi nedenlerden ileri geldiği somut olarak ortaya konulmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonucu varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, davalı tarafın dayandığı ve çekişmeli taşınmazın tespitine esas alınan tapu kayıtları tesislerinden itibaren tüm tedavülleri, varsa haritaları ve tüm oluşum belgeleri ile getirtilmeli; dosya tapu işlerinden anlayan kadastro bilirkişisine tevdi edilerek tapu sicilleri üzerinde araştırma yaptırılmak suretiyle yöntemince ve denetime uygun olarak tapu kayıtlarının tedavül durumu, miktar ve sınır değişiklikleri ve bu değişikliklerin hangi nedenden kaynaklandığı ile ilgili olarak ayrıntılı rapor alınmalı; tapu kayıtlarındaki yüzölçüm ve sınır değişikliklerinin yasal bir dayanağı bulunmaması halinde kök kayıttaki sınır yerlerine ve kök kaydın miktarına itibar edilmesi gerektiği düşünülmeli, bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız ve yöreyi iyi bilen şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ile ziraat mühendisi bilirkişisi ve teknik bilirkişi eşliğinde yeniden keşif yapılmalı; yapılacak keşifte, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 20. maddesi hükmü uyarınca davalı tarafın dayandığı tapu kayıtlarının dayanağı harita mevcut ise, yerel bilirkişi yardımı ve uzman teknik bilirkişi eliyle yöntemince yerine uygulanmalı, uygulama yapılırken haritası bulunan kayıtlarının kapsamlarının öncelikle haritasına göre belirleneceği gözetilmeli, haritası bulunmayan kayıtlardaki sınırların tespiti bakımından mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarına başvurulmalı; kayıtlarda yazılı hudutlar mahalli bilirkişilere tek tek okunmak sureti ile bu sınırların zeminde gösterilmesi istenilmeli, kayıtlarda yazılı olup yerel bilirkişilerce zeminde gösterilemeyen hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, yerel bilirkişi ve tanıkların kayıtların uygulanması hususundaki beyanları, komşu parsel tutanakları ve dayanakları kayıtlarla denetlenmeli; teknik bilirkişiden, tapu kayıtlarının revizyon gördüğü parsellerin de dikkate alındığı, komşu parsellerin dayanağı kayıtların dava konusu taşınmaz yönünü ne okuduğunun belirlendiği, kroki üzerinde işaretlenmek suretiyle tapu kayıtlarının sınır denetiminin yapıldığı ve kayıtların kapsamlarının kesin olarak gösterildiği keşfi izlemeye imkan veren, ayrıntılı ve gerekçeli rapor ve kroki alınmalı; tapu kaydının değişebilir sınırlı olduğunun belirlenmesi halinde, miktarı ile geçerli olacağı düşünülerek, taşınmazın tapu kaydının miktarı itibarı ile, tapu kaydının sabit sınırlı olduğunun belirlenmesi halinde ise sınırları itibari ile taşınmazı kapsayıp, kapsamadığı kesin olarak belirlenmeli; ayrıca yerel bilirkişiler ve tanıklardan taşınmazın öncesinin ne olduğu, kayıp ve yitik kişilerden kalıp kalmadığı, ilk zilyedinin kim olduğu, kimden kime kaldığı, taşınmazın ne zamandan beri, kim tarafından ve ne şekilde kullanıldığı hususlarında somut olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı; ziraat mühendisi bilirkişisinden, taşınmazın tarımsal niteliğini bildiren, zilyetlikle edinilebilecek kültür arazisi olup olmadığını açıklayan, çekişmeli taşınmazın toprak yapısı ile komşu taşınmazların toprak yapısının mukayeseli olarak değerlendirildiği taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını da içerir, bilimsel esaslara dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; tapu kaydının çekişmeli taşınmaza uymadığının ya da dava konusu taşınmazın tapu kaydının miktarı itibari ile kapsamının dışında kaldığının anlaşılması halinde, davalı taraf lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluşup oluşmadığı tartışılıp değerlendirilmeli, bu halde belgesiz sınırlamaları dikkate alınmalı, bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu yönler göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11.06.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.