Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/23677 Esas 2022/1669 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı konusu kalmayan dava hakkında hüküm kurulmasına yer olmadığına dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, davalı borçlu ... hakkında takip başlatıldığını, borçlunun alacaklılarından mal kaçırmak amacıyla adına kayıtlı taşınmazını 22/03/2013 tarihinde davalı ...’a sattığını belirterek davalılar arasındaki tasarrufların iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, davanın görülebilmesi için gerekli aciz belgesinin olmadığı taşınmazın ipotekli olduğundan davacının bu davayı açmakta hukuki yararı olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili de aynı yönde savunma yaparak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere göre; dava konusu taşınmazın yargılama sırasında borçlunun bir başka borcu nedeni ile satıldığını, davacının talebini istirdat olarak devam ettirmeyeceğini bildirdiğinden bahisle davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına, yargılama giderinin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmiş; hükmün davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine karar Yargıtay(Kapatılan) 17.Hukuk Dairesi’nin 09/05/2017 tarih, 2015/4885-2017/5236 sayılı ilamıyla; mahkemenin, davanın açılmasına davalıların sebep olduğunu belirtmiş ise de, bu gerekçesini somut bulgulara dayandırmadığı gibi bu davanın görülmesi için gerekli koşulların dava konusu olayda gerçekleşip gerçekleşmediğini, kısaca davanın haklılık durumunu gereği gibi tartışmadan karar verdiği belirtilerek, mahkemece tarafların haklılık durumları değerlendirilerek, yargılama giderinin haksız olan tarafa yükletilmesi gerektiğinden bahisle bozulmuştur. Mahkemece direnme kararı verilmiş, dosyanın HGK'nun 15/06/2021 tarih ve 2018/(17)4-452-2021/756 sayılı ilamı ile ilk derece mahkemesince direnme kararında ilk karardan tamamen farklı bir gerekçeye dayanılarak hüküm kurulduğu, bu durumda, mahkemenin direnme olarak adlandırdığı temyize konu kararın usul hukuku anlamında gerçek bir direnme kararı olmadığı, yeni hüküm niteliğinde olduğu belirtilerek dosyanın dairemize gönderilmesi üzerine davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Dava; İİK'nun 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
Yargıtay(Kapatılan) 17.Hukuk Dairesi’nin 09/05/2017 tarih, 2015/4885-2017/5236 sayılı bozma ilamında; mahkemenin, davanın açılmasına davalıların sebep olduğu belirtilmiş ise de, bu gerekçesini somut bulgulara dayandırmadığı gibi bu davanın görülmesi için gerekli koşulların dava konusu olayda gerçekleşip gerçekleşmediği, kısaca davanın haklılık durumunun gereği gibi tartışılmadan karar verildiği belirtilmiş olup, bu defa mahkemece; tasarrufun iptali davalarında borçlunun, borcunu ödememesi ve borcun doğumundan sonra tasarrufta bulunmasının bu davanın açılmasına yeterli nedenler olduğu, aciz belgesinin her zaman temin edilebilecek belgelerden olduğu, Yargıtay aşamasında dahi sunulabileceği kabul edilmiş olduğundan burada davacının davayı açmakta haklı olduğu belirtilerek davacı lehine yargılama giderlerine hükmedilmişse de; tasarrufun iptali davasını elinde geçici veya kesin aciz belgesi bulunan alacaklı açabilir. (İİK.m.277) Bu husus, dava şartı olup, hâkim görevi gereği doğrudan gözetmek zorundadır.
Somut olayda, dava dayanağı takip dosyasında İİK'nun 105.maddesinde belirtildiği şekilde borçlu ...’in adresinde yapılmış bir haciz bulunmadığı gibi İİK'nun 143.maddesinde belirtilen aciz belgesi de sunulmamıştır. Bu durumda, davalı borçlunun aciz hali ispatlanmamış olduğundan usuli kazanılmış haklar da gözetilerek davacı aleyhine yargılama giderlerine hükmedilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 07/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.