MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki intifa hakkı ve ipoteğin terkini davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 07.05.2014 gün ve 2014/1189 Esas, 5950 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacılar vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Davacılar, davalı şirket ile davalı ..... arasındaki sözleşmeler uyarınca diğer davacı ..."in maliki olduğu taşınmaza anılan sözleşmelerin teminatı olarak davalı yararına intifa hakkı ile 27.02.2004 tarihli 100.000,00 TL ve 11.05.2004 tarihli 150.000,00 TL bedelli ipotek tesis edildiğini, sözleşmenin 18.09.2010 tarihinde süresinin sona erdiğini belirterek ipoteğin ve intifa hakkının terkinini istemişlerdir.
Davalı, davacı ......."nin aktif dava ehliyeti olmadığını, intifa hakkının 2008 yılında yolsuz olarak tapudan terkin edilmesi nedeniyle bu konuda dava açılmayacağını, ipoteklerin sözleşmenin teminatı olarak konulduğunu ve davalı şirkete ait davacı kullanımına bırakılan teçhizatı dava dışı üçüncü kişiye satması nedeniyle sözleşmeye aykırı davranışta bulundukları için davacılar haklarında açılan alacak davası bulunduğunu bu nedenle terkin edilemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, intifa hakkının kaldırılmasına ilişkin davanın hukuki yarar yokluğundan reddine, ipoteğin fekki isteminin de taraflar arasındaki sözleşmeye dayanan tazminat davasının ...... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/104 Esas sayılı dosyasında yargılamasının devam ettiği gerekçesiyle reddedilmiştir.
Davacılar vekilinin temyizi üzerine karar Dairemizin 07.05.2014 tarihli ilamı ile onanmıştır.
Davacılar vekili, karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
1-Mahkemece yapılan yargılamaya toplanan delillere ve dosya içeriğine göre davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki karar düzeltme istemleri yerine görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Dava, ipoteğin kaldırılması ve intifa hakkının terkini istemlerine ilişkindir.
İpotek kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan sınırlı bir ayni haktır. İpotek tesisi için rehin edilecek taşınmaz maliki ile alacaklı arasındaki anlaşmanın (rehin sözleşmesi) bulunması ve rehin sözleşmesinin Türk Medeni Kanununun 856. maddesi gereğince tapu siciline tescil edilmesi gerekir. Anılan madde uyarınca ipotek kurulmasına ilişkin sözleşmenin geçerliliği, resmi şekilde yapılmasına bağlıdır.
Türk Medeni Kanununun 881. maddesi gereğince de halen mevcut olan veya henüz doğmamış olmakla beraber doğması kesin veya olası bulunan herhangi bir alacak, ipotekle güvence altına alınabilir. İpoteğe konu olacak taşınmazın borçlunun mülkiyetinde bulunması gerekmez.
Alacak sona erdiği halde alacaklı, terkin taahhüdünü iradesiyle yerine getirmezse, taşınmazın maliki ipoteğin kaldırılmasını dava yoluyla isteyebilir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı ...... ile davalı ..... arasında 01.02.2004 ve 10.04.2008 günlü akaryakıt istasyonu bayilik sözleşmesinin teminatı olarak diğer davacının maliki olduğu 101 ada 60 parsel sayılı taşınmazda davalı ..... yararına 100.000,00 TL ve 150.000,00 TL bedelli ipotek kurulmuştur. İpotek aktinin çerçevesini tayin eden resmi akit tablosunda "..... lehine ...... arasındaki bayilik sözleşmesi ve buna bağlı olarak akaryakıt alımından doğmuş ve doğacak için fekki alacaklı ..... tarafından bildirilinceye kadar geçerli olmak kaydı ile 3. derecede ipotek ettiği…" belirtilmiş olup bu haliyle ipotek bir teminat ipoteğidir. Teminatın üst sınırı ise toplamda 250.000,00 TL"dir.
Taşınmaz üzerindeki intifa hakkı ve ipoteğin, taraflar arasındaki ve sonradan feshedilen bayilik ilişkisinden (sözleşmesinden) kaynaklandığı dikey anlaşmanın kapsamında olduğu kuşkusuz ise de taşınmaz, ipotek resmi akit tablosunda belirtilen miktar kadar alacaklının alacağının teminatını teşkil ettiğinden, ve ipotek, azami meblağ (üst sınır) ipoteğine ilişkin bulunduğundan, alacaklının ipotekle teminat altına alınan ana para alacağını taraflardan delillerini isteyip toplayarak bulmak, ana para dışında istenebilecek gecikme faizi ile icra takibi yapılmışsa takip giderlerini gerek duyulursa bilirkişiye hesaplatmak, bunların toplamını ipotek akit tablosunda gösterilen limiti aşmamak koşuluyla tahsilde tekerrüre düşülmemesi için ...... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/104 Esas sayılı dosyası da dikkate alınarak alacaklıya ödenmek üzere davacıya depo ettirmek, eksiksiz depo edilirse ipotek şerhini terkin etmek, kısmen ödeme yapılırsa davanın reddine karar verilmekle beraber ödenen bölümün kütüğün düşünceler sütununda gösterilmesine karar vermek olmalıdır. Hükmün bu nedenle bozulması gerekirken maddi hata nedeniyle onandığı bu kez yapılan inceleme ile anlaşıldığından davalılar vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin onama kararının kaldırılmasına ve hükmün belirtilen gerekçe ile bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin diğer karar düzeltme istemlerinin reddine (2) numaralı bent uyarınca kabulü ile Dairemizin 07.05.2014 tarihli ve 2014/1189 Esas, 5950 Karar sayılı onama ilamının KALDIRILMASINA, yukarıda belirtilen nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 13.11.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi