Taraflar arasında görülen davada;
Davacılar, miras bırakanın mal kaçırmak amacıyla 197 parsel sayılı taşınmazı davalı Şerif’e satış yoluyla temlik ettiğini, satışın gerçek olmadığını ileri sürüp, muvazaa nedeniyle 197 parselin ifrazıyla oluşan 2143 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile miras payları oranında adlarına tesciline karar verilmesini istemişlerdir.
Davalılar, dava konusu taşınmazın satışının gerçek olduğunu belirtip davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davalı Ş... dışındaki davalıların kayıt maliki olmadıkları, dava konusu taşınmazın davalı Ş...’e temlikinin muvazaalı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacılar tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü.
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden, toplanan delillerden; miras bırakanın çekişme konusu 197 parsel sayılı taşınmazı 16.05.1995 tarihli akitle satış yoluyla davalı Ş... H..."na temlik ettiği, taşınmazın 06.11.1996 da ifraz edilmek suretiyle 2143, 103 ada 1 ve 2 parsellerin oluşturduğu, 2143 parselin halen davalı Ş... adına kayıtlı bulunduğu anlaşılmaktadır.
Davacılar anılan bu temlikin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek eldeki davayı açmışlardır.
Mahkemece, davalı Ş... dışındaki davalıların davada husumetleri bulunmadığı gözetilerek davanın anılan davalılar yönünden reddedilmesi doğrudur. Yine; davada açıkça tazminat miktarı gösterilip usulünce bu yönden açılmış bir dava olmadığından bu konudaki isteğinde reddi de isabetlidir. Davacıların bu yönlere ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir. Reddine.
Davacıların diğer temyiz itirazlarına gelince;
Bilindiği üzere; uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu Muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay İçtihatlarında ve 1-4-1974 tarih 1/2 Sayılı İnançları Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmeside Medeni Kanunun 706, Borçlar Kanunun 213 ve Tapu Kanunun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tesbitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmeside büyük önem taşımaktadır. Bunun içinde ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, miras bırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alış gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Somut olaya gelince; yapılan araştırma ve uygulama sonucu çekişme konusu 2143 parsel sayılı taşınmazın resmi akit tarihindeki değeri ile o tarihdeki gerçek satış değeri arasında açık ve aşırı nispetsizlik bulunduğu, murisin özellikle, o tarih itibariyle mal satma ihtiyacının olmadığı, taşınmazı davalı Ş..."e çok düşük bedelle temlik etmesinin makul ve zorunlu bir sebebinin bulunduğunun tespit edilemediği, kayıt maliki davalı Ş..."in satın almaya rağmen taşınmazı hiç kullanmadığı görülmektedir. Böylece elde edilen tüm bilgi ve deliller yukarıdaki ilkelerce birlikte değerlendirildiğinde muris tarafından yapılan temliki işlemin muvazaalı olduğu sonucuna varılmaktadır.
Hal böyle olunca; 2143 parsel yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere hüküm tesisi isabetsizdir. Davacıların bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edenlere geri verilmesine, 25.10.2007 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
