Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/1552 Esas 2022/1972 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki İlk Derece Mahkemesinde görülen tasarrufun iptali davasında verilen davanın kısmen kabul kısmen reddine ilişkin verilen hüküm hakkında davacı vekilinin başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelenmesi sonucunda; istinaf talebinin esastan reddine ilişkin kararın, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü;
K A R A R
Davacı vekili, müvekkilinin davalı ...’dan alacaklı olduğunu, davalı borçlu aleyhine ... 2. İcra Müdürlüğü’nün 2013/2338 sayılı dosyası ile takip yapıldığını, takibin kesinleştiğini, davalı borçlunun aciz halinde olduğunu, davalı borçlunun adına kayıtlı “... İli, ... İlçesi, ... mahallesi, 149 ada, 12 parselde kayıtlı taşınmazın” 26/09/2012 tarihinde davalı ...’a ondan da ...’e devredildiğinin tespit edildiğini beyan ederek davalılar arasındaki tasarrufun iptalini talep ve dava etmiştir.
Davalılar davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davalı ... yönünden davanın reddine, diğer davalılar yönünden davanın kabulü ile dava konusu taşınmazın değeri olan 121.600,00 TL tazminatın icra dosyasındaki alacak ve ferileri ile sınırlı olmak üzere davalı ...'den tahsiline karar verilmiş, hüküm süresi içerisinde davacı vekili tarafından istinaf edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince yapılan inceleme neticesinde; istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir
1-Dava İİK 277 ve devamı maddelerine göre açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
İcra ve İflas Kanununun 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz ya da iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da "iyiniyet kurallarına aykırılık" nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamaktır.
Bu tür davaların dinlenebilmesi için, davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunması gerekir. Bu ön koşulların bulunması halinde ise İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır.
İİK’nın 283/II maddesine göre de iptal davası, dava konusu mal ve hak, lehine tasarruf yapılmış olan 3. kişinin elinde ise iptal davasının konusu o mal veya hak üzerinde cebri icraya devam edilmesi, lehine tasarruf yapılan kişi o mal veya hakkı elinden çıkarmış ise o zaman davanın konusu 3.kişinin o mal veya hakkın değeri oranında tazminata mahkum edilmesi gerekir.
Üçüncü kişinin mal veya hakkı dava sırasında elinden çıkarması veya elin çıkardığının dava sırasında öğrenilmesi halinde davanın ıslahına gerek olmadan davacı alacaklı davaya bedel davası olarak devam edilmesini isteyebilir veya devralan 4.kişiyi davaya dahil ederek davaya devam edebilir.
Mahkemece dahili davalı ... lehine davanın reddine, Bölge Adliye Mahkemesince de istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmişse de dosya içerisinde yer alan belgelere göre dahili davalı ...’ün .../... da ikamet ettiği, diğer davalıların da ... ilçesinde farklı mahallelerde oturduğu anlaşılmıştır. Ayrıca dosya içerisinde yer alan 19.06.2018 tarihli kolluk araştırmasında; dahili davalı ... ile diğer davalıların 7-8 yıl önce iş yeri komşusu olduğu belirlenmiştir. Bu durumda Mahkemece davalılar arasındaki tanışıklık ilişkisi de araştırılarak( oturduğu mahallelere göre birbirlerini tanıyacak durumda olup olmadıkları- iş yeri komuşuluk ilişkisinin devam edip etmediği, aynı iş kolunda çalışıp çalışmadıkları varsa ticari ilişkileri olup olmadığı vs), dahili davalı ...’ın davalı borçlunun İİK 280/1 hükmü gereğince durumunu bilen veya bilmesi gereken kişi olup olmadığı irdelenmeksizin eksik incelemeye dayalı hüküm tesisi isabetli görülmemiştir.
2-Bozma neden ve şekline göre davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına; dosyanın HMK’nın 373/1. maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 09/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.