MAHKEMESİ : Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi


TÜRK MİLLETİ ADINA

KARAR

A)Davacı İstemi:
Dava, davacının, 01.10.2010-05.07.2013 tarihleri arasında net 1500 Lira ücretle davalı işverene ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın hak düşürücü süre içinde açılmadığını, Kurum kayıtlarından davacının kesintisiz çalışmadığının anlaşıldığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı işveren vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının sigortalı olarak çalıştığını, davanın haklı olmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
İlk derece Mahkemesince "...bordro tanıkları beyanları ve dosya kapsamı değerlendirildiğinde davacının 01.10.2010-30.09.2011 ve 01.10.2011-05.07.2013 tarihleri arasında davalı yanında fiili ve devamlı olarak çalıştığı ..." gerekçesi ile davanın kısmen kabulü ile
"Davacının davalı ... Otomotiv Tic. ve San. A.Ş."ya ait işyerinde, 01.10.2010-30.09.2011 ve 01.10.2011-05.07.2013 tarihleri arasında fiilen ve sürekli olarak çalıştığının TESPİTİNE " karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu;
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taleplerinin tümden kabul edilmesine rağmen davanın kısmen kabulüne karar verilerek davalı lehine vekalet ücreti takdirinin hatalı olduğunu beyanla yerel mahkeme kararının kaldırılmasını ve talepleri doğrultusunda karar verilmesini istemiştir.
Davalı Kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle; eksik araştırma ile karar verildiğini, hak düşürücü sürenin dikkate alınmadığını, kurum kayıtlarına itibar edilmesi gerektiğini beyanla yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı işveren vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı lehine beyanda bulunan tanıkların bir kısmının işverene karşı dava açtıklarını bu nedenle beyanlarına itibar edilemeyeceğini, yetersiz tanık beyanı ile verilen yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
Bölge Adliye Mahkemesince "...... kayıtlarının incelenmesinden; 01.10.2011 – 05.07.2013 tarihleri arasında davacının çalışmalarının tam olarak kuruma bildirildiği görülmüştür. Şu halde söz konusu dönem bakımından davacı tarafın dava açmakta hukuki menfaati bulunmamaktadır ... "gerekçesiyle
" A)Davacı tarafın istinaf talebi hakkında:
1-Yerel mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına yönelik davacı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanun’un 353-(1)-b.1 maddesi gereğince esastan REDDİNE...
B)Davalı tarafından ve müdahil idarenin istinaf talebi hakkında:
1-)Yerel mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un 353-(1)-b-2 maddesi uyarınca ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-)Davanın kısmen kabulü ile;
a-Davacının davalı ... Otomotiv Tic. ve San. A.Ş."ya ait işyerinde, 01.10.2010-30.09.2011 tarihleri arasında fiilen ve sürekli olarak çalıştığının TESPİTİNE,
b-Davacı tarafın 01.10.2011 – 05.07.2013 tarih aralığına dair dava açmakta hukuki menfaati bulunmamakla, anılan döneme dair talebinin reddine... " karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının bildirilen bir kısım çalışmaları olsa da bildirilen ve bildirilmeyen dönemler bir bütün olduğundan ve kesintisiz olduğundan bütün dönemlerin kesintisiz tespitinin istendiğini, kesintisiz çalışmanın tespiti istendiğinden hukuki yarar yokluğundan davanın reddinin hukuka aykırı olduğunu, davalı lehine vekalet ücreti takdirinin hatalı olduğunu beyanla temyiz yoluna başvurmuştur.
Davalı Kurum vekili temyiz dilekçesinde özetle; eksik araştırma ile karar verildiğini, hak düşürücü sürenin dikkate alınmadığını, kurum kayıtlarına itibar edilmesi gerektiğini beyanla yerel mahkeme ve istinaf kararının bozulmasını istemiştir.
Davalı işveren vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalı işveren ile aralarında husumet bulunan tanıkların beyanlarına itibar edilemeyeceğini beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacının temyiz itirazlarının reddine,
2- Davalıların temyizine gelince; dava, davalı işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmaların tespiti istemine ilişkindir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda, davalı işyeri dönem bordrolarının tamamının getirtilmediği, beyanına başvurulan tanıkların bir kısmının davalı işveren ile aralarında görülmekte olan davaların bulunduğu nihayetinde eksik araştırma ve inceleme ile karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, davalı işyerinin ihtilaflı dönemin tamamına ilişkin dönem bordrolarını Kurumdan istemek, bordrolarda kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, beyanı alınan tanıkların hizmet cetvellerini de Kurumdan getirtmek, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, ... ... Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nın 373/2.maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine,temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden ... Otomotiv Tic. Ve San A.Ş."ye iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenlerden davacıya yükletilmesine, 13.05.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.