9. Hukuk Dairesi 2021/4959 E. , 2021/9222 K.
"İçtihat Metni"BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 11. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin Kilikya Otelde 01.05.2004- 01.11.2017 tarihleri arası pasta ustası olarak aylık 3.000,00 TL net ücret ile çalıştığını, 2017 yılı Ekim ayı ücretinin ödenmediğini, 06.00-22.30 saatleri arası pasta üretimi yapmakla beraber, açık büfe kapanana kadar büfe başında durduğunu, ulusal bayram genel tatil günlerinde çalıştığını, iş sözleşmesinin haksız feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili ise Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında bile davacının kesintili çalıştığını, genelde mevsimlik çalışma yaptığını, yaz sezonu şirkete ait otelde çalışan davacının kış dönemi kendi isteği ile ayrıldığını, işsizlik maaşı aldığını, çalışma süresince fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil ücretleri ile izin alacakları ve maaşlarının şirket tarafından ödendiğini, son olarak eylül ayı turizm sezonu bittiği için kendi isteği ile ayrıldığını, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, 13 yıllık çalışmasında hiç izin kullanmadığı beyanının kötü niyetli olduğunu, çoğunlukla yaz sezonu çalışan kışın ise adeta boş kalan bir otel olduğunu, fazla çalışmaya ilişkin dava dilekçesinde belirtilen saatlerin gerçek dışı olduğunu, yoğun dönem yapılan fazla çalışmaların ücretinin ödendiğini, taleplerin belirli olduğunu, belirsiz alacak davası konusu oluşturmayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti :
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesiyle yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, İlk Derece Mahkemesi kararının davalı vekili temyizi yönünden aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan yönleri usul ve kanuna uygun görülmüştür.
2-Taraflar arasında davacının yıllık izin ücreti alacağı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir sebeple sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı olup olmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü, işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile ispatlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Somut olayda, davalıya ait işyerinde 13 yıl 23 gün çalışması bulunan davacının çalışma süresi boyunca bordroda tahakkuk bulunan 20 gün harici hiç izin kullanmadığı kabulüne göre hesaplanan yıllık izin ücreti alacağının Mahkemece hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır. Davacının uzun yıllar çalışmasına rağmen izin kullanmaması hayatın olağan akışına aykırı olduğundan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 31. maddesi uyarınca hakimin davayı aydınlatma ödevi kapsamında davacının çalışma süresi boyunca herhangi bir zamanda yıllık ücretli izin kullanıp kullanmadığı, kullanmış ise kaç gün kullandığı hususu açıklattırılarak davacı beyanı ile birlikte tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup, madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Somut olayda, davacı dava dilekçesinde davalı şirkete ait otelde pasta utası olarak 06.00-22.30 saatleri arası çalıştığını ileri sürerek fazla çalışma ücretini talep etmiştir. Davalı taraf dava dilekçesinde belirtilen mesai saatlerinin gerçek dışı olduğunu, otelin yaz sezonu yoğun çalıştığını, kalan zamanlarda ise adeta boş kalan bir otel olduğunu, yoğun dönem yapılan fazla çalışmaların karşılığının ödendiğini savunmuştur. Yargılama aşamasında dinlenen davalı tanıkları davacının Nisan ve Ekim ayları arası ortalama 06.00/06.30- 12.00/13.30 saatleri ile antre uygulaması yapılarak 15.30-20.30 saatleri arası çalıştığını beyan etmiştir. Davacı tanıkları ise davacının sadece 06.30-22.00 saatleri arası çalıştığını beyan etmiş olup, antre uygulaması ve sezonluk çalışmaya ilişkin açıklayıcı beyanda bulunmamışlardır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise davacının tüm çalışma dönemi için antre uygulaması dikkate alınarak 06.30.-22.00 saatleri arası 3.5 saat ara dinlenme düşülerek haftalık 27 saat üzerinden fazla çalışma yaptığı kabulüne göre hesaplanan fazla çalışma ücreti mahkemece hüküm altına alınmıştır. Sözkonusu çalışılan yerin otel olması, yapılan işin niteliği, kapsamı, tanık beyanları ve tüm dosya kapsamındaki deliller birlikte değerlendirildiğinde; hakimin davayı aydınlatma ödevi kapsamında davacı tanıklarına davalı tanık beyanlarında geçen Nisan- Ekim arası sezonluk çalışma yapılıp yapılmadığı, yaz- kış ayrımı olup olmadığı, varsa kış sezonu çalışma saatleri sorularak konu aydınlatılmak sureti ile fazla çalışma ücret alacağı değerlendirilmeli ve sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20.05.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.