10. Hukuk Dairesi 2016/8916 E. , 2016/12658 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle, davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı vekili, davacının davalı ... iş yerinde, 10.11.2014 - 23.02.2015 tarihleri arasında kapıcı olarak çalıştığının tespitini talep etmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş ise de, verilen karar eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeye dayalıdır.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda, davacının anne ve babasının davalı apartmandan başka adrese taşındıklarının anlaşılması karşısında, davacının anne ve babasının apartmandan ne zaman taşındıklarının ve taşındıkları adresin araştırılmadığı, yine davacının babası olan ..." nın 1 Şubat 2005 - 1 Temmuz 2012 tarihleri arasında, davacının annesi olan ..." nın ise 1 Temmuz 2012 - 10 Kasım 2014 tarihleri arasında,
davalı apartmanda kapıcı sıfatıyla çalıştıkları iddaasıyla açılan davalar gözetilmeden karar verildiği, yani açıklanan şekilde fiili çalışmanın varlığı yöntemince araştırılmadan sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece re"sen araştırma ilkesi doğrultusunda, davacının anne ve babasının davalı apartmandan ne zaman taşındıkları ve taşındıkları adres ilgili kurumlardan sorulmalı, davacının anne ve babası tarafından açılan ve yukarı da değinilen davaların akıbeti araştırılmalı, dinlenen tanıkların anlatımları ile bu dosyalarda bilgi ve görgüsüne başvurulan tanıkların anlatımları karşılaştırılmalı, böylece davalı işyerinde hangi dönem kimin çalıştığı hususu net olarak belirlenmeli, gerekirse komşu apartman kapıcıları ve apartmana yakın işyeri olan esnaf gibi davacının çalışmasını bilebilecek başkaca kişilerin re"sen tanıklığına başvurulmalı, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde; iş yerinin kapsamı, kapasitesi ile işin ve işyerinin niteliği nazara alınmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 20.10.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
