Taraflar arasında görülen davada;
Davacı, kadastroca tespit harici bırakılan devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazın davalı Belediye Başkanlığı tarafından ...parsel olarak ihdas yoluyla Belediye adına tescil ettirildiğini,sonra dava dışı üçüncü şahsa,onun tarafından da davalı kooperatife intikal ettirildiğini,bu suretle oluşan ..adet parselin tevhit edilerek ..parsel sayısı ile davalı kooperatif adına tescilinin sağlandığını ileri sürerek .. parselin tapu kaydının iptali ile Hazine adına tescilini,elatmanın önlenmesini,yapıların yıkımını,olmadığı takdirde davalı belediye’den bedelinin ilk satış tarihinden itibaren kanuni faizi ile birlikte alınmasını istemiştir.
Davalı Belediye,dava konusu taşınmazın öncesinde Belediye’ye ait olduğunu,usulüne uygun işlemlerle temlik işleminin yapıldığını,Hazine ile ilgisinin bulunmadığını savunmuştur. Davalı kooperatif,taşınmazı tapu kaydına güvenerek iyiniyetle satın aldıklarını savunmuştur.
Davanın reddine ilişkin kararın temyizi üzerine Dairece “ ... taraflardan hazine ve belediyenin ..s.y tabi kuruluşlar olduğu, bunlar yönünden davanın tefrik edilerek hakkında görülmek üzere görevsizlik kararı verilmesi, tespit davasının tescil isteği yönünden ön mesele yapılması” gerekçesi ile bozulmuş; mahkemece, bozma ilamı doğrultusunda yapılan yargılama sonucu hakemde mülkiyetin davalıya ait olduğunun belirlendiği gerekçesi ile davanın reddine ilişkin kararın temyizi üzerine Dairece “ ... yeni düzenleme ile taşınmaza ilişkin uyuşmazlıklardan taşınmazın aynına yönelik çekişmeler hakemin görev alanından çıkarılmıştır. Yasa değişikliğinden sonra görevsiz mahkemece verilen karara değer verilerek hüküm kurulması doğru değildir, iddia ve savunma doğrultusunda delillerin toplanarak işin esasi hakkında karar verilmesi” gerekçesi ile bozulmuş olup mahkemece, çekişmeli taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerden olmadığı, azmak ya da bataklık niteliğinde bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla Tetkik Hakimi ... .. raporu okundu. Düşüncesi alındı. Dosya incelendi. Gereği görüşülüp, düşünüldü.
Dava, tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; çekişme konusu .. parsel sayılı taşınmazın 27.03.1980 tarihinde yapılan genel kadastro sırasında azmak (bataklık) niteliği ile tespit harici bırakıldığı ve daha sonra da Geyikli Belediyesi Encümeninin 23.01.1989 tarihinde almış olduğu kararda anılan bu yerin yol artığı olduğu gerekçesi ile ihdasen belediye adına sicil oluşturulduğu, imar uygulamasına tabi tutularak bir çok imar parselinin oluşturulduğu, tümünün dava dışı A...e, ondan da davalı kooperatife satış yolu ile intikal ettiği ve tevhit edilmek suretiyle ...parsel olarak halen kooperatif adına kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır.
Davacı Hazine, çekişme konusu yerin devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu, hakkında sicil kaydının oluşturulmasına yasal olanak olmadığını ileri sürerek eldeki davayı açmıştır.
Hemen belirtilmelidir ki; 2644 sayılı Tapu Kanununun 21. maddesi uyarınca yol artıkları ve kapanmış yolların, içinde bulunduğu tüzel kişilik adına sicil kaydının oluşturulacağı tartışmasızdır. Esasen belediye encümen kararı da bu gerekçeye dayanmaktadır.
Oysa, çekişme konusu taşınmazın 27.03.1980 tarihinde yapılan kadastro tespitinde azmak olarak tespit harici kayden sabittir. Nitelikleri itibariyle bu türlü yerlerin, keza 3402 sayılı yasanın 16/C maddesi hükmü gereğince kamu malı niteliğinde bulunduğu ve hakkında sicil kaydının oluşturulamayacağı kuşkusuzdur. Buna karşın 3402 sayılı yasanın 18/1 maddesi hükmü kapsamında ve niteliği itibariyle hakkında sicil oluşturulmasına engel bir halin bulunmaması durumunda ise, Hazinenin bu yerler için tescil isteme hakkının bulunduğu da açıktır.
Ne varki, mahkemece anılan yasal düzenlemeler de gözetilmek suretiyle bir araştırma, inceleme ve değerlendirme yapılmış değildir.
Hal böyle olunca, öncelikle çekişme konusu taşınmazın öncesi bakımından niteliğinin duraksamaya yer bırakmayacak şekilde belirlenmesi, yol artığı ve kapanmış yol niteliği taşıdığının saptanması halinde 2644 sayılı yasanın 21. maddesi hükmünün, yok eğer yol artığı veya kapanmış yol olmadığının belirlenmesi halinde 4916 sayılı yasa ile yürürlükten kaldırılan 775 sayılı yasanın 3. maddesi hükmü uyarınca kazanılmış hak kuralı da gözetilmek suretiyle taşınmazın belediyeye geçen yerlerden olup olmadığı üzerinde durulması ve tartışılması ondan sonra ortaya çıkacak duruma göre bir karar verilmesi gerekirken eksik soruşturma ile yetinilerek yazılı olduğu üzere karar verilmesi doğru değildir. Davacının temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün açıklanan nedenlerle HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 13.6.2007 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
