19. Hukuk Dairesi 2018/3254 E. , 2020/1023 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının bozmaya uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalılar vekili tarafından temyizi üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
- KARAR -
Davacı vekili, davacının davalılara ait ... Otomotiv isimli işyerinden 2005 yılında 1991 model ... marka aracı 9.250,00 TL karşılığında satın aldığını, 1,000,00 TL"sini peşin verdiğini, kalan borca karşılık senet düzenlendiğini, borcun ödendiğini, yine davacının 2007 yılında davalılardan 1997 model ... marka aracı 14.500,00 TL"ye satın aldığını, 3.500 TL peşinat verdiğini, 1991 model aracın takas olarak 8.500,00 TL bedelle davalılara verildiğini, geriye kalan 2.500 TL borç için satın aldığı araç üzerine 5.000,00 TL"lik rehin konulduğunu, davacı borcu ödeyemeyince eşine ait aracı davalılara 8.500,00 TL bedelle verdiğini ileri sürerek, davacının 2005 yılında aldığı 1991 model araç nedeniyle 9.250,00 TL borçlu olmadığının tespitini ve % 40 tazminata hükmedilmesini, bu araç nedeniyle tanzim edilen senetlerden dolayı borçlu olmadığının tespitini ve % 40 tazminata hükmedilmesini, 2007 yılında aldığı 1997 model araç nedeniyle 14.500 TL borçlu olmadığının tespitini ve % 40 tazminata hükmedilmesini, araç üzerindeki rehin nedeniyle borçlu olmadığının tespiti ile rehnin kaldırılmasını ve % 40 tazminata hükmedilmesini, tüm ödeme ve takaslardan sonra davacının davalılardan 3.500,00 TL alacaklı olduğunun tespitini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, davacının aynı sebebe dayanarak aynı kişilere karşı Dörtyol Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2009/277 esas sayılı dosyasında açtığı davanın sonuçlandığını belirterek derdestlik itirazında bulunarak davanın redddini istemiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre, davanın kısmen kabulüne, davacının satın aldığı araçlar ve senetler nedeniyle borçlu olmadığının tespitine, davacının 3.349 TL alacağının davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiş, hüküm davalılar vekilinin temyizi üzerine Dairemizin 2016/4784 esas ve 2016/15350 karar sayılı ve 30.11.2016 tarihli ilamında yer alan “...Mahkemece belirtilen talepler yönünden toplam dava değeri belirlenip eksik peşin harç tamamlanarak yargılamaya devam edilmesi gerekirken dava dilekçesinde düşük gösterilen bedel üzerinden yatırılan eksik peşin harç ile yargılamaya devam edilmesi 492 sayılı Harçlar Kanunun 32. maddesi hükmüne aykırılık oluşturduğu...” gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda, davacının Dörtyol Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2009/277 esas sayılı dosyasında davalılardan her biri 580,00 TL bedelli toplam 8.700,00 TL bedelli 15 adet senetten dolayı borcunun olmadığının tespitini talep ettiği, 16.02.2012 tarihli 2012/111 karar sayılı ilam ile talebin kısmen kabul kısmen reddi ile davacının 8.200,00 TL borcu olduğunun tespit edildiği, eldeki davanın dayandığı vakıalar ilk davada kısmen incelenmiş ise de iki davanın sebeplerinin aynı olmadıkları, eldeki davada menfi tespiti talep edilen birden fazla borç ilişkisinin birbirine bağlantılı şekilde davaya konu edildiği ve dava sebebinin kesin hükümdeki dava sebebinden daha geniş mahiyette olduğu, bu itibarla bu davada kesin hükmün varlığından söz edilemeyeceği, davalıların isticvablarındaki beyanlarına ve 16.05.2014 havale tarihli billirkişi raporuna göre davanın kısmen kabulüne, davacının 1991 model ... marka ... plakalı araç nedeniyle davalılara borçlu olmadığının tespitine, bu aracın satışı için düzenlenen senetlerden dolayı davalılara borçlu olmadığının tespitine, davacının 1997 model ... marka ... plakalı araç nedeniyle davalılara borçlu olmadığının tespitine ve Nurdağ İcra Dairesi 2009/118 sayılı dosyasındaki rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takibin iptaline ve 2.000,00 TL icra inkar tazminatının davacıya ödenmesine, davacının 3.349,00 TL alacağının davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiş, hüküm davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı dava dilekçesinde davalılardan haricen satın aldığı ... plakalı araç ile ... plakalı araçların satış bedeli olarak fazla ödeme yaptığını belirterek menfi tespit ve istirdat talebinde bulunmştur. Davalılar vekili duruşmadaki beyanında, “Aynı dava konusu ile ilgili olarak daha önce Dörtyol Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2009/277 esasına kayıtlı olarak dava açıldığını” belirterek derdestlik itirazında bulunmuş ve esasa ilişkin olarak da davanın reddini istemiştir. Mahkemece davalılar vekilinin derdestlik itirazında bulunduğu davadaki araç ile eldeki davadaki aracın aynı olduğu saptanmışsa da eldeki davada bu araçla ilgili taleplerin daha kapsamlı olduğundan bahisle derdestlik itirazı reddedilmiş ve işin esası incelenerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiş davalılar vekili de bu kararı temyiz etmiştir. Davalılar vekilinin derdestlik itirazında bulunduğu Dörtyol Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2009/277 esas ve 2012/111 karar sayılı ve 16.02.2012 tarihli kararının kesinleşip kesinleşmediği araştırılarak kesinleşmediyse kesinleşmesi beklenerek ... plakalı araçla ilgili bu davada taraflar arasındaki kesinleşen maddi vakaların ve talep sonuçlarının eldeki davada tarafları bağlayacağı gözetilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken belirtilen bu hususlara aykırı olarak oluşturulan yerel mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalılara iadesine, 15.06.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.