MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Önalım

Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı önalım davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davacı vekili Av.... geldi. Davalı vekili gelmedi. Hazır bulunanın sözlü açıklaması dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Uyuşmazlık, önalım hakkına konu edilen payın iptali ve davacı adına tesciline ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin ... No’lu parselin paydaşı olup taşınmazın diğer paydaşı ...’ün 1 / 4 payını 20.01.2006 tarihinde 300.000 TL bedelle davalıya sattığını, tapuda satış bedelinin önalım hakkının kullanılmasını engellemek için muvazaalı olarak yüksek gösterildiğini, gerçek satış bedelinin masraf ve komisyonlar dahil 82.000 TL olduğunu, bu hususu satıcı paydaşın ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2006 / 460 esasında açtığı davada beyan ettiği gibi, yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile de anlaşılacağını, davacının 82.000 TL satış bedeli üzerinden önalım hakkını kullanmak istediğini belirerek, davalı adına kayıtlı payın iptali ile davacı adına tescilini talep etmiştir. Davalı vekili, bedelde muvazaa iddiasını kabul etmediklerini belirterek, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Önalım hakkı, paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü şahsa satılması halinde,diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisini veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve payın üçüncü kişiye satılması ile de kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılması ile bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım hakkını kullanan paydaş bu payı satın almak isterken tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masraflar toplamından ibaret önalım bedelini depo etmesi gerekir. Ancak davacı tapuda yapılan satış sözleşmesinin tarafı olmadığından bedelde muvazaa iddiasında bulunabilir ve bu iddiasını her türlü delille kanıtlayabilir.
Olayımıza gelince; önalım hakkına konu edilen pay ... parsel No’lu taşınmazın paydaşı ... tarafından davalıya 20.01.2006 tarihinde 300.000 TL
bedelle satılmıştır. Davacı ise tapuda satış bedelinin muvazaalı olarak yüksek gösterildiğini iddia etmiştir. Davacı bedelde muvazaa iddiasında bulunduğuna göre bu iddiasını kanıtlaması gerekir. Satış sözleşmesinin tarafı olmadığından bu iddianın tanık dahil her türlü delille kanıtlanması mümkündür. Bu konuda her ne kadar ret ile sonuçlansa da payını davalıya satan ... tarafından davalı ... ve ... Tapu Sicil Müdürlüğü aleyhine ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2006 / 460 esas 2007 / 46 karar sayılı dosyasında açılan davada, ..., tapuda 300.000 TL olarak gösterilen satış bedelinin 78.000 TL olarak tashihini istemiş olduğu gibi, davalı da imzası inkar edilmeyen 20.01.2006 tarihli “beyanname” başlıklı belgede dava konusu edilen payı 82.000 TL bedelle satın aldığını, bu miktardan komisyon ve masrafların düşülmesinden sonra 78.000 TL’yi satıcı adına bankaya yatırdığını, ancak tapu işlemlerinin önalım hakkının kullanılmaması için 300.000 TL üzerinden yapıldığını ikrar etmiştir. Dosyaya sunulan Denizbank ... Şubesi’nin dekontuna göre de davalı tarafından 20.01.2006 tarihinde satış bedeli 78.000 TL üzerinden ödenmiştir. Mahkemece bu belgenin sahte olduğu belirtilmiş ise de sahteliği hüküm altına alınan belge satıcının düzenlediği 24.11.2006 tarihli sözleşme başlıklı belgedir. Her ne kadar yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu dava konusu edilen payın değeri 230.000 TL olarak saptanmış ve dinlenen tek davacı tanığı ... satış bedeli konusunda bir beyanda bulunamamış ise de, muvazaa iddiasının kanıtlanması için keşif tek başına yeterli delil değildir. Sadece davacının diğer delillerini doğrulamak bakımından önem arz eder. Belirtilen dava dosyası, davalı tarafından düzenlenen belge ve banka dekontu ile davacı bedelde muvazaa iddiasını kanıtlamıştır. Bu durumda mahkemece davacıya 82.000 TL satış bedeli ve tapu masrafları üzerinden önalım bedelini depo edilmesi için süre ve olanak tanınması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına takdir olunan 900.-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 13.03.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.