MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının bozmaya uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkilinin alacaklı kısımları boş olan muhtelif vade tarihli her biri 35.000 USD bedelli dört adet teminat senedini imzalayıp dava dışı kişiye verdiğini, senetlerin alacaklı kısmına dava dışı ..."in adı yazılıp davalıya ciro edildiğini, davalının da müvekkili aleyhine senetlere dayalı olarak icra takibi yaptığını ileri sürerek senetlerden dolayı davalıya borçlu olunmadığının tespitine, % 40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının senetlerin teminat olarak verildiği ve anlaşmaya aykırı olarak doldurulduğu iddiasını yazılı delille kanıtlamak zorunda olduğunu müvekkilinin senedi iyi niyetle iktisap eden üçüncü kişi hamil olduğunu belirterek davanın reddine, % 40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, davacının yemin metnini hazırladığı, davalının metnin mahkemece hazırlanması gerektiğini ileri sürerek yeminden kaçındığı, senetlerin bedelinin esnaf olan hamil davalının ticari iş kapasitesinin çok üzerinde olduğu dikkate alındığında davalının davacı ile dava dışı lehtar arasındaki ticari ilişkiyi ve senetlerin teminat amacıyla düzenlendiğini bilebilecek durumda olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, davaya konu senetlerden dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiş olup Dairemiz 25.06.2014 tarih, 2014/6312 E. - 2014/11736 K. sayılı ilamı ile “ Dava, bonolara dayalı olarak yapılan icra takibinden dolayı menfi tespit talebine ilişkindir. Mahkemece, ispat yükünün davacıda olduğu, iddiasını yazılı delille kanıtlayamadığı belirtilerek davalıya yemin teklif etme hakkı bulunduğu hatırlatılmıştır. Davacı tarafından davalıya yemin teklif edileceği belirtilerek yemin metni mahkemeye ibraz edilmişse de mahkemece, yemin metni denetlenmeden ve düzenlenmeden davalıya gönderilmiş, ancak davalı vekili yemin metnine karşı çıkmıştır. Taraf yeminlerinde ancak tarafların bilgisi dahilinde olan hususlarda yemin teklif edilebilir. Mahkemece, davalı tarafından sunulan yemin metni denetlenerek davalının da itirazları dikkate alınıp davalının bilgisi dahilinde olabilecek hususlar dikkate alınıp yemin metninin düzenlenmesi gerekirken, davacı ile üçüncü kişi arasındaki ve davalının bilmesi mümkün olmayan konulara yemin metninde yer verilmesi usulsüz yemin teklifi niteliğinde olup, bu yönler gözetilmeden hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir. ” gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, davalının yeminden kaçındığı, bu durumda davalının yemin konusu vakıaları ikrar etmiş sayıldığı, senetleri ... isimli şahıstan ciro yolu ile devir ve teslim almadığı, bu şahıstan senet miktarları kadar gerçek bir alacağının olmadığı, gerek ... ile, gerekse senetlerin lehtarı olan ... ile, en azından bir yakın ilişkisi bulunduğu, senet bedellerinin, lehtar ..."e daha önce ödendiği ve senetlerin teminat olarak verildiğini bildiğinin kabul edildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyulmuş ancak bozma gereğince davacının davalıya davasında ispat etmesi gereken vakıaya yani " davalının dava konusu bonoların bedelsiz olduğunu bilerek ciro ile devraldığı vakıası" ile sınırlı bir yemin sorusu hazırlayıp davalıyı buna göre yemine davet etmesi gerekirken bozma öncesi davacı vekili tarafından hazırlanan yemin metnini aynen bu kerre mahkemece hazırlanmış bir yemin sorusu olarak hazırlayıp davalıyı yine bozma öncesi yemin sorusu ile yemine zorlaması doğru olmamıştır. Mahkeme hakiminin bu tutumu karşısında davalı tarafın hakimin reddi talebinde bulunması üzerine HMK"nun 38. maddesi gereğince ret prosedürü çalıştırılacak yerde somut olayda koşulları oluşmayan HMK"nun 41. maddesi gereğince ret talebinin geri çevrilmesi doğru olmamış ve tabiatıyla bu koşullarda tahkikata devam olunup hüküm kurulması da muhakeme hukukuna aykırı olmuştur. Bu iki husus nedeniyle mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 04/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.