MAHKEMESİ : ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; duruşma için belli edilen gün ve saatte temyiz eden ... vekili Avukat ... geldi. Aleyhine temyiz istenilen taraftan gelen olmadı. Gelenin yüzüne karşı duruşmaya başlandı. Sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmanın bittiği bildirildi. Süresi içinde inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "çekişmeli 414 sayılı parsel açısından 1970-1980, diğer parseller yönünden ise 1975-1986 tarihleri arasında iki ayrı zamanda çekilmiş hava fotoğraflarının getirtilmesi, hava fotoğraflarının uzman bilirkişi jeodezi ve fotogrametri uzmanı ile keşifte uygulanarak kültür arazisi niteliğinde olup olmadığı, imar ve ihyalarının tamamlanıp tamamlanmadığının belirlenmesi, ... Asliye Hukuk Mahkemesine ait 2001/529 Esas sayılı dosyada hükme esas alınan krokiyle eldeki dosya açısından alınacak krokiler çakıştırılmak suretiyle aynı yerler olup olmadıklarının saptanması, tanık ve bilirkişilerden davacının taşınmazların imar ve ihyasına hangi tarihte başladığı, imar ve ihyayı hangi biçimde sürdürdüğü, emek ve parayı ne şekilde sarf ettiği, imar ve ihyanın hangi tarihlerde tamamlandığı hususlarında olaylara dayalı bilgi alınması ve 414 sayılı parsel hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 31.07.2007 havale tarihli teknik bilirkişi raporunda gösterilen 415 parsel sayılı taşınmazın tamamı ile 410 parsel sayılı taşınmazın "410/A" olarak gösterilen bölüme yönelik davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya tesciline, fazlaya dair talebin ise reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili ile davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Teknik bilirkişi raporunda 412/B harfi ile gösterilen bölüm hakkında verilen önceki günlü hüküm Yargıtay denetiminden geçerek temyiz itirazlarının reddine karar verildiğinden bu bölüme yönelik oluşturulan hükümde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ne var ki; mahkemece çekişmeli 415 parsel sayılı taşınmazın tamamı ile 410 parselin 31.07.2007 tarihli teknik bilirkişi raporunda 410/A harfi ile gösterilen bölümü üzerinde kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile edinme koşullarının davacı yararına gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle karar verilmiş ise de; yapılan araştırma ve uygulama karar vermeye yeterli değildir. Kural olarak bozma kararına uyulmakla orada belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda lehine bozma yapılan taraf yararına kazanılmış hak aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda yerel mahkeme için zorunluluk doğar. Mahkemece bozma kararına uyulmasına rağmen bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamında Mahkemenin 2001/529 Esas, 2003/261 Karar sayılı dava dosyasında çekişmeli yer ile bu dosyada dava konusu edilen yerin aynı yer olup olmadıklarının belirlenmesi istenilmiş iken teknik bilirkişinin 10.10.2013 tarihli raporunda her iki dosyada dava konusu edilen taşınmazlar geniş kapsamlı pafta üzerine komşu parseller de izlenecek şekilde gösterilmediğinden aynı yer olmadıklarına ilişkin görüşü denetlenememiştir. Ayrıca bozma ilamında, getirtilecek hava fotoğraflarının jeodezi veya fotogrametri müdendisi bilirkişi eliyle incelenmesi istenilmiş iken mahkemece bu konuda uzmanlığı bulunmayan kontrol mühendisi ve kadastro teknisyeni sıfatını taşıyan fen bilirkişiler
ile ziraat ve jeolog bilirkişilerin görüşüne başvurulmuştur. Yine taşınmazın kültür arazisi olup olmadığı ve imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığı konusunda hava fotoğrafları görüntüleri tam olarak yorumlanıp detayları rapor içeriklerine aktarılmamış, bu yolla denetime elverişli gerekçeli rapor düzenlenmemiştir. Öte yandan davacının dava konusu ettiği taşınmazların, 410/A, 412/B, 414/C harfleri ile gösterilen taşınmaz bölümleri ile 415 parselin tamamı olduğu 16.01.2009 tarihli fen bilirkişi raporunda bildirilmesine rağmen bozma sonrası alınan teknik bilirkişi raporunda parsellerin yerlerinin değiştirildiği izlenimi verecek şekilde 413 parselin (C) harfi ile gösterilen bölümünün de dava konusu olduğu açıklanmıştır. Sağlıklı sonuca ulaşılabilmesi için, taşınmazların tapuya ihdasen tescil edildiği tarihden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik çift hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar ise İl Kadastro Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulmalıdır. Mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları fen bilirkişisi, jeodezi veya fotogrametri mühendisi, jeolog bilirkişi ve 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu huzuruyla keşif yapılmalıdır. Keşifte öncelikle dava konusu edilen taşınmaz veya taşınmaz bölümleri tam ve kesin olarak belirlenmeli, nizalı taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, imar-ihyanın ne zaman başladığı ve tamamlandığı, bilinen ilk zilyedinin kim olduğu, ne sıfatla kullanıldığı, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı hususlarında yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasındaki çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli; 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan taşınmazın tarımsal niteliğini bildiren, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısı, eğimi, bitki desenini açıklayan, imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığı ve tarihini bildiren, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş ve sınırları işaretlenen fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı, fen bilirkişisine keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, Mahkemenin 2001/529 Esas, 2003/261 Karar sayılı dosyasında dava konusu edilen taşınmaz ile bu dosyada dava konusu edilen taşınmazları geniş kapsamlı pafta üzerinde özellikle 2001/529 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde bildirilen komşu 375 parsel ile diğer komşu parselleri birlikte gösterir, önceki tarihli fen bilirkişi raporları da irdelenerek taşınmazların paftasındaki doğru konumlarını bildirir ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak; çekişme konusu taşınmazların, önceki ve şimdiki niteliği, kültür arazisi olup olmadığı, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu, imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığı ve tarihi konusunda rapor düzenlettirilmeli, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları değerlendirilmeli, jeolog bilirkişiden taşınmazın niteliği hususlarında gerekçeli rapor alınmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek ve kesinleşen yönler göz önünde bulundurulmak suretiyle sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece, bu yönler göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı ... vekili ile davacı vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için belirlenen 1.100,00 TL vekalet ücretinin aleyhine temyiz olunan taraftan alınarak, duruşmada kendisini vekille temsil ettiren davalı ... ye verilmesine, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine, 22.09.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.