MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada Kulp Asliye Hukuk Mahkemesi ile Muş 2. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
-KARAR-
Dava, kamulaştırma bedelinin davalılara haksız olarak ödenmesi sebebiyle oluşan sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı alacak istemine ilişkindir.
Kulp Asliye Hukuk Mahkemesince, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 12"inci maddesi uyarınca, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkili ise de, davanın taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin olmayıp, şahsi hak nitelinde olan alacak hakkına ilişkin, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı alacak davası olduğu, davanın dava konusu taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açıldığı, fakat taşınmazın aynına ilişkin bir dava olmadığından söz konusu davanın kesin yetkiyi düzenleyen madde hükmüne tabi olmadığı, yetki hususunun genel yetki kurallarına göre çözülmesi gerektiği, davalılar vekilinin yetki itirazında bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Muş 2. Asliye Hukuk Mahkemesince ise, davanın iki ayrı talebi içermekte olup dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacılar adına tesciline ve dava konusu taşınmazın kamulaştırılması sonucu bankaya depo edilen kamulaştırma bedelinin davacılara ödenmesi taleplerini içerdiğini, davacıların kamulaştırma bedelinin taraflarına ödenmesine ilişkin talep bakımından dosyanın tefrikine karar verilerek ayrı bir esasa kaydı yapıldığı, taşınmazın aynına ilişkin talep bakımından yargılamaya devam olunduğu, taşınmazın aynından doğan davalarda yetki başlıklı 6100 sayılı HMK"nın 12. maddesinin birinci ve üçüncü fıkrasında "Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin kesin yetkili olduğunun belirtildiği", söz konusu yetki kuralının kamu düzeni ile ilgili olup mahkemece re"sen gözetilmesi gerektiği, bu durum karşısında davanın açıldığı tarihte davacıların tapu iptal ve tescil talebi bakımından Kulp Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle karşı yetkisizlik kararı verilmiştir.
Taşınmazın aynından doğan davalarda yetki başlıklı 6100 sayılı HMK"nın 12. maddesinin birinci fıkrasında "Taşınmaz üzerindeki aynî hakka ilişkin veya aynî hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir" hükmüne yer verilmiştir.
Somut olayda davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkillerinin Diyarbakır ili Kulp ilçesi Bağcılar köyü 345 ada 6 parsel sayılı taşınmazın davalıların adına tescil edilmiş olduğunu taşınmazın tamamının müvekkillerinin babasından kalan taşınmaz olduğunu ancak söz konusu taşınmazın nasıl olduğunu bilmedikleri bir sebeple davalıların adına tescil edildiğini ve ardından Kulp Asliye Hukuk Mahkemesinde 2017/532 Esas ve 2018/335 Karar sayılı dosyası ile DSİ tarafından kamulaştırıldığını ve kamulaştırma bedelinin bankaya depo edildiğini bu depo bedelinin davalılara ödenmesi halinde sebepsiz zenginleşmenin meydana geleceğini bu nedenle sebepsiz zenginleşme suretiyle almış oldukları kamulaştırma bedelinin müvekkillerine ödenmesini talep etmiştir. Dava dilekçesi ve dosya kapsamından taşınmazın aynına ilişkin bir dava olmadığı anlaşılmaktadır.
HMK"nın 6/1. maddesi uyarınca "(1) Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir." Bu yetki kuralı kesin olmadığından HMK"nın 19. maddesinde belirlenen süre ve yöntemle yetkisizlik itirazında bulunulmaz ise davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir ve mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilemez. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19/2. maddesinde; "Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz." hükmünü içermektedir. Yine, 116/1-a maddesinde "Kesin yetki kuralının bulunmadığı hâllerde yetki itirazını "ilk itiraz" olarak düzenlemektedir. 117/1. madde ise; "İlk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır; aksi hâlde dinlenemez." hükmünü içermektedir. Son olarak; "Cevap dilekçesini verme süresi" başlıklı 127/1. maddesi ise; "Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır. Ancak, durum ve koşullara göre cevap dilekçesinin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor yahut imkânsız olduğu durumlarda, yine bu süre zarfında mahkemeye başvuran davalıya, bir defaya mahsus olmak ve bir ayı geçmemek üzere ek bir süre verilebilir. Ek cevap süresi talebi hakkında verilen karar taraflara derhâl bildirilir." şeklinde düzenleme getirmektedir.
Dosya kapsamında davalı vekili cevap dilekçesinde, Aydın ve Muş Mahkemelerinin yetkili olduğunu belirttiği, davalının usulüne uygun yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan Kulp Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Kulp Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 31/05/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.