MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katkı payı alacağı

... ile ... aralarındaki dava hakkında ... 8. Aile Mahkemesi"nden verilen 11.09.2012 tarih ve 66/646 sayılı hükmün Daire"nin 06.05.2013 gün ve 13621/6512 sayılı ilamıyla bozulmasına karar verilmişti. Davalı vekili tarafından süresinde kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

KARAR

Davacı vekili dava dilekçesinde, tarafların 14.09.1989 tarihinde evlendiklerini, davacıya evlenmeden önce ailesi tarafından hediye edilen ve düğünde takılan takıların davalının içki ve kumar alışkanlığı sonucu satıldığını, davacının ve ailesinin yardımları ile davalı adına kayıtlı 39815 ada 4 parsel sayılı mesken ile ticari büfenin edinildiğini açıklayarak ziynetlerin aynen, mümkün olmadığı takdirde fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 5.000 TL, mesken ve büfeye % 50 katkısına karşılık 10.000 TL"nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, Mahkemece, ziynetlerle yapılan katkı ispatlanmadığından davanın reddine karar verilmekle, davacı vekilinin temyizi üzerine, Daire"nin 06.05.2013 tarih ve 2012/ 13621 Esas ve 2013/ 6512 Karar sayılı ilamı ile hükmün bozulmasına karar verilmişti. Davalı ... vekili, süresinde karar düzeltme isteğinde bulunmuştur.
Taraflar 12.09.1989 tarihinde evlenmişler, 03.08.2007 tarihinde açılan boşanma davasının kabulüne ilişkin kararın 26.10.2011 tarihinde kesinleşmesi ile boşanmışlardır. Eşler arasındaki mal rejimi TMK"nun 225/son maddesi gereğince boşanma davasının açıldığı tarihte sona ermiştir. Bu durum karşısında eşler başka bir mal rejimini seçtiklerini ileri sürmediklerinden evlilik tarihi olan 12.09.1989 "dan 4721 sayılı TMK"nun yürürlüğe girdiği 01.01.2002"ye kadar mal ayrılığı ve bu tarihten boşanma davasının açıldığı 03.08.2007 tarihine kadar yasal mal rejimi olarak kabul edilen edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir.
Davacı vekili boşanma davası içinde boşanma ile birlikte, davacıya gerek ailesi tarafından hediye edilen gerekse de düğünde takılan ziynet eşyalarının davalının içki ve kumar alışkanlığı nedeniyle elden çıkarılmak zorunda kalındığını ve evlilik birliği içinde davacının ve ailesinin katkısı ile edinilen mesken ve büfe bulunduğunu açıklayarak, ziynet eşyalarının aynen veya bedeli ile mesken ve büfeden kaynaklanan katkısının davalıdan alınmasına karar verilmesini istemiştir. Boşanma davasının devamında 16.01.2008 tarihli tefrik kararı ile mesken ve büfeden kaynaklanan katkı payı isteği tefrik edilerek eldeki davanın esasına kaydedilmiş, buna karşılık boşanma ve ziynet bedeline ilişkin olarak yargılamaya devam edilmiştir. Bu itibarla eldeki davanın konusunu mesken ve büfeye yapılan katkı oluşturmaktadır.
Dosya kapsamı, dava dilekçesinin içeriği, taraflar arasındaki evlenme tarihi, ve dava konusu taşınmazın 27.12.1996 edinilmiş olmasına göre davacının talebi 743 sayılı TKM"nin 170. maddesi gereğince taraflar arasında mal ayrılığı geçerli olduğu dönemde edinilen malvarlığına yapılan katkıdan kaynaklanan katkı payı alacağı isteğine ilişkindir. 743 sayılı TKM"nin yürürlükte olduğu; 01.01.2002 tarihinden önce eşler arasında yasal mal ayrılığının geçerli olduğu dönemde karı ve kocanın diğerinden katkı payı karşılığında bir tazminat isteyebilmesi için mutlaka parasal veya para ile ölçülebilen maddi bir değer koymak suretiyle katkısının bulunması gerekir.
Mahkemece, davacının ziynetleri ile katkısı bulunmadığından davanın reddine karar verilmiş ise de bu görüşe katılma olanağı bulunmamaktadır. Davacı 01.01.2002 öncesi edinilmiş mesken ve büfeye gerek kendisinin gerekse de ailesinin yardımları ile katkıda bulunduğunu iddia etmiştir. Davacı dava dilekçesinde ve yargılama aşamasında altınları ile katkıda bulunduğunu ileri sürmemiş, ziynetlerin iadesi veya bedelinin tahsiline ilişkin talebi boşanma davası içinde karara bağlanmıştır. Eldeki davada davacının dava konusu mesken ve büfenin edinilmesine altınları dışında ne gibi bir katkıda bulunduğu ise araştırılmamıştır.
Mahkemece yapılacak iş; davacının dava konusu mesken ve büfenin edinilmesinde gerek kendisinin gerekse de ailesinin yapmış olduğu katkının niteliğinin HMK"nun 31. maddesi gereğince davacı vekilinden açıklattırılarak iddia ve savunmalar dikkate alınarak davalının binanın alınması ve büfenin açıldığı tarihe kadar ki toplam gelirinden davalının sosyal statüsü ve durumuna göre yapabileceği kişisel harcamalar ile kocanın 743 sayılı TMK"nun 152. maddesi uyarınca evi geçindirmek yükümlülüğü uyarınca yapması gereken harcamalar çıktıktan sonra yapabileceği tasarruf miktarının ne olacağının belirlenmesi için konunun uzmanı bilirkişiden rapor alınması, davacının kendisi ve ailesinin yardımları ile sağlayabileceği katkı miktarının ayrı ayrı saptanması, daha sonra toplam tasarruf miktarı karşısında davacı eşin katkı oranının bulunması, bulunan bu oranın dava konusu mal varlığının dava tarihindeki değeri ile çarpılarak varsa katkı alacağının tespit edilmesi, bunun olanaklı olmaması halinde ve aşağıda belirtilen yemin delili ile de bir sonuca varılamaması durumunda, somut olayın özelliği, dosya kapsamı ve davacı kadının dosyaya yansıyan durumu, hakkaniyet ve fedakarlığın denkleştirilmesi ilkeleri ile TMK"nun 227, 6098 sayılı TBK"nun 50 ve 51 (818 sayılı BK.nun 42 ve 43.) maddelerinin uygulanmasının düşünülmesi, böylece hak ve ... duygusunun tatmininin sağlanması bakımından toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek Mahkemece davacıya uygun alacak niteliğinde bir tazminatın takdiri konusunda bir karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan; davacı dava dilekçesinde “...her türlü ...” kanıt demekle yemin deliline de dayandığının kabulü gerekmektedir. TC. Anayasası"nın 36. maddesinde, herkes meşru vasıta ve yollarla mahkemelerde iddia ve savunma hakkına sahiptir. Yine TMK"nun 6.maddesine göre, iddia eden iddiasını ispatla mükelleftir. Davacının iddiasını ispat bakımından yemin deliline de dayandığı anlaşıldığına göre, öncelikle davacı tarafa yemin teklif hakkını kullanmak isteyip istemediğinin sorulması, kullanmak istediği takdirde usulüne uygun bir biçimde davalının HUMK"nun 337 (...nun 227.m. vd) maddesi gereğince davet edilmesi ve HMK"nun yemine ilişkin hükümleri dikkate alınarak usulüne uygun bir biçimde yemin teklifini kabul ettiği taktirde davalının yeminli beyanının alınması ve elde edilecek sonuca göre tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken Mahkemece bu gerekliliğe uyulmadan yasal ve yerinde olmayan gerekçelerle davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle bozulması gerektiği, karar düzeltme isteği sonucu yapılan incelemeyle belirlenmiş olduğundan, davalı vekilinin karar düzeltme isteğinin kabulüne, Dairenin maddi hataya dayalı 06.05.2013 gün 2012/ 13621 Esas, 2013/ 6512 Karar sayılı Bozma kararının ortadan kaldırılmasına ve açıklanan nedenlerle yerel mahkeme hükmünün BOZULMASINA, 6100 sayılı HMK"nun 6100 sayılı HMK"nun Geçici 3. maddesi yollaması ile halen yürürlükte bulunan 1086 sayılı HUMK"nun 440 ve 442/ 1 maddelere gereğince karar düzletme yolu kapalı olarak, 50,45 TL peşin harcın istek halinde karar düzeltme isteyen davalıya iadesine, 26.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.