Danıştay 1. Daire 1998/150 Esas 1998/211 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1998/150
Karar No : 1998/211

Mülkiyeti … Belediyesine ait bazı taşınmazların çeşitli derneklere tahsisine ilişkin … ili .. Belediye Meclisince alınan 1.7.1997 günlü ve 79, 80 ve 81 sayılı kararların mevzuata aykırılıkları ileri sürülerek 1580 sayılı Belediye Kanunu'nun 74 üncü maddesi uyarınca iptalleri istemini içeren İçişleri Bakanlığının 14.8.1998 günlü ve B.050.MAH:006.0001.521.98.35.116/56455 sayılı yazısında aynen:
"… İli … Belediyesinin teftişi sırasında Mülkiye Başmüfettişleri … ve … tarafından düzenlenen 9.6.1998 tarih ve 141/21,153/10 sayılı inceleme ve soruşturma raporunda; … İli … belediye meclisinin 1.7.1997 tarih ve 79,80 ve 81 sayılı kararlarının 1580 sayılı Belediye Kanununun 74.maddesi uyarınca iptal edilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varıldığı bildirilmektedir.
Söz konusu rapor ve ekleri ilişikte gönderilmiştir.
1580 sayılı Kanununun 74 üncü maddesi uyarınca gereğini müsaadelerinize arz ederim." denilmekte olduğundan konu incelenerek;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
1580 sayılı Belediye Kanununun 74 üncü maddesinde, olağan ve olağanüstü toplantılar veya görev ve yetki dışında veya kanun ve tüzüklere aykırı olarak alınan meclis kararlarından, mülhakat belediye meclislerince alınmış olanların Vali'nin istemi üzerine il idare kurulunca, il merkezi belediye meclisleri kararlarının ise, İçişleri Bakanlığının istemi üzerine Danıştayca incelenerek onaylanacağı veya iptal olacağı belirtilmiş, 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 21 inci maddesinde de, 1580 sayılı Belediye Kanunu ile diğer ilgili mevzuatın, bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin büyükşehir ve ilçe belediyeleri hakkında da uygulanacağı öngörülmüştür.
3030 sayılı Kanunda, büyükşehir ilçe belediye meclisleri kararlarına karşı başvuruya ilişkin herhangi bir hüküm yer almadığından, bu konuda aynı Kanunun 21 inci maddesinin göndermede bulunduğu 1580 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin uygulanması gerekmektedir.
Bu durumda, büyükşehir ilçe belediye meclisleri kararlarının, Vali'nin istemi üzerine il idare kurulunca incelenerek sonuçlandırılması zorunludur.
Açıklanan nedenlerle; İçişleri Bakanlığının, … Büyükşehir … İlçe Belediye Meclisince alınan 1.7.1997 günlü ve 79, 80 ve 81 sayılı kararların 1580 sayılı Kanunun 74 üncü maddesi uyarınca iptali istemini içeren başvurusunun incelenmeksizin reddine ve dosyanın gereği için İçişleri Bakanlığına gönderilmek üzere Danıştay Başkanlığına sunulmasına 5.10.1998 gününde esasta oybirliği gerekçede oyçokluğuyla karar verildi.

AYRIŞIK OY:
İçişleri Bakanlığının 14.8.1998 günlü yazısı ile, … İli … Belediye Meclisinin 1.7.1997 tarih ve 79, 80 ve 81 sayılı kararlarının 1580 sayılı Belediye Kanununun 74.maddesine göre iptal edilmesi istenmektedir.
Bilindiği gibi … ilçe belediyesi, .. Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde ve 3030 sayılı Yasa kapsamındadır.
Büyükşehir Belediyelerinin oluşumuna imkan sağlayan 3030 sayılı Yasa yönünden konu ele alındığında durum özetle aşağıdaki gibidir.
Yasanın "Kapsam" başlıklı 2 inci maddesi, "Bu kanun büyükşehir belediyeleri ile ilçe belediyelerinin, kuruluş, görev ve yetkilerine, merkezi idare ve diğer mahalli idareler ile münasebetlerine dair esas ve usulleri kapsar" şeklinde ifade olunmaktadır. Görüldüğü gibi, büyükşehir belediyelerinin "merkezi idare" ile olan ilişkileri, diğer bir ifade ile idari vesayet münasebetleri Anayasanın 127. maddesindeki emredici hüküm de gözetilerek, kapsam maddesi içine alınmış ve 3030 sayılı Kanunda iki madde halinde düzenlenerek esas
ve usulleri de gösterilmiştir.
Başka bir anlatımla, yasa koyucu 3030 sayılı Yasada idari vesayeti iki madde ile sınırlı tutmayı tercih etmiştir. Bunlar "Plan, program ve bütçeler" başlıklı 20. madde ile "ihtilaflarının çözümü" başlıklı 24.maddedir.
Bu iki maddenin yorum yoluyla, "3030 sayılı Yasanın" içeriksizliğinden bahsedilerek genişletilmesi ve 21.madde yoluyla 1580 sayılı Belediye Kanununa gidilmesi mümkün değildir.
Diğer taraftan 3030 sayılı Yasanın 14.maddesinde, büyükşehir ve ilçe belediye meclislerince alınan bütün kararların ne şekilde kesinleşeceği tereddüte mahal bırakmayacak şekilde ve açıkça belirtilmiştir.
Yukarıda maruz hususlar gözönüne alındığında, 1580 sayılı Yasanın 74.maddesini büyük şehir ilçe belediyelerinin kararları yönünden uygulamak mümkün görülmemektedir.
Sonuç olarak:
… Büyükşehir Belediyesi, .. İlçe Belediye Meclisince alınan 1.7.1997 günlü ve 79, 80 ve 81 sayılı kararları, 3030 sayılı Kanun kapsamında olduğundan yapılan başvurunun, görev ve yetki yönünden incelenmeksizin reddi gerekir kanısındayım.