20. Hukuk Dairesi 2018/6017 E. , 2019/317 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada ... 5. Sulh Hukuk ve ... 9. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeniyle yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, kiralanan arsa üzerindeki tüm yapı ve müştemilatın davacıya ait olduğunun tespiti ve davacı hakkının tapu kütüğüne şerh verilmesi istemine ilişkindir.
... 9. Asliye Hukuk Mahkemesince, taraflar arasında 07/03/1991 tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesinin düzenlendiği hususunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık bu kira sözleşmesinin halen devam edip etmediği noktasında toplanmaktadır. 01/11/2011 tarihli yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK"nın .../...-a maddesinde kiralanan taşınmazların kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davaların münhasıran sulh hukuk mahkemesinin görevi içinde olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
... 5. Sulh Hukuk Mahkemesi ise, Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 2016/4556 Esas, 2016/3425 Karar sayılı bozma ilamına uyulmasına karar verildikten sonra Yargıtay ilamı doğrultusunda, Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin bozma ilamında kiracılığın tespitine ve muarazanın giderilmesine ilişkin davacı talebinin reddine dair mahkeme kararını onadığı, bu itibarla kiracının tespiti yönünden tefrik edilecek bir husus bulunmadığı, muhdesatın aidiyeti ve tapu siciline şerhe ilişkin davacı talebinin TMK"nın 724. maddesi kapsamında kaldığı, talebin malvarlığına ilişkin olması nedeniyle HMK"nın 2. maddesi gereğince genel görevli mahkeme olan asliye hukuk mahkemesinin görevinin asıl olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22/2. maddesinde “İki mahkemenin aynı dava hakkında göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği takdirde, görevli veya yetkili mahkeme, ilgisine göre bölge adliye mahkemesince veya Yargıtayca belirlenir.”
6100 sayılı HMK"nın 23/2. maddesinde, “Yargıtayca verilen merci tayini kararları ile temyiz incelemesi sonucu kesinleşen göreve ve yetkiye ilişkin kararlar davaya ondan sonra bakacak mahkemeyi bağlar” hükümlerine yer verilmiştir.
Somut olayda ... 5. Sulh Hukuk Mahkemesince verilen davanın reddine ilişkin kararının Yargıtay 6. Hukuk Dairesince "Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı vekilinin kiracılığın tespiti ve muarazanın giderilmesi isteminin reddine ilişkin hükme yönelik temyiz itirazları yerinde değildir.
Davacı vekilinin kiralanan arsa üzerindeki tüm yapı ve müştemilatın davacıya ait olduğunun tespiti ve davacı hakkının tapu kütüğüne şerh verilmesi istemlerinin reddine ilişkin temyiz itirazlarına gelince;
Davacı vekili, dava dilekçesinde, davacının dava konusu mecuru 1991 yılında ... Büyükşehir Belediye Başkanlığından kiraladığını, kiralanan yer üzerinde kas hastaları ve engelliler için tamamı derneğin üyeleri ve duyarlı dostları tarafından yapılmış 2 katlı dernek binası bulunduğunu, fizik tedavi ve rehabilitasyon ünitesi, mesleki rehabilitasyon ünitesi, toplantı salonu, bilişim kütüphanesi gibi birimleri olan dernek binasında kamusal yarar sağlayacak şekilde ücretsiz olarak hizmet gerçekleştiğini ve 100.000 civarında kas hastasının bu hizmetlerden yararlandığını, ... Emlak Yönetimi Daire Başkanlığı Emlak Müdürlüğünün 07/12/2009 tarih, 2296026-10869 sayılı yazıları ile kira sözleşmesinin yenilenmeyeceğinin bildirildiğini, ... Kaymakamlığınca gönderilen 05/02/2010 gün ve 1242 sayılı yazı ile tahliye işlemine başlandığını ve 02/03/2010 tarihinde derneğin tahliyesinin yapılacağının bildirildiğini, bu işlemin iptali ve yürütmesinin durdurulması için ... .... İdare Mahkemesine açılan davada mahkemece 2010/339 E, 2011/1564 sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiğini, bu kararın temyiz edildiğini bilahare ... Kaymakamlığının 17/02/2012 gün ve 449 sayılı yazısında derneğin 27/02/2012 günü tahliye edileceğine dair yazı gönderildiğini bu nedenlerle ... Büyükşehir Belediyesine ait tahliyesi talep edilen arsa üzerindeki tüm yapı ve müştemilatın davacı derneğe ait olduğunun tespiti ve davacı hakkının tapu kütüğüne şerhine, ... ile ... arasındaki kira sözleşmesine dayalı kiracılık ilişkisinin sürdüğünün tespitine ve davalının bu konuda çıkardığı muarazanın önlenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ... vekili, cevap dilekçesinde, davacı derneğin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca 07/03/1991 tarihli kira sözleşmesine göre ... yıl süre ile kiralananda kiracı olduğunu, bu yerin Özürlüler Müdürlüğüne tahsis edilmesi nedeniyle dava konusu sözleşmenin yenilenmeyeceğini ve taşınmazın belediyeye teslim edilmesini aksi halde aynı Kanunun 75. maddesi hükümleri uygulanmak sureti ile tahliye işleminin gerçekleştirileceğini 07.12.2009 tarihli ihtar ile bildirdiğini, akdin 01.01.2010 tarihinden itibaren yenilenmeyeceğinin ihtar edildiğini, davalının tahliyeye yönelik olarak idare mahkemesine açtığı davanın ... .... İdare Mahkemesinin 2010/339 E. sayılı dosyasında reddedildiğini, kiracılığın tespiti isteminin reddi gerektiğini, ayrıca dava konusu kiralanan üzerindeki binanın davalı belediyece yaptırıldığını, yapı sahibinin davalı ... olduğunu, davacının daha sonraki yıllarda projeyi değiştirmesinin bu binayı davacıya ait kılmayacağını belirterek tapuya şerh verilmesi ve binanın davacıya ait olduğunun tespiti isteminin de reddi gerektiğini savunmuş, mahkemece tüm davaların reddine karar verilmiştir.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6100 sayılı HMK"nın davaların yığılması başlıklı 110. maddesine göre, “davacı, aynı davalıya karşı olan, birbirinden bağımsız birden fazla asli talebini, aynı dava dilekçesinde ileri sürebilir. Bunun için, birlikte dava edilen taleplerin tamamının aynı yargı çeşidi içinde yer alması ve taleplerin tümü bakımından ortak yetkili bir mahkemenin bulunması şarttır.”
Davacı vekili dava dilekçesinde kiracılığın tespiti ve muarazanın giderilmesi talepleri dışında ayrıca ... Büyükşehir Belediyesine ait tahliyesi talep edilen arsa üzerindeki tüm yapı ve müştemilatın davacı derneğe ait olduğunun tespiti ve davacı hakkının tapu kütüğüne şerhine ilişkin iki talep de daha bulunmuştur. 6100 sayılı HMK"nın 110. maddesinde düzenlenen davaların yığılması hali sözkonusudur. İş bu davada dava konusu edilen taleplerin birlikte görülme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu taleplerin bir kısmı Türk Borçlar Kanunu bir kısmı ise Medeni Kanun hükümleri uygulanarak çözümlenecek davalardır. Ayrıca, kiracılığın tespiti ve muarazanın giderilmesi davası ile arsa üzerindeki muhdesatın tespiti (... Büyükşehir Belediyesine ait tahliyesi talep edilen arsa üzerindeki tüm yapı ve müştemilatın davacı derneğe ait olduğunun tespiti) ve tapuya şerhine ilişkin davaların Yargıtaydaki temyiz inceleme yerleri de ayrıdır. Mahkemece, birbiriyle bağlantılı olmayan, birlikte görülme zorunluluğu bulunmayan, yargılama usulü ve sonuçları ile Yargıtaydaki temyiz inceleme yerleri aynı olmayan davaların tefrik edilerek ayrı ayrı görülmesi gerekirken yazılı şekilde birlikte görülerek hüküm verilmesi doğru değildir." denilerek bozulmuştur. Bu durumda davaya bakma görevinin asliye hukuk mahkemesine ait olduğu özel dairenin kabulündedir. Özel Dairenin bozma kararının mahkemeleri bağlayıcılığı özelliği vardır.
O halde uyuşmazlığın ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda belirtilen nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 21/01/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.