10. Hukuk Dairesi 2016/9903 E. , 2016/11930 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece,bozmadan sonra davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
04.09.2004 tarihinde meydana gelen iş kazasında vefat eden sigortalının hak sahiplerine bağlanan gelir nedeniyle, uğranılan Kurum zararının 506 sayılı Yasa"nın 10. ve 26. maddeleri uyarınca tahsili istemine ilişkindir.
Dosyadaki yazılara, dayanağı maddî delillere, bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacı vekilinin aşağıda belirtilen temyiz itirazları dışnda kalan sair temyiz itirazlarının reddine.
506 sayılı Yasanın 9. maddesi - (Değişik : 25.08.1999 - 4447 / 12 md. Y.T. 08.09.1999) ""İşveren çalıştıracağı kimseleri, işe başlatmadan önce örneği Kurumca hazırlanacak işe giriş bildirgeleriyle Kuruma doğrudan bildirmekle veya bu belgeleri iadeli-taahhütlü olarak göndermekle yükümlüdür. İnşaat işyerlerinde işe başlatılacak kimseler için işe başlatıldığı gün Kuruma veya iadeli-taahhütlü olarak postaya verilen işe giriş bildirgeleri ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilen işyerlerinde işe alınan işçiler için en geç bir ay içinde Kuruma verilen veya iadeli-taahhütlü olarak gönderilen işe giriş bildirgeleri de süresi içinde verilmiş sayılır. (Ek : 14.07.1999 - 4410 / 1 md.) Dışişleri Bakanlığının sigortalı olarak yurtdışı göreve atanan personeli için işe giriş bildirgeleri ise, Kuruma en geç üç ay içinde gönderilir. "" düzenlemesini öngörmektedir. Anılan yasanın 10. maddesine göre ise 9. maddede öngörülen işe giriş bildirgesini süresinde Kuruma intikal ettirmeyen işverenler hakkında 26. maddede öngörülen sorumluluk halleri aranmaksızın, zararlandırıcı sigorta olayı nedeniyle Kurum tarafından bağlanan gelir ve harcamanın işverenden tahsil
edileceğini düzenlemiştir. Yani, davalı işverenin 506 sayılı Kanunun 25.08.1999 tarih ve 4447 sayılı Kanunun 2. maddesiyle değiştirilen ve 08.09.1999 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 9 ve 10.maddesi hükmüne göre rücu alacağından sorumluluğu için;işe giriş bildirgesinin sigortalının, işe başlatılmasından önce verilmemiş olması ve zararlandırıcı sigorta olayının da işe giriş bildirgesinin kuruma verilmesinden önce meydana gelmesi gerekir.
İşverene ait işyerinin hangi tarih itibarıyla 506 sayılı yasa kapsamına alınması gerektiği belirlenmeli, varsa, işverence sigortalı hakkında verilen işe giriş bildirgesinin Kuruma intikal tarihi belirlenmeli, sigortalının işverene ait işyerinde işe başladığı tarih açık ve net biçimde saptanmalı ve özellikle sigortalıya ait işe giriş bildirgesinin Kuruma intikal ettiği tarih ile iş kazası aynı tarihe rastlıyor ise, işe giriş bildirgesinin daha önce verildiğinin ispat yükünün işverene ait olacağı gözetilmeli, bütün bu olgular hep birlikte değerlendirilerek, 10. madde koşullarının oluştuğu sonucuna varılacak olursa, BK 43 ve 44. maddeler uyarınca hakkaniyet indirimi yapılarak işverenin sorumluluğuna karar verilmesi gerekirken, mahkemece bilirkişi raporunda tespit edilen orandan re’sen indirim yapılması suretiyle 506 sayılı yasanın 10. maddesinin yanlış yorumlanması ve davacı kurumun tahsil edebileceği tutardan azına karar verilmesi suretiyle yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi, yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanunu"nun geçici 3. maddesi yollaması ile 1086 sayılı Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanunu"nun 438. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ : Hüküm fıkrası silinerek yerine, “1-Açılan davanın Kısmen Kabul, Kısmen Reddine,
- 26.283,44 TL’den davalılar ... ve ..., 21.026,75 TL"sinden ise davalı ...’nın sorumlu olduğu gözetilerek belirtilen tutarların 30/06/2005 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-Davacının yargılama nedeni ile yapmış olduğu, 113,80 TL posta ve müzekkere masrafı, 138,00 TL tebligat masrafı ve 750,00 TL bilirkişi masrafının toplamı olan 1.001,80 TL"nin, davanın red-kabul oranı dikkate alınarak, 876.575 TL"sinin davalılardan ... ve ..., 751.35 TL’sinin Davalı ...’nın sorumlu olduğu gözetilerek müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine, geriye kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
3-Davalı ..."in yargılama nedeni ile yapmış olduğu 36,60 TL posta ve müzekkere masrafı ile 18,00 TL tebligat masrafının toplamı olan 54,60 TL"nin, davanın red-kabul oranı dikkate alınarak, 6,825 TL"sinin davacıdan alınarak, davalıya ödenmesine, geriye kalan kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
4-Alınması gereken 1.436,34 TL harcın (1.229,43 TL’sinden davalı ...’nın sorumlu olduğu gözetilerek) davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak, hazineye irat kaydına,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, yürürlükte bulunan A.A.Ü.T."ye göre 3.154,01 TL (2.703,43 TL’sinden davalı ...’nın sorumlu
olduğu gözetilerek) avukatlık ücretinin, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak, davacı ödenmesine,
6-Davalı ... kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, yürürlükte bulunan A.A.Ü.T."ye göre 1.081,38 TL avukatlık ücretinin, davacıdan alınarak, davalıya ödenmesine,
7-Dosya kapsamında kalan gider avansının, dosyanın kesinleşmesine müteakip, talep halinde yatıran tarafa iadesine” sözcüklerinin yazılmasına ve hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 03.10.2016 gününde oy birliğiyle karar verildi.