MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Davacı tarafın tutunduğu tapu kayıtlarının tüm tesis ve tedavülleri ile haritası getirildikten sonra mahallinde yeniden keşif yapılarak tapu kayıtlarının ve satış senetlerinin kapsamının belirlenmesi, davacının satın aldığı kişiler yönünden 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14/son maddesi hükmü uyarınca aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tespit edilip edilmediğinin yöntemince saptanması ve sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulmakla, bozma ilamı lehine olan taraf yararına usulü müktesep hak doğar. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Uyulmasına karar verilen bozma ilamında, dayanak tapu kayıtlarının tüm tedavülleriyle birlikte getirtilmesi, revizyon görüp görmediğinin belirlenmesi, tapu malikleri ile davacı arasındaki akdi veya irsi ilişkinin belirlenmesi, tapu kaydının mahalline uygulanarak komşu parsel tutanakları ile denetlenmesi gereğine değinilmiştir. Bozma ilamı sonrası yapılan yargılama sırasında davacının dayandığı tapu kayıtları Tapu Arşiv Dairesi Başkanlığı"ndan sorulmuş ve cevabi yazıda 1288 tarih ve 100 numaralı tapu kaydı haricindeki diğer tapu kayıtlarıyla ilgili kayıt olmadığı bildirmiştir. Söz konusu 1288 tarih 100 sıra numaralı tapu kayıt örneği incelendiğinde ise, bu kaydın T.Sani 1292 tarih ve 34-40 tapu kayıtlarına gittiği anlaşıldığı halde, ilgili tapu kayıtları tüm tedavülleriyle birlikte getirtilmemiş, bu kapsamda tapu maliki ile davacı arasındaki akdi veya irsi ilişki belirlenmemiş ve davacı tarafa bu tapu kaydının hangi taşınmaza ait olduğu sorulup, usulünce uygulanmamıştır. Öte yandan Mahkemece, davacının senetsizden edindiği kuru araziler toplamının 100 dönümü -davalı parsellerin yüzölçümü ve senet bayilerinin senetsiz taşınmazları buna eklenmese bile- aştığı, 100 dönümden fazla senetsiz kuru tarım arazisinin edinilemeyeceği belirtilerek yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, bu yönden yapılan araştırma ve inceleme de hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, dosya arasına alınan davacı ... adına belgesizden tespit ve tescil edildiği yazılı olan ve toplam olarak takriben 170 dönümü aşan taşınmazların kadastro tutanaklarının ilgili sütünunun incelenmesinde, taşınmazların çoğunun 1981 yılına ait emlak ve vergi kayıtlarına istinaden tespitinin yapılmış olduğu, bu taşınmazlardan yalnızca 107 ada 21, 108 ada 41, 109 ada 2, 13 ve 20, 112 ada 3, 115 ada 31, 116 ada 1, 120 ada 22, 123 ada 393, 132 ada 10, 11,12, 146 ada 20, 152 ada 1 ve 6 parsel numaralı taşınmazların belgesizden tespit edildiği ve bunların toplam yüzölçümünün de takriben 43 dönüm olduğu anlaşılmakta olup, mahkemece bu husus gözden kaçırılarak, davacı adına belgesizden tespit edilen taşınmaz miktarının 100 dönümü aştığının kabul edilmesi ve bunun red gerekçesi yapılması dosya kapsamına uygun bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca doğru sonuca varılabilmesi için mahkemece öncelikle, davacı tarafın tutunduğu 1288 tarih ve 100 numaralı tapu kaydının tüm tedavülleri getirtilmeli, kayda dayanan tarafın kayıt maliki ile akdi veya ırsi ilişkisi belirlendiği takdirde kaydın herhangi bir taşınmaza revizyon görüp görmediği saptanmalı, söz konusu kaydın hangi taşınmaza ait olduğunu bildirmesi için davacıya süre verilmeli ve bundan sonra tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin taşınmaza ait en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı Harita Genel Komutanlığından celp edilerek dosya ikmal edilmeli ve akabinde, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve fen bilirkişisinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşif sırasında davacının tutunduğu tapu kaydının hangi taşınmaza ait olduğunu bildirmesi halinde tapu kaydının hudutlarının mahalli bilirkişilerce zeminde tek tek gösterilmesi istenilmeli, bilirkişilerin gösteremediği hudutların tesbiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, davacının dayandığı tapu kaydına kapsam tayin edilirken tapu kaydının revizyon durumu da gözetilmeli, tapu kayıt maliki ile davacının akdi veya irsi ilişkisinin olup olmadığı belirlenmeli, teknik bilirkişiye uygulanan tapu kaydının kapsadığı alanı gösterir, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir ayrıntılı kroki düzenlettirilmeli; çekişmeli taşınmazın kısmen veya tamamen tapu kaydının kapsamı dışında kaldığının belirlenmesi halinde, bu taşınmazın tapu kaydına dayanılmayan diğer dava konusu taşınmazların geçmişte ne durumda bulundukları, kime ait oldukları, kimden kime nasıl intikal ettikleri, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi hakka istinaden kullanıldıkları, taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olup olmadıkları, imar-ihyaya konu edilip edilmedikleri imar-ihyaya konu edilmişlerse ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği hususları yerel bilirkişi ve tanıklardan etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; aynı yöntem izlenerek 3. kişilerden satın alınan taşınmazlar yönünden de davacı lehine zilyetlikle kazanım koşullarının oluşup oluşmadığı sorulup saptanmalı; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli, beyanları arasında oluşacak çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeye çalışılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazların toprak yapıları ve nitelikleri ile imar-ihya ve zilyetlik durumlarını belirtir bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, çekişmeli taşınmazların incelenen 3 adet hava fotoğrafına göre sınırları ve niteliği belirlenmeli ve bilirkişiden taşınmazlar üzerinde imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığını ve tamamlanmış ise tamamlanma tarihini belirten rapor alınmalı, çekişmeli taşınmazların üzerindeki zilyetlik durumu memleket haritası ve uydu fotoğrafları ile denetlenmeli, çekişmeli taşınmazları tüm yönleriyle gösterir yakın plan fotoğrafları çektirilerek dosyaya konulmalı ve bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.03.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.