8. Hukuk Dairesi 2012/7589 E. , 2012/9221 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu iptali, tescil ve katılma alacağı
... ile ... aralarındaki tapu iptali, tescil ve katılma alacağı davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair ...2 Aile Mahkemesinden verilen 22.03.2011 gün ve 692/255 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davacı tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı ... dava dilekçesinde, davalı ... ile 1983 yılında evlendiklerini, Bergama 2. Asliye Hukuk (Aile Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinin 25.12.2007 tarih ve 2006/340 Esas, 2007/406 Karar sayılı kararı ile boşandıklarını, 2004 yılında müşterek birikimleri ile 1435 ada 1 sayılı parselde bulunan A Blok 3 nolu bağımsız bölümü satın aldıklarını, tapu kaydının davalı adına bulunduğunu, 11.11.2004 tarihinde İş Bankası...Sanayi Şubesinden 25.300,00 YTL çekilerek taşınmazın eski sahibine kendisi tarafından ödendiğini, tüm birikimini eve yatırdığını, aslında evin tamamının kendisine ait olması gerektiğini, yasa gereği ½ oranında tapu kaydının iptali ile katkı payı olarak adına tapuya kayıt ve tesciline, bunun mümkün bulunmaması halinde fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 25.000,00 YTL katkı payının faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Altındağ 19.03.2009 tarihli dilekçesiyle, yargılama oturumlarındaki beyanlarında, Balıkesir Türk Telekom’dan 2004 yılında evin alındığı tarihten 1 ay önce emekli olduğunu, emekli ikramiyesini...Ziraat Bankasından tasarruf parası dahil 25.000,00 YTL olarak aldığını, bu parayı ev alırken harcadığını ve emekli ikramiyesi ile bu evin alındığını, paranın...Merkez Ziraat Bankasına yatırılış tarihinin mahkeme tarafından Emekli Sandığından sorulması gerektiğini, evi aldıkları kişinin eşi ile o gün kavgalı bulunması nedeniyle çekilen paranın elinde kaldığını, o gün eşinin sanayideki dükkanında evi satan kadını beklediklerini, kadının dükkana gelmediğini, paranın bu nedenle elinde kaldığını, dükkanın fazla güvenli olmaması nedeniyle üzerinde bulunan emekli parasını eşine verdiğini, 1 günlüğüne sanayideki İş Bankasına yatırdığını, ertesi gün paranın çekildiğini ve satan kişiye verildiğini, evin kendi emekli parası ile alındığını bu nedenle davayı kabul etmediğini açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, “…taşınmazın 2004 yılında alındığını, tapu kaydının davalı adına bulunduğunu, davalının yapılan yargılama sırasındaki ikrarına göre davacının taşınmaza 2.000,00 TL katkı yaptığını, bu bedelin davacıya ödendiğine ilişkin yeterli kanıtın elde edilmediğini, taşınmazın edinme tarihindeki değerine göre oranlama yapıldığında davacının değer artış payının bilirkişi raporuna göre 4.085,46 TL olduğunu gerekçe göstermek suretiyle bu miktarın dava tarihinden itibaren davalıdan yasal faiziyle birlikte tahsili ile davacıya ödenmesine, davacının fazlaya ilişkin isteğinin reddine “karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, 4721 sayılı TMK.nunca yasal mal rejimi olarak kabul edilen edinilmiş mallara katılma rejiminden kaynaklanan TMK.nun 202, 219, 231, 232 ve 236. maddeleri gereğince açılan katılma alacağı isteğine ilişkindir.
Taraflar 25.11.1983 tarihinde evlenmiş, 17.11.2006 tarihinde açılan boşanma davasının kabulü ve hükmün 08.10.2008 tarihinde kesinleşmesiyle boşanmışlardır. Taraflar arasında, evlendikleri 25.11.1983 tarihinden 4721 sayılı TMK.nun yürürlüğe girdiği 1.1.2002 tarihinde kadar 743 sayılı TKM. nin 170. maddesi uyarınca mal ayrılığı, taraflar sözleşmeyle başka bir mal rejimini seçtiklerini ileri sürmediklerine göre 4721 sayılı TMK. nun yürürlüğe girdiği 1.1.2002 tarihinden boşanma davasının açıldığı 17.11.2006 tarihine kadar edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir. (TKM. m. 202, 4722 S.K.m.10/1) Taraflar arasındaki mal rejimi TMK. nun 225/2. fıkrası uyarınca boşanma davasının açıldığı tarihte sona ermiştir.
Uyuşmazlık konusu 1435 ada 1 sayılı parseldeki 3 nolu bağımsız bölümün 11.11.2004 tarihinde satın alma yoluyla davalı ... Altındağ adına alındığı ve tapuda kayıtlı bulunduğu dosya arasındaki tapu kaydıyla belirlenmiştir. Kural olarak, 01.01.2002 tarihinden sonra edinilen mallar edinilmiş mal sayılır (TMK.m.219). TMK.nun 222/2-3 fıkraları uyarınca, eşlerden hangisine ait olduğu ispat edilemeyen mallar onların paylı mülkiyetinde sayılır, bir eşin bütün malları aksi ispat edinilinceye kadar edinilmiş mal olarak kabul edilir. Davacı dilekçesinde, taşınmazın kendi parasıyla alındığını, ancak ½ "sinin kanun gereği kendisine ait olduğunu açıklamış, davalı ise 19.03.2009 tarihli 4 sayfadan ibaret cevap dilekçesinde, taşınmazın emekli ikramiyesi ile alındığını ileri sürmüştür. Bu durum karşısında iddia ve savunma doğrultusunda dava dilekçesiyle cevap dilekçesinin kapsamları gözetilerek gerekli araştırma ve incelemenin yapılması gerekir. Bu bakımdan, davalının aldığı emekli ikramiyesinin tarihi ile taşınmazın satın alındığı tarih arasında çok kısa bir süre bulunduğundan alınan ikramiyenin hangi bankaya yatırıldığı, ne zaman çekildiği, daha sonra davalının beyanına göre eşine verildiği ve sanayideki İş Bankası Şubesine yatırıldığı hususlarının taraflardan sorulmak suretiyle verecekleri bilgiye göre ilgili bankalardan sorulması, denetime açık hesap ekstrelerinin belirlenen bankalardan getirtilerek dosya arasına konulması, emekli ikramiyesinin alınış ve çekiliş tarihleriyle taşınmazın satın alındığı tarihin birlikte değerlendirilmesi, gerçekten alınan emekli ikramiyesinin taşınmaza harcanıp harcanmadığı hususunun hiçbir duraksamaya yer vermeyecek biçimde açıklığa kavuşturulması, emekli ikramiyesinin taşınmaza harcandığının belirlenmesi halinde kural olarak edinilmiş mal sayıldığından bu durum karşısında TMK.nun 228.maddesinin göz önünde bulundurulması ve hesaplamanın buna göre yapılmasının düşünülmesi gerekmektedir.
Şayet, taşınmaz emekli ikramiyesi ile ya da aksi kanıtlanabilecek kişisel malla alınmadığının saptanması halinde tarafların çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın taşınmazın edinilmiş malla alındığının kabulü ile buna göre hesaplamanın yapılması ve katılma alacağının belirlenmesi gerekir. Taşınmaz 2004 yılında alınmış olup, edinilmiş maldan yapılan ekleme TMK.nun 227. maddesinde öngörülen değer artış payına konu olamaz. Mahkemenin bu yöndeki nitelendirmesi doğru değildir. İsteğin katılma alacağı olarak hesaplanması bakımından mahkemece yapılacak iş; eklenecek değerlerden (TMK.m.229) ve denkleştirmeden (TMK.m.230) elde edilen miktarlar dahil olmak üzere davalı eşin edinilmiş mallarının (TMK.m.219) ki toplam değerinden bu mallara ilişkin borçlar çıkarıldıktan sonra kalan değerin (TMK.m.231) yarısı üzerinden (TMK.m.236/1) tarafların kazanılmış haklarıda gözetilerek katılma alacağı olarak hesaplanmak suretiyle hüküm kurulması gerekir. TMK.nun 219/1. fıkrasına göre her eşin bu mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği mal varlığı değerleri edinilmiş mal kabul edilir. Aynı Kanunun 222/1.maddesine göre ise, belirli bir malın eşlerden birine ait olduğunu iddia eden kimse, iddiasını ispatla yükümlüdür. Uyuşmazlığın çözümünde bu hususların gözönünde bulundurulması gerekmektedir. Öte yandan, hesaplamada değer bakımından TMK.nun 232 ve 235. maddelerinin kapsamları gözetilmelidir.
Kabule göre, taşınmaz, edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemde edinildiğine göre faizin dava tarihinden itibaren değil TMK.nun 239/3. fıkrası uyarınca karar tarihinden itibaren yürütülmesi gerekmektedir.
Davacının temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulüyle hükmün 6100 sayılı HMK.nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK.nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK.nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve HUMK.nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve 60,50 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine 15.10.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.