MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi



Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Temyiz incelemesinin duruşmalı yapılmasına işin ivediliği ve niteliği nedeniyle 5311 Sayılı Kanunla değişik İİK"nin 366. maddesi hükmü uygun bulunmadığından bu yöndeki isteğin oybirliği ile reddine karar verildikten sonra işin esası incelendi:
Alacaklı tarafından borçlu aleyhinde çeke dayalı olarak başlatılan kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takibe karşı borçlunun icra mahkemesine başvurarak, takip dayanağı ...... A.Ş. tarafından keşide edildikten sonra ciro yolu ile tekrar keşideci şirket eline geçmesi üzerine, keşidecinin çeki ciro ederek tekrar tedavüle çıkarmış olduğunu, ancak borcu bulunmadığından aleyhinde takip yapılamayacağını ileri sürdüğü; mahkemece, ikinci tedavülden önceki lehtarın sorumluluğu kalmadığı gerekçesi ile şikayetin kabulüne karar verildiği, alacaklı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine bölge adliye mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile ciro silsilesinde kopukluk bulunmadığı, yetkili hamil olan alacaklının kendisinden önceki cirantalara müracaat hakkı mevcut olup lehtar hakkında da takip yapmasında yasaya aykırılık olmadığı gerekçesi ile şikayetin reddine karar verildiği, kararın borçlu tarafından temyiz edildiği anlaşılmıştır.
Çek, keşideci tarafından lehtar lehine düzenlenip, keşide edildikten sonra, lehtar tarafından tekrar keşideciye ciro edilmesi halinde, keşidecinin 6102 sayılı TTK"nun 788. maddesi koşullarında yeniden çeki tedavüle çıkararak ciro etmesi durumunda, ikinci tedavülden önceki lehtarın sorumluluğu kalmadığından, lehtar hakkında takip yapılamaz. Bu durumda, keşideci ile takip alacaklısı hamil arasında sorumluluk vardır. Zira keşideci, çeki yeniden tedavüle çıkarmakla, lehtar adına keşide etmeden önceki durumuna döndüğünden lehtarın sorumluluk zinciri içinde yer alması mümkün değildir.
Bu açıklamalardan sonra, somut olayın incelenmesinde; takip dayanağı çekte ilk cironun lehta... Yağ ve Kimyasallar San Tic. A.Ş"ye ait olduğu, bundan sonraki cironun... Petrol ... A.Ş." ye (keşideci) ait olduğu, daha sonra keşideci tarafından tekrar ciro edildiği ve ibrazdan önce takip alacaklısı... Kimya Dış Ticaret Ltd. Şti"nin cirosu bulunduğu görülmekle, çek tedavüle çıktıktan sonra ödenerek keşideciye döndükten sonra tekrar tedavüle çıktığından ikinci tedavülden önceki lehtarın sorumluluğu açıklandığı üzere bulunmamakta, ancak keşideci ile takip alacaklısı hamil arasında sorumluluk bulunmaktadır. Zira keşideci çeki yeniden tedavüle sokmakla lehtar adına keşide etmeden önceki durumuna dönmüştür. Çek ilk kez tedavüle çıktığı sırada ciranta olarak çek arkasında unvan ve imzaları yer alan kişiler yönünden değil, keşideci ile hamil arasında bir sorumluluk olduğundan, alacaklı ciranta tarafından çek lehdarı (ilk ciranta) hakkında takip yapılamayacağının kabulü gerekir
Bu durumda, Bölge Adliye Mahkemesince, alacaklı vekilinin istinaf isteminin esastan reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlunun temyiz isteminin kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 12.12.2019 tarih ve 2019/1195 E.-2019/1243 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK"nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK"nun 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 02/11/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.