Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2018/15392 Esas 2019/784 Karar Sayılı İlamı

22. Hukuk Dairesi
Esas No: 2018/15392
Karar No: 2019/784
Karar Tarihi: 14.01.2019

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2018/15392 Esas 2019/784 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacı, iş sözleşmesinin feshedildiği ve kıdem tazminatı olarak 500 TL ödendiği ancak bakiye kısım ödenmediği için davalıdan fark kıdem tazminatı alacağının tahsil edilmesini talep etti. Davalı, zamanaşımına dayanarak davanın reddini talep etti. Mahkeme davayı zamanaşımı nedeniyle reddetti. Davacı vekili karara itiraz ederek temyiz talebinde bulundu.
Yargıtay kararı, davayı inceledi ve somut olayda kıdem tazminatının zamanaşımına uğrayıp uğramadığı konusunda uyuşmazlık bulunduğuna dikkat çekti. Zamanaşımı, alacak hakkını sona erdirmez ancak sadece onu eksik bir borç haline dönüştürür. Borçlunun borcunu ikrar etmesi, kısmi ödeme yapması veya kefil göstermesi zamanaşımını kesen nedenlerdir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 31. maddesi uyarınca, hakim uyuşmazlığı aydınlatmakla yükümlüdür. Davacı tarafından ödenen 500 TL'nin belirtildiği görülmüş olup, mahkemenin davayı aydınlatma ödevini yerine getirmesi gerektiği vurgulanmıştır. Mahkemece, davalı tarafa ödeme yapılıp yapılmadığına dair sorular sorulmalı ve davacı taraftan delil talep edilmelidir.
Zamanaşımı yönünden dosya değerlendirmeye tabi tutularak karar verilmelidir. Bu nedenle, mahkemece yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır ve Yargıtay kararıyla bozulmuştur.
Kanun maddeleri:
- 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 154. maddesi: Zamanaşımını kesen nedenler
- 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 156. maddesi: Zamanaşımının kesilmesi halinde yeni bir sürenin işlemesi gerekt

22. Hukuk Dairesi 2018/15392 E. , 2019/784 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili davacının iş sözleşmesinin 2002 yılında feshediliğini, akdin fesih tarihinden sonra davacıya kıdem tazminatına mahsuben 500 TL ödendiğini ancak bakiye kısmının ödenmediğini beyanla fark kıdem tazminatı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, zamanaşımı def-i ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece zamanaşımı nedeni ile davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
1-Taraflar arasında kıdem tazminatının zamanaşımına uğrayıp uğramadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Zamanaşımı, alacak hakkının belli bir süre kullanılmaması yüzünden dava edilebilme niteliğinden yoksun kalmasını ifade eder. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere zamanaşımı, alacak hakkını sona erdirmeyip sadece onu "eksik bir borç" haline dönüştürür ve "alacağın dava edilebilme özelliği"ni ortadan kaldırır.
6098 sayılı TBK 154. Maddesinde zamanaşımını kesen nedenler gösterilmiştir. Buna göre borçlunun borcunu ikrar etmesi veya kısmi ödeme yapması yahut kefil göstermesi zamanaşımını kesen nedenlerdendir. Yasanın 156. maddesi de, zamanaşımının kesilmesi halinde yeni bir sürenin işlemesi gerektiğini açıkça belirtmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup, madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Yukarıdaki açıklamalar karşısında somut olayda davacı tarafça dava dilekçesinde davalı tarafından kıdem tazminatına mahsuben 500 TL"nin ödendiğinin belirtildiği görülmekle hakimin davayı aydınlatma ödevi doğrultusunda davalı tarafa bu ödemeye karşı diyecekleri sorulmalı ve varsa davacı taraftan bu ödemeye ilişkin delillerini bildirmesi istenerek çıkan sonuca göre ödemenin yapılmadığının anlaşılması halinde davanın şimdiki gibi zamanaşımı nedeni ile reddine karar verilmeli, ödeme yapıldığının anlaşılması halinde ise zamanaşımı yönünden dosya değerlendirmeye tabi tutularak karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 14.01.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.