Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/11304 Esas 2022/3443 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davası üzerine, Uyuşmazlık Hakem Heyeti tarafından davanın kabulüne ve İtiraz Hakem Heyeti tarafından davalı vekilinin itirazının reddine dair verilen kararın davalı vekili tarafından süresi içinde temyizi istenilmekle, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
K A R A R
Davacı vekili; davalının trafik sigortacısı olduğu aracın yaptığı kaza sonucunda bu araçta yolcu olarak bulunan davacıların eşi/annesi ... öldüğünü belirterek, fazlaya ilişkin haları saklı kalmak kaydıyla 15.001,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının avans faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş; 04/02/2019 tarihli artırım dilekçesiyle taleplerini 151.927,20 TL'ye yükseltmiştir.
Davalı vekili; gerekli belgelerle başvuru yapılmadan dava açıldığını, tazminattan hatır taşıması nedeniyle indirim yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Uyuşmazlık Hakem Heyeti tarafından; davanın kabulü ile davacı ... için 112.559,22 TL, ... için 24.540,18 TL ve ... için 14.827,80 TL olmak üzere toplam 151.927,20 TL destekten yoksun kalma tazminatının 15/08/2018 tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline dair verilen karara davalı vekili tarafından yapılan itiraz üzerine, İtiraz Hakem Heyeti tarafından davalı vekilinin itirazının reddine karar verilmiş; karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davalı vekilinin davacılar ... ve ... lehine hükmedilen tazminatlara ilişkin temyiz talebi yönünden; 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan 6456 sayılı Kanun'la değiştirilen 30. maddesinin 12. fıkrasında; 5.000,00 TL'nin altındaki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararlarının kesin olduğu; 5.000,00 TL. ve daha üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararlarına karşı kararın Komisyonca ilgiliye bildiriminden itibaren on gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere Komisyon nezdinde itiraz edilebileceği; 40.000,00 TL'nin üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında itiraz üzerine verilen kararlar için temyize gidilebileceği belirtilmiştir.
İhtiyari dava arkadaşı olan davacılar ... ve ... lehine hükmedilen tazminatlar ile bu tazminatların fer'i niteliğinde olan vekalet ücretlerine ilişkin karar, anılan yasanın yürürlüğünden sonra verildiğinden, miktar itibariyle davalı yönünden kesin niteliktedir. Kesin olan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01/06/1990 gün 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca Yargıtay'ca da temyiz isteminin reddine karar verilebileceğinden, davalı vekilinin temyiz dilekçesinin anılan yönlerden reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Davalı vekilinin davacı ... lehine hükmedilen tazminata ilişkin temyiz talebi yönünden; dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine; özellikle, davalıya sigortalı araçta yolcu olan davacı desteğinin kazanın oluşumunda kusurunun bulunması mümkün olmadığından, tazminattan kusur indirimi yapılmayışının yerinde görülmesine; sigortalı araç sürücüsü ile davacı desteği arasında yakın akrabalık bulunduğu da dikkate alındığında, somut olayda hatır taşıması şartlarının bulunmamasına; UHH kararına karşı yapılan itiraz başvurusuna konu edilmeyen (müterafik kusur) yönlere ilişkin temyiz itirazlarının incelenemeyecek olmasına; davalının temerrüt tarihinin usulünce tespit edilmiş olmasına göre, davalı vekilinin diğer tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
3-Dava, trafik kazası sonucu oluşan ölüm nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
Davacıların hak kazanabileceği destekten yoksun kalma tazminatının hesaplanması için alınan ve karara esas kabul edilen 06/01/2018 tarihli aktüer kök raporu ve 19/01/2018 tarihli ek raporunda, belli yaştaki kişinin bulunduğu yaştan itibaren tablo son değerine kadar (yaşam sonuna kadar) her bir yaşı yaşama olasılıklarının toplamının beklenen ömür olarak kabul edilmesi gerektiği, bu esasla davacılar ile desteklerinin muhtemel ömür sürelerinin kesiştiği ve desteğin devam ettiği sürelerin esas alındığı, işleyecek (bilinmeyen) devre zararı hesabında "hayat sigorta iradı yöntemi" dahilinde irat katsayılarının belirlenmesinin uygun olduğu gerekçesiyle, TRH 2010 Yaşam Tablosu'ndaki son yaş (99) baz alınarak ve tablodaki bakiye ömür süresi kullanılmadan hesaplamanın yapıldığı; bu rapordaki hesap yöntemine davalı tarafça itiraz edildiği halde, İHH tarafından rapordaki hesap tekniğinin uygun bulunduğu gerekçesiyle, davalının itirazının reddine karar verildiği görülmektedir.
Her ne kadar davacı aleyhine sonuçlar veren hesap tekniği (TRH 2010 ve % 1,8 teknik faiz) kullanılarak tazminat belirlenmişse de, bu hesap tekniğine davacı yanca itiraz edilmediği dikkate alındığında, ZMSSGŞ ile belirlenen hesap tekniğinin tüm yönleriyle uygulanmasının gerekeceği açıktır. Bu itibarla, genel şartlarda belirtilen biçimde hesaplama yapmayan rapor, karara esas alınabilecek nitelikte olmadığından, bu hususta yapılan İHH incelemesi eksiktir.
Açıklanan nedenlerle; davacı ... lehine belirlenen tazminat miktarına ilişkin kararı sadece davalı taraf temyiz ettiği ve rapordaki diğer hususlarda davalı yararına usuli kazanılmış hak oluştuğu için, hesabın 2018 verileriyle ve işlemiş/ işleyecek devre belirlemesinde 2018 yılı esas alınarak yapılması gerektiği dikkate alınarak, ... Genel Şartları gereği, davacı ile desteğin muhtemel bakiye ömür süresi (tablodaki son yaş olan 99 yaşa kadar değil, kaza tarihindeki yaşlarına göre saptanacak bakiye ömür süresi) için ve irat katsayılarının belirlenmesinde "devre başı ödemeli belirli süreli rant" formülü kullanılarak hesaplamanın yapılması hususunda, rapor düzenleyen bilirkişiden ek rapor alınıp, oluşacak sonuca göre (davalı lehine oluşan usuli kazanılmış haklar korunarak) karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
4-5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik'in 16/13. maddesi ve karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT'nin 17/2. maddesi gereği, davacı ... yararına hükmedilecek vekalet ücretinin, tarifeye göre belirlenen nispi vekalet ücretinin 1/5'i tutarında (maktu ücretin altında kalmamak kaydıyla) olması gerektiği gözetilmeden, fazla (nispi tam) vekalet ücretine karar verilmesi de doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin İtiraz Hakem Heyeti kararına ilişkin temyiz dilekçesinin, davacı ... ve ... lehine hükmedilen tazminatlar miktar itibariyle kesin olduğundan REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE; (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle,
davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile İHH kararının BOZULMASINA; dosyanın, hakem dosyasının saklanması kararını veren İstanbul Anadolu 8. Asliye Ticaret Mahkemesi'ne GÖNDERİLMESİNE; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 28/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.