MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi


Taraflar arasındaki davada Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi ile Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R

Dava, tapu iptali ve tescil isteğine; talep ise, tavzih talebinin reddine ilişkin ek kararın kaldırılmasına ilişkindir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince, mahkemece 08/06/2018 tarih 2016/159-2018/117 E.K. sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar verildiği, bu kararın taraflara tebliğ edilmiş olmasına rağmen davanın taraflarından kimsenin kararı istinaf etmediği ve kararın şerhe göre 08/09/2018 tarihinde kesinleştiği, kesinleşmeden sonra davacının tavzih talebinde bulunduğu, bu dilekçeye istinaden mahkemece 28/11/2019 tarihli ek kararla tavzih talebinin reddine karar verildiği, daha sonra mahkemece 07/02/2020 tarihinde tekrar bir karar yazıldığı, bu kararın davacı tarafça istinaf edildiği, Hakimler Savcılar Kurulunun 22/02/2019 tarihli kararıyla 02/09/2019 tarihi itibariyle Trabzon Bölge Adliye Mahkemesinin faaliyete geçirilmesine karar verildiği, istinaf edilen tavzih kararının tarihi itibariyle Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi faaliyette olduğu, kararı veren mahkemenin Trabzon Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresi içinde bulunduğu hal böyle olunca mahkeme kararının istinaf incelemesinde Dairemizin yetkili olmadığı, Trabzon Bölge Adliye Mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik karar verilmiştir.
Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince; istinafa konu ek karar, 08/06/2018 tarihinde verilmiş olan nihai kararın eki mahiyetinde olup, asıl kararın yeterince açık olmadığı veya çelişkili fıkralar içerdiği iddiasıyla tavzih talebinde bulunulması üzerine verildiğinden, ek kararın, asıl kararın tabi olduğu yasa yoluna tabi olacağı açıktır. Zira, tavzih üzerine verilen yeni bir nihai hüküm bulunmayıp, inceleme konusu yapılacak olan karar, asıl karardır. Bu haliyle 08/06/2018 tarihli nihai (asıl) kararın verildiği tarih itibariyle istinaf incelemesinin Samsun Bölge Adliye Mahkemesince yapılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur."
HMK"nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir. HMK"nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK"nın 341/1. maddesinde "ilk derece mahkemelerinden verilen ... ihtiyati tedbir ... taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri kanunun 304. maddesi "Hükümdeki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar, mahkemece resen veya taraflardan birinin talebi üzerine düzeltilebilir. Hüküm tebliğ edilmişse hakim, tarafları dinlemeden hatayı düzeltemez. Davet üzerine taraflar gelmezse, dosya üzerinde inceleme yapılarak karar verilebilir. Tashih kararı verildiği takdirde, düzeltilen hususlarla ilgili karar, mahkemede bulunan nüshalar ile verilmiş olan suretlerin altına veya bunlara eklenecek ayrı bir kâğıda yazılır, imzalanır ve mühürlenir" düzenlemesine yer verilmiştir. Madde gereğince sadece hükümdeki yazı ve hesap hataları mahkemece re"sen veya taraflardan birinin talebi üzerine düzeltilebilir. 
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 305. maddesinde de hüküm fıkrasında taraflara tanınan hakların ve yüklenen borçların tavzih yoluyla sınırlandırılamayacağı, genişletilemeyeceği ve değiştirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bir başka anlatımla hükmü değiştirici nitelikte ve taraflara tanınan haklar ve yüklenen borçlar değiştirilerek genişletilemez ve sınırlanamaz (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 305/2. maddesi). Bu itibarla, ne tavzih ne de tashih yoluyla, mahkeme kararında yer almayan yeni bir yükümlülüğün taraflara yüklenmesi, taraf yükümlülüğünün artırılması ya da bir hakkın taraflara sağlanması mümkün değildir. Dolayısıyla gerek tavzih gerekse tashih, verilen nihai kararın açıklanması veya düzeltilmesi hususlarına ilişkin olup, yeni bir hüküm niteliği taşımaz. Tavzih talebinde bulunulabilmesi için, nihai hükümden sonra yeni bir durumun meydana gelmesi gerekmeyip, bilakis nihai karardaki hükümden kaynaklanan birtakım belirsizlik veya çelişkiler sebebiyle, aynı hükmün açıklanması yahut çelişkinin giderilmesi istenir. Bunun doğal sonucu olarak da, tavzih talebi hakkında verilecek ek karar hakkında istinaf incelemesi yapılırken, asıl karar değerlendirme konusu yapılır.
694 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. Maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanuna Ek 1. maddenin 1. fıkrasında: "Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamında Alucra Asliye Hukuk Mahkemesince 08/06/2018 tarihinde 2016/159-2018/117 E.K. sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar vermiştir. bu kararın taraflara tebliğ edilmiş olmasına rağmen davanın taraflarından kimsenin kararı istinaf etmediği ve kararın şerhe göre 08/09/2018 tarihinde kesinleştiği, kesinleşmeden sonra davacının tavzih talebinde bulunduğu, bu dilekçeye istinaden mahkemece 28/11/2019 tarihli ek kararla tavzih talebinin reddine karar verildiği, daha sonra mahkemece 07/02/2020 tarihinde tekrar bir karar yazıldığı, bu kararın davacı tarafça istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 02/07/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.