23. Hukuk Dairesi 2016/4829 E. , 2019/1456 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Davacı vekilince açılan genel kurul kararının iptali davası sonucunda mahkemece davanın reddine karar verilmiş olup, verilen kararın davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine Dairemizce yerel mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Bu kez Dairemiz kararına karşı davacı vekilince karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.
K A R A R
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi ve başkanı olduğunu, 09.06.2013 tarihli genel kurulun .... gündem maddesinde "dairelerin, dükkanların ve diğer boş yerlerin mevcut ortaklar ile takas yapılıp yapılamayacağı" hususunun oylamaya sunulduğunu ve söz konusu takasın yapılmamasına karar verildiğini, bu kararın ana sözleşmeye uygulamalara ve eşitlik ilkesine aykırı olduğunu ileri sürerek iptalini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, alınan kararın yasaya, sözleşmeye ve usule uygun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, ana sözleşmede dairelerin veya dükkanların ortaklar arasında takas edilebileceğine yönelik bir hüküm olmadığı, verilen karar da iyi niyete aykırı bir yön bulunmadığı, başka bir genel kurulda çoğunluk sağlanmak sureti ile bu kararın değiştirilmesinin mümkün olduğu gerekçesi ile davanın reddine dair verilen karar dairemizin ....01.2016 tarihli ilamıyla onanmıştır.
Kooperatif genel kurulunca alınan kararlar aleyhine 1163 Sayılı Yasa Kooperatifler Kanunu"nun 53/.... maddesi gereğince yasa, anasözleşme ve iyiniyet esaslarına aykırı olduğu gerekçesiyle iptal davası açılabilir.
Davacı, davalı kooperatifin 09.06.2013 tarihli 2012 yılı olağan genel kurulunda alınan kararlardan gündemin .... maddesinde ki ""Dükkanların ve diğer boş yerlerin mevcut ortaklar ile takas yapılıp-yapılamayacağı müzakereye açıldı. Genel kurulda oy çokluğu ile mevcut üyelerin söz konusu takasın yapılmamasına karar verildi."" şeklindeki kararına karşı, muhalif oy kullanarak, muhalefetini toplantı tutanağına yazdırmış ve süresi içinde alınan kararın yasa, ana sözleşme ve iyiniyet kurallarına aykırılığı iddiasıyla dava açmıştır.
Mülkiyet hakkı, sadece taşınır-taşınmaz bir mala tescil veya fiili tasarrufu altında bulunarak sahip olmakla sınırlı olmayıp, Anayasa Mahkemesinin ....04.2014 tarih, 2012/636 Esas sayılı kararında da belirtildiği üzere ""Ekonomik değer veya icrası mümkün bir alacağı elde etmeye yönelik meşru beklenti"" de anayasal yönden mülkiyet hakkının içindedir.
Anayasanın 35. maddesi ""Herkes mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. Bu hakları ancak kamu yararı amacıyla kanunla sınırlanabilir."" hükmü yer almaktadır.
İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi"nin (İHAS) .... No"lu Protokol .... maddesinde ise ""Her gerçek ve tüzel kişi, maliki olduğu şeylerden barışcıl bir biçimde yararlanma hakkına sahiptir. Kamu yararı gerektirmedikçe ve uluslararası hukukun genel ilkeleriyle hukukun aradığı genel koşullara uyulmadıkça, hiç kimse mülkiyetinden yoksun bırakılamaz."" hükmü yer almaktadır.
Mülkiyet hakkının sağladığı üç temel hak vardır. Bunlar mülkiyet konusu üzerinde hak sahibine kullanma, (usus) yararlanma (fructus) ve tasarrruf (abusus) yetkisi sağlar. Aynı ilkeler Türk Medeni Kanunu"nun 683. maddesinde ""Birşeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir."" şeklinde ifade edilmiştir.
Mülkiyetin sağladığı tasarruf yetkisi, hakkını kanuni sınırlamalar hariç dilediği şekilde devir etme, ayni ve şahsi hak tesis etme yetkilerini sağlar. Tasarruf yetkisi ise ancak Anayasanın 35. maddesi ve İHAS ... No"lu Protokol .... maddesi gereğince kamu yararı ve uluslararası hukukun temel ilkeleri gözetilerek kanunla sınırlanabilir.
Kooperatif üyelerinin üyelik hakları sonucu kendilerine tahsis edilen bağımsız bölümlerin kendi aralarında takasını (değiştirilmesini) önlemek amacıyla alınan genel kurul kararı, Anayasa, Uluslararası Sözleşmeler, Türk Medeni Kanunu"nun mülkiyet hakkının kamu yararı amacıyla ve uluslararası hukukun genel ilkeleri gereğince ancak kanunla sınırlandırılabileceğine ilişkin hükümlerine aykırıdır.
Somut olayda, üst norm niteliğindeki Anayasa, İHAS ve Türk Medeni Kanunu"nun aradığı mülkiyet hakkının sınırlanmasına ilişkin hususlar gerçekleşmemiştir. Bu nedenlerle kooperatif genel kurulunun mülkiyet hakkının özüne dokunacak, tasarruf hak ve yetkisinin kullanılmasını engelleyecek kararlar alamayacağı gözetilerek, yasal olmayan gerekçelerle davanın reddine ilişkin hükmün açıklanan nedenlerle bozulmasına karar vermek gerekirken, bu hususların gözden kaçırılarak hükmün onanmasına karar verilmiş olmakla, davacının karar düzeltme isteminin kabulü ile kararın bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulüne, Dairemizin ....01.2016 tarihli ve 2015/3846 E. 2016/198 K. sayılı onama kararının kaldırılmasına, yerel mahkeme kararının davacı yararına BOZULMASINA, temyiz peşin harcı ve karar düzeltme harcının istek halinde davacıya iadesine, ....04.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.