8. Hukuk Dairesi 2018/13475 E. , 2019/11194 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Galle Fazlasına Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.12.2017 tarihli ve 2017/161 Esas, 2017/753 Karar sayılı kararıyla asıl davanın ... dışındaki davacılar yönünden ve birleşen davanın kabulüne karar verilmiş olup, Mahkeme hükmüne karşı davalılardan Vakıflar Genel Müdürlüğü vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmiş, bu kez davalı vekili ile davacı ... mirasçıları vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü:
KARAR
Asıl ve birleşen dosya dava dilekçelerinde, davacıların ..."de Kurulu Mülhak ... Vakfı"nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduklarının tespiti istenmiş; Mahkemece, asıl dosyada ... dışındaki davacılar ve birleşen dosya yönünden davanın kabulüne, asıl dosya davacılarından dava açıldıktan sonra 17.02.2015 tarihinde vefat eden ... yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Davanın kabulüne dair verilen kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve ... yönünden davanın reddine, diğer davacılar ve birleşen dosya davacıları yönünden davanın kabulüne, davalı ... lehine 2.180,00 TL vekalet ücretinin davacı ..."dan tahsiline karar verilmesi üzerine davalı ... ve ... mirasçıları vekilince istinaf isteminin kabul kararı temyiz edilmiştir.
Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
1.Davalı ... vekilinin temyizi yönünden;
Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre davalı ... vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davacı ... mirasçılarının temyizi yönünden;
a.... dava açıldıktan sonra 17.02.2015 tarihinde vefat etmiş, bunun üzerine mirasçılarından ... ile ... Birleşen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2015/179 Esas sayılı dosyası üzerinden dava açmışlar ve İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemesi ... dışındaki davacıların davasının kabulü ile vakfın galle fazlasına müstehak evlat olduklarının tespitine, ... yönünden ise vefat etmiş olması sebebi ile davanın reddine karar verilmiş, ayrıca Bölge Adliye Mahkemesince ... aleyhine vekalet ücretine hükmedilmiştir.
Her dava, açıldığı tarihteki maddi vakıalara göre değerlendirilir. Ancak yargılama sırasında davanın konusuz kalması halinde Mahkemece, dava konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekir.
Galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine ilişkin davalar şahsa bağlı davalardan olup somut olayda, asıl dosya davacısı ..."ın davanın açılmasından sonra 17.02.2015 tarihinde vefat ettiğinin anlaşılmasına göre, mahkemece iş bu davacı yönünden ölüm sebebiyle konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi gerekirken, kesin hüküm oluşturacak şekilde davanın reddine karar verilmesi,
b.6100 sayılı HMK’nin 331. maddesinin birinci fıkrası “Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hallerde hakim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerine takdir ve hükmeder” hükmünü içermektedir. Ayrıca HMK madde 323/1-ğ bendinde "Vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekâlet ücreti" yargılama giderleri kapsamında sayılmıştır.
... vefat etmemiş olsaydı diğer davacılar gibi vakfeden ile soybağının kurulması ve vakfiyede galle fazlası için öngörülen şartları taşıması sebebi ile galle fazlasına müstehak olduğuna karar verileceği açık olup vefat etmesi sebebi ile dava konusuz kalmıştır. Dolayısı ile davanın açıldığı tarih itibari ile dava açmakta haklı olan ... aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesi,
Doğru görülmediğinden hükmün bu nedenlerle bozulması gerekmektedir. Ne var ki bu hususlar yeniden yargılamayı gerektirmediğinden HMK"nin 370/2.maddesi gereği Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
SONUÇ: Davacı ... mirasçıları vekilinin temyiz itirazları yukarıda (2/a ve b) nolu bentlerde gösterilen sebeplerle yerinde görüldüğünden kabulü ile temyiz edilen Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (B-1) bendinde "davacı ... bakımından davanın REDDİNE," ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine; "davacı ... bakımından konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına" ibaresinin yazılmasına, vekalet ücretine dair (B-1/d) bendinin ise tamamen hükümden çıkartılmasına, hükmün 6100 sayılı HMK"nin 370/2 maddesi gereğince düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının (1) nolu bentte yazılı nedenlerle reddine, dosyanın Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi (1.) Hukuk Dairesine, karardan bir suretinin de İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 35,90 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 8,50 TL"nin davalı ... Müdürlüğünden alınmasına, peşin alınan harcın da davacı ... mirasçılarına iadesine, 11.12.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.