MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

TÜRK MİLLETİ ADINA


Davacı, davalılardan işverenlere ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozmaya uyarak, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının davalı işyerinde 07/05/2005-10/08/2010 tarihleri arasında geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının ve en son net 900,00 Lira ücretle çalıştığını beyanla prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, mahkemece verilen ilk kararda davacının davalı ... Elektronik Ambulans Medikal ... Sistemleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi işyerinde 01/11/2008-03/04/2009 tarihleri arasında asgari ücretle eksik bildirilen hizmetinin ve 01/01/2010-10/08/2010 tarihleri arasında net 900,00 Lira prime esas kazançla çalıştığının tespitine karar verildiği, kararın davalı Kurum tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 26/12/2016 tarihli 2015/22449E, 2016/15544K sayılı ilamı ile işçilik alacakları dosyasında belirlenen prime esas kazancın dikkate alınması gerektiğinden kararın bozulduğu, bozma kararına uyan mahkemece bu kez davacının 01/11/2008-10/08/2010 tarihleri arasında asgari ücretin 1,28 katı olacak şekilde net 700 Lira ücretle çalıştığının tespitine karar verildiği gibi hangi tarihler arasında hizmet tespitine karar verildiğinin de açıkca belirtilmediği, kararın süresi içinde davalı Kurum vekili tarafından temyiz edildiği anlaşılmaktadır.
Usuli kazanılmış hak kavramı, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (HGK.nun 12/07/2006 T, 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03/12/2008 T., 2008/10-730 E., 2008/732 K.)
Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09/05/1960 T, 21/9; 04.02.1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Taraflardan yalnız birinin hükmü temyiz etmesi halinde Yargıtay"ın temyiz eden tarafın yararına olarak verdiği bozma kararına uyan yerel mahkeme artık, temyiz eden tarafın önceki bozulan karara oranla daha aleyhine bir hüküm veremez. Buna da "aleyhe hüküm verme yasağı" denir.
Aksi halde usul hükümleri ile hedef tutulan istikrar zedelenir ve mahkeme kararlarına karşı güven sarsılır.
Somut olayda, ilk hükmü temyiz eden davalı Kurum aleyhine, temyiz kanun yoluna başvurmayan davacı lehine olacak şekilde tüm dönem bakımından prime esas kazanç tespitine karar verilemeyeceği göz önünde bulundurulmadan ve davacının hizmetinin tespitine karar verilen dönem ile prime esas kazancın tespitine karar verilen dönemlerin ayrı ayrı gösterilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması hatalıdır.
Ne var ki bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılama yapmayı gerektirmediğinden, HMK’nın 370/2 maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı, düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden ötürü hüküm fıkrasının 2.paragrafının tamamen silinerek, yerine; "2- Davalı ... Elektronik Ambulans Medikal ... Sistemleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkında açılan davanın kısmen kabulüne, bu itibarla, davacının bu davalı şirket nezdinde sigortasız işçi olarak;
01/11/2008 - 31/12/2008 arası 60 gün, günlük 21,29 TL brüt ücretle
01/01/2009 - 03/04/2009 arası 92 gün, günlük 22,20 TL brüt ücretle çalıştığının tespitine, Davacının sigortaya bildirilen ancak primleri gerçek ücret üzerinden bildirilmeyen;
01/01/2010 - 30/06/2010 arası, 180 gün, günlük 31,10 TL brüt ücretle,
01/07/2010 - 10/08/2010 arası, 40 gün, günlük 32,45 TL brüt ücretle çalıştığının tespitine, davacının bu dönem çalışmalarının yukarıda belirtilen primlerinin işverence tamamlanmasına,
Davacının fazlaya ilişkin istemlerinin reddine " rakam ve sözcüklerinin yazılmasına, hükmün bu düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, 06/05/2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi