20. Hukuk Dairesi 2020/2092 E. , 2020/2358 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki davada Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi ile İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, menfi tespit istemine ilişkindir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesince mahkemece ikinci kez verilen karar Bursa Bölge Adliye Mahkemesi"nin faaliyete geçmiş olduğu tarihten sonra verilmiş bulunduğundan ve İzmir Bölge Adliye Mahkemesi ilgili dairesince verilen karar usule yönelik olduğundan ve esasa ilişkin bir karar oluşturulmadığından, 09/10/2018 tarihinde verilen karara karşı istinaf itirazlarını inceleme yetkisi Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesine ait olup Yargıtay uygulamalarının da bu yönde olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince; istinaf incelemesine konu dosyada, ilk derece mahkemesince verilen 2015/203-2017/168 sayılı karar, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 2018/1069-2018/799 sayılı kararı ile görev yönünden kaldırmıştır. Son karar tarihi itibariyle inceleme yetkisi Bursa Bölge Adliye Mahkemesine ait ise de, 5235 sayılı Kanunun Ek-1. maddesi gereğince İzmir Bölge Adliye Mahkemesinin davaya bakmakla yetkili ve görevli olup, daha önce vermiş olduğu kararın esasa ilişkin olmaması davaya bakılmasına engel olmadığı gibi Dairemiz 5235 sayılı Kanunun Ek-1. maddesine göre yetkisiz olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur."
HMK"nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir.
HMK"nın 391/3 ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK"nın 341/1. maddesinde "ilk derece mahkemelerinden verilen ... ihtiyati tedbir ... taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanuna Ek 1. maddesinin 1. fıkrasında: "Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamında Lapseki Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinin 18/07/2017 tarihli 2015/203 E. - 2017/168 K. ilamı ile verilen davanın reddi kararına davacı ve davalının süresi içerisinde kararın kaldırılması talebiyle istinaf kanun yoluna başvurduğu, dosyanın istinaf incelemesi için İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesine gönderildiği, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 18/05/2018 tarih ve 2018/1069 E. 2018/799 K. sayılı sayılı ilamıyla Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-a-3. maddesi uyarınca tarafların istinaf başvurusu esas yönünden incelenmeksizin, Lapseki Asliye Hukuk Mahkemesinin (İş Mahkemesi sıfatıyla) 2015/203 E. - 2017/168 K. sayılı kararının kaldırılmasıyla, davanın yeniden görülmesi için dosyanın Lapseki Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 02/07/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.