17. Hukuk Dairesi 2018/3314 E. , 2020/5375 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın süresi içinde davalılar ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalıların işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu araçta yolcu olan müvekkillerinin desteği ... aracın karıştığı tek taraflı trafik kazasında hayatını kaybettiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 10.000,00 TL maddi tazminat ile 20.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davacı vekili İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesi"nde açtığı davada fazlaya dair talep ve hakları saklı kalmak kaydı ile 19.014,99 TL maddi tazminatın davalı ... şirketinden temerrüt tarihi olan 26/06/2009 tarihinden, diğer davalılardan 16/04/2009 kaza tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekilleri ve davalı ... vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporu ve Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/4159 Esas-2016/7668 Karar sayılı 23/06/2016 günlü bozma kararına uyarak, davacı ..."ın maddi tazminat talebinin kabulüne, 2.500,00-TL maddi tazminatın (Sigorta şirketinin poliçe limiti ile sorumlu olması kaydı ile) davalı ... şirketinden temerrüt tarihi olan 26/06/2009 tarihinden davalılar ... ve ..."ın 16/04/2009 kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı ..."a verilmesine, davacılar ..., ... ve ..."nın maddi tazminat talebinin reddine, davacıların manevi tazminat talebinin kısmen kabulüne, davacı ... için 3.500,00 TL, davacı ... için 3.500,00 TL, davacı ... için 3.500,00 TL, davacı ... için 3.500,00TL olmak üzere toplam 14.000,00 TL manevi tazminatın 16/04/2009 kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... ve davalı ..."dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, birleşen davanın kabulüne 19.014,99 TL maddi tazminatın(sigorta şirketinin poliçe limiti ile sorumlu olması kaydı ile) davalı ... şirketinden temerrüt tarihi olan 26/06/2009 tarihinden davalılar ... ve ..."ın 16/04/2009 kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı ..."a verilmesine karar verilmiş, hüküm davalılar ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına göre davalılar ... ve ... vekilinin aşağıdaki bentin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Zararın meydana gelmesinde veya artmasında desteğin de kusurunun bulunması halinde sözkonusu olan müterafik kusur 6098 sayılı TBK"nın 52. maddesinde düzenlenmiştir. Desteğin kusurunun zararın meydana gelmesinde başlıca etken olması halinde zarar verenin sorumluluğunun kalkması söz konusu
olabileceği gibi belirlenen kusura göre zarar ve ziyandan indirim yapılmasını da gerektirebilir.
Hatır taşımaları da bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda 6098 sayılı TBK"nin 51. maddesi (818 sayılı BK"nin 43.) uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Hatır taşımasından ya da kullanmadan söz edebilmek için yaralanan ya da ölen karşılıksız taşınmış olmalıdır. Taşınan veya kullananın yararının söz konusu olduğu durumda hatır taşıması ilişkisi gündeme geleceğinden işletenin sorumluluğu genel hükümlere göre değerlendirilecek ve tazminattan indirim yapılacaktır. Bu bakımdan hatır taşıma ilişkisinin değerlendirilmesinde taşıma ya da kullanmanın kimin çıkar ve yararına olduğunun saptanması önemlidir. Yarar ekonomik olabileceği gibi, ortak toplumsal değerleri de ilgilendirebilir. Ancak taşıma ve kullanmada işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin bir çıkarı veya yararının bulunması halinde hatır taşımasından söz edilemeyecektir.
Dosyada desteğin alkollü olduğunu bildiği halde davalı sürücünün aracına bindiği bu nedenle müterafik kusurlu olduğu ayrıca 4 arkadaşın gezme amacı ile bindikleri bu açıdan da hatır taşıması olduğu bozma kararımızda da belirtilmiştir.
Borçlar Kanunu hükümlerine göre tazminatın saptanması için öncelikle zararın belirlenmesi gerekir. Bu nedenle ilk olarak zararla ilgili indirim sebepleri uygulanarak gerçek zarar belirlenecek (önce kusur indirimi, sonra yapılan ödemeler), sonra da tazminatın belirlenmesi için indirim nedenleri olan 6098 sayılı TBK’nın 51. maddesinde (mülga 818 sayılı BK"nun 43. maddesi) düzenlenen hatır taşıması indirimi ve 6098 sayılı TBK’nın 52. maddesinde (mülga 818 sayılı BK"nun 44. maddesi) düzenlenen müterafik kusur indirimi uygulanacaktır.Ayrıca hakim tazminattan mutlaka indirim yapmak zorunda değilse de, bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi, indirim yapacak ise de Dairemizin uygulamalarına göre %20 oranında hatır taşıması indirimi ve %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılması gerekmektedir.
Somut olayda mahkemece, müterafik kusur nedeniyle indirim yapılmamış ve hatır taşıması indirimi de %15 oranında yapılmak suretiyle hüküm kurulmuştur.
Yukarıda ifade olunan hususlar karşısında, davacının uğradığı zararın hesaplanmasından sonra; hesaplanan bu bedel üzerinden, davalı borçluya ait indirim sebebi olan hatır
taşıması ve müterafik kusur nedeniyle yapılacak indirimlerin dairimiz kararlarına uygun oranda uygulanması ve bu surette sonuç tazminatın belirlenmesi gerektiği açıktır. Zarar ve tazminatın belirlenmesindeki sıraya aykırı olarak davalı aleyhine olacak şekilde yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ... vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ... ve ..."a geri verilmesine 08/10/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.