14. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 04.07.2013 gününde verilen dilekçe ile mirası reddin iptali talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 09.04.2019 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili, davacıların murisi ... ile davalıların murisi ... arasındaki tazminat davasıyla ilgili ... 1 Asliye Hukuk Mahkemesinin 1998/223 Esas 1999/105 Karar sayılı ilamın ... 1. İcra Müdürlüğü’nün (en son yenileme ile) 2010/868 numaralı dosyasında işlem gördüğünü, davalıların murisi ... adına kayıtlı taşınmazlara haciz konulduğunu, ... Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2013/48-208 E. K. sayılı ilamıyla davalıların murislerinin mirasını reddettiklerine dair beyanlarının tespit edildiğini, davalıların çok büyük bir ihtimal ile ellerindeki vekaletnameleri kullanarak muris adına olan işlemleri kendileri yaptığı gibi kendilerinin murise verdiği vekaletname ile borçlu murisin mal kaçırma işlemlerini yaptıklarını belirterek, mirasın gerçek reddine dair ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/48-208 E. K. sayılı kararın iptaline, yargılama giderleriyle ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili cevap dilekçesinde, davacıların mirasçıların alacaklısı olmaması sebebiyle davayı açma ehliyetlerinin bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece ilk olarak, aktif husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmiş, davacılar vekilinin temyizi üzerine Dairemizin, 14.10.2015 tarihli, 2015/2386-8913 E. K . sayılı ilamıyla hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar veirilmiştir.
Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir.
Davacılar, davalıların murisinin alacaklısıdır. Kanun koyucu murisin alacaklılarına mirasçıların mirası ret hakkından mahrum olduklarının tespiti davası açma imkanı tanımıştır. Ödemeden aciz bir murisin mirasını reddeden mirasçılar, onun alacaklarına karşı ölümünden önceki beş yıl içinde ondan almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü olacakları değer ölçüsünde sorumlu olurlar (TMK m. 618 f.I). Murisin alacaklılarının korunması belirtilen koşulların gerçekleşmesine bağlıdır. Bunun için; Miras açılmış olmalıdır, ödemeden aciz bir muris bulunmalıdır. Miras süresinde reddedilmelidir. Reddeden mirasçıya kazandırma yapılmış olmalıdır. Mirasın kayıtsız şartsız reddi kararının iptali davalı tüm mirasçılara yöneltilmelidir. Bu konuda açılacak dava herhangi bir süreye tabi değildir. Mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli olabileceği gibi resmen tespit edilmiş olabilir. Borç mirasbırakana ait olmalıdır. Mirasbırakanın ödemeden aczi her türlü delille ispatlanabilir. İspat yükü davacıdadır. Miras, mirasbırakanın ölümüyle açılır. Mirasbırakanın sağlığında yapmış olduğu mirasla ilgili kazandırmalar ve paylaştırmalar, terekenin ölüm anındaki durumuna göre değerlendirilir (TMK m 575).
Somut olayda, mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilmiş ise de gereği tam olarak yerine getirilmemiştir. Talep hakkında karar verilebilmesi için mirasbırakanın ölüm anında ödemeden aczinin tespit edilmesi gerekir. Mirasbırakanın ödemeden aczi ölüm tarihi itibariyle terekesinin aktif ve pasifini belirlemek suretiyle olur. Bu amaçla mirasbırakanın taşınmaz mallarının tapudan, araç kaydının emniyettten, mevduat hesabının ilgili banka şubesinden sorularak belirlenmesi malvarlığı değerlerinin tespit edilmesi mirasbırakanın borcunu karşılayabilecek yeterlilikte olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Mirasbırakanın borcundan dolayı mirasçıların mirası reddinin iptali istenebilmesi için diğer bir koşul da reddeden mirasçılara kazandırma yapılmış olduğunun belirlenmesi gerekir. Mirasçının, mirasbırakanın ölümünde evvelki beş yıl içinde mirasbırakandan sağlar arası tasarrufla almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü oldukları değerler de belirlenip sonucu uyarınca karar verilmesi gerekir.
O halde mahkemece araştırma yapılırken murisin ölüm tarihi esas alınacağı göz önünde bulundurulmalı, dosyada murise ait olduğu tespit edilen 42 E 1189 ve 42 E 4685 plakalı araçlarda keşif yapılıp bilirkişi aracılığıyla değerleri belirlenmelidir. Ayrıca UYAP üzerinden alınan murise ait ... raporlarında 11 adet aktif, 7 adet pasif taşınmaz kaydının bulunduğu gözetilerek, taşınmazların tedavüllü tapu kayıtları getirtilmeli, taşınmazlarda konusunda uzman bilirkişiler refakatiyle keşif yapılıp değeri belirlenmelidir. Murisin ... 2. İcra Dairesi’nin 2010/1738 ve 2012/3263, ... 9. İcra Dairesi’nin 2012/12051, ... 8. İcra Dairesi’nin 2013/5173 sayılı dosyalarına ölüm tarihi itibariyle borç miktarının belirlenmesi amacıyla ilgili icra dairelerine yazı yazılmalıdır. ... Vergi Dairesi’ne olan borcunun kaynağı ve ölüm tarihiyle miktarı sorulmalıdır. Ayrıca, davacıların mirasbırakanın ölümünde evvelki beş yıl içinde mirasbırakandan sağlar arası tasarrufla almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü oldukları değerler de belirlenip sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle ve yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.06.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.