Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi


Asıl Dava, 24.04.2007 tarihinde meydana gelen iş kazasında sürekli iş göremez hale gelen sigortalıya bağlanan gelirler ile yapılan diğer sosyal sigorta yardımlarından oluşan Kurum zararının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili, karşı dava ise davalı şirketin kazalanan sigortalıya yaptığı 17.909,00 TL tutarındaki tedavi gideri ile protez bedelinin davalı Kurum alacağından mahsubu ile sorumluluğunun buna göre belirlenmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı kurum avukatı ile davalı ...... Malz. A.Ş. ile davalı-birleşen dava davacısı ...ve İzolasyon Montaj Tekstil Danışmanlık Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti. avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz istekleirnin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Yasanın 26. maddesindeki, “İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya işçilerin sağlığını koruma ve işgüvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi veyahut suç sayılabilir bir hareketi sonucu olmuşsa, Kurumca sigortalıya veya haksahibi kimselerine yapılan veya ileride yapılması gerekli bulunan her türlü giderlerin tutarları ile gelir bağlanırsa bu gelirlerinin 22. maddede belirtilen tarifeye göre hesaplanacak sermaye değerleri toplamı (Anayasa Mahkemesinin 23.11.2006 tarihli ve E:2003/10 K:2006/106 sayılı Kararı ile bu fıkrada geçen “sigortalı veya haksahibi kimselerin işverenden isteyebilecekleri miktarlarla sınırlı olmak üzere” bölümü iptal edilmiştir.) Kurumca işverene ödettirilir.…İş kazası veya meslek hastalığı, 3. birkişinin kasıt veya kusuru yüzünden olmuşsa, Kurumca bütün sigorta yardımları yapılmakla beraber zarara sebep olan 3. kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara Borçlar Kanunu hükümlerine göre rücu edilir.” düzenlemesine göre; davaya konu iş kazasında kusurlu olanlar davacı Kurumun rücu alacağından kusurları karşılığı sorumludur.
Diğer taraftan davanın diğer bir yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun 87. maddesi hükmüne göre aracı, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentisinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de, tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise; asıl işverenden istenilen işin, asıl iş ya da işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Eldeki davada,...ve ...Tekstil Danışmanlık Hizmetleri San. Tic.Ltd.Şti. nezdinde çalıştırıldığı anlaşılan kazalının geçirdiği iş kazası ile ilgili olarak davanın yasal dayanaklarından olan 506 sayılı Yasanın 87.maddesi kapsamında; öncelikle halledilmesi gereken sorun, davalılar arasındaki asıl işveren-taşeron ilişkisi olup olmadığının saptanmasıdır. Bunun için de, davalılar arasında yapılmış sözleşmelerin bulunup bulunmadığı, var ise celbi, iş güvenliği hususunda bir sözleşme veya görevlendirme olup olmadığı, davacı kurum nezdinde olayın meydana geldiği işyeri dosyası ve bu işyeri ile ilgili inceleme ve denetim yapılıp yapılmadığı, işin anahtar teslimi suretiyle verilip verilmediği ve ... ve ...Tekstil Danışmanlık Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti. nezdinde çalışan sigortalıların yanında diğer davalıların da sigortalı çalışanlarının bulunup bulunmadığı hususları irdelenmek suretiyle olayın meydana geldiği iş kolunda alınması gereken tedbirleri belirleyen iş güvenliği uzmanlarından oluşturulacak kuruldan aldırılacak kusur raporuna göre bir karar verilmesi gerekirken davalılar arasındaki ilişkilerin net olarak belirlenmesi için yapılan tüm sözleşme ve diğer yazılı belgeler de irdelenmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2-Dosya kapsamında bulunan gelir bağlama kararında, sigortalıda oluşan % 100,00 meslekte kazanma gücü kaybı oranı bakımından kontrol kaydı bulunmasına, giderek bu durumun gerek rücu alacağı, gerekse ilk peşin değeri oluşturan miktara doğrudan etkili bulunması karşısında, kontrol muayene kaydının sonucunda meslekte kazanma gücü kaybı oranında değişiklik olup olmadığı, değişiklik olması halinde değişikliğin, ilk peşin sermaye değerli gelire etkisinin olup olmadığının Kurumdan araştırılarak ulaşılan sonuçta yapılacak değerlendirmeye göre karar verilmesi gerekirken, sigortalının kesinleşen meslekte kazanma gücü kaybı oranı belirlenmeden yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
3-Eldeki davada...Tekstil Danışmanlık Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti.’nin açtığı davada sigortalı lehine bir takım tedavi giderleri ile protez gideri yapması nedeniyle bu tutarların sorumluluğunun belirlenmesi aşamasında dikkate alınması talebine ilişkin mahkemece davanın reddine dair karar verildiği anlaşılmakta ise de, karşı dava bakımından verilen kararın da yanılgılı değerlendirme ve eksik araştırmaya dayalı olduğu anlaşılmaktadır.
506 sayılı Kanunun işverenin yükümünü düzenleyen 15. maddesinde; “İşveren, iş kazasına uğrayan sigortalıya, Kurumca işe elkonuncaya kadar, sağlık durumunun gerektirdiği sağlık yardımlarını yapmakla yükümlüdür. Bu amaçla yapılan ve belgelere dayanan masraflarla yol paraları Kurum tarafından işverene ödenir.
Birinci fıkrada belirtilen yükümlerin yerine getirilmesindeki savsama ve gecikmeden dolayı, sigortalının tedavi süresinin uzamasına, malül kalmasına veya malüllük derecesinin artmasına sebep olan işveren, Kurumun bu yüzden uğrayacağı her türlü zararı ödemekle yükümlüdür.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Eldeki davada da, davacı şirket tarafından yapılan harcama ve protez bedeline ilişkin ödemelerin, gerek kazalının kazadan hemen sonra hastanelerde tedavisine başlandığı tarih gerek ise tedavisinin devam ettiği dönemler itibarıyla, 506 sayılı Kanunun 15. maddesinin 1. fıkrası kapsamında sağlık durumunun gerektirmesi nedeniyle yapılan harcamalar olup olmadığı, bu bağlamda, ilk tedaviden sonra, özel sağlık kuruluşlarında tedaviye devam edilmesinin de yine sigortalının sağlık durumunun gerektirmesi nedeniyle yapılıp yapılmadığı araştırılmalı, yapılacak araştırma sonucunda, dava konusu sağlık harcamalarının anılan madde kapsamında değerlendirilmemesi durumunda davanın reddine karar verilmeli; anılan madde kapsamında değerlendirilmesi durumunda ise, sigortalı işçinin sağlık durumunun gerektirmesi nedeniyle davacı işveren tarafından yapılan muayene ve tedaviye ilişkin masrafların (özel harcamalar ile oda hizmetleri gibi masraflar hariç olmak üzere) Bütçe Uygulama Talimatı/ Sağlık Uygulama Tebliği fiyat tarifesi ile sınırlı olmaksızın, Kurum tarafından karşılanması gerektiği esas alınarak, sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, Kurum ile davalı ... Malz. A.Ş. ile davalı-birleşen davada davacı... ve İzolasyon Montaj Tekstil Danışmanlık Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti. avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve kararı temyiz etmeyen diğer davalı hakkında davacı kurum lehine oluşan kazanılmış hak durumu da gözetilmek üzere, hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ... Söğüt Refrakter Malz. A.Ş. ile davalı-birleşen davada davacı ...ve İzolasyon Montaj Tekstil Danışmanlık Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti."ne iadesine, 27.06.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.