Danıştay 8. Daire 2016/2800 Esas 2020/6209 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/2800
Karar No : 2020/6209

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Genel Müdürlüğü-…
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davacı) : …Mad. Nak. İnş. Pet. Ür.san. Ve Tic.Ltd.Şti.
Vekili : Av. …

İstemin Özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince 703 sayılı K.H.K. ile 3213 sayılı Maden Kanunu'na eklenen Geçici 33. madde ve 15/07/2018 tarih ve 30479 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4 No'lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 766. maddesi uyarınca Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı hasım mevkiiden çıkarılıp Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü hasım mevkiine alınarak işin gereği görüşüldü:
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
İdare Mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe usul ve kanuna uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanmasına ve temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 30/12/2020 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY :

(X)- Eskişehir ili, …ilçesi sınırları dahilinde, davacının uhdesinde bulunan S:20067452 sayılı IV. grup alçıtaşı işletme ruhsat sahasında yapılan tetkik neticesinde davacı şirket tarafından beyan edilen ocakbaşı satış fiyatlarının faturalardan hesaplanan ağırlıklı ortalama satış fiyatlarının altında olduğundan 2008-2013 yılları da dahil olmak üzere revize edilen ocakbaşı satış fiyatları uyarınca devlet haklarının yatırılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı işleminin iptali istenilmektedir.
İdare Mahkemesince madenin işletme yöntemi, tenör/kalite, üretilen bölge, aynı pazar ortamı ve diğer özellikleri ve benzer işletmelerdeki emsal fiyatları araştırılmadan, ilgili birlik ve sanayi ve ticaret odalarından görüş alınmadan, geçmiş yıllara ilişkin ocak başı satış fiyatları dikkate alınmadan, davacı şirket tarafından beyan edilen ocakbaşı satış fiyatının hesaplanan ortalama satış fiyatının altında kaldığından bahisle ocakbaşı satış fiyatlarının revize edilerek devlet haklarının yatırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Eskişehir ili, … ilçesinde bulunan ve davacının uhdesinde olan S:20067452 sayılı IV. grup alçıtaşı işletme ruhsat sahasında 06-09/12/2013 tarihleri arasında yapılan tetkik neticesinde düzenlenen … tarihli tetkik ve değerlendirme raporu ile söz konusu rapor doğrultusunda tesis edilen … tarihli Genel müdürlük olurunda, 2008, 2009 ve 2010 yılına ilişkin olarak genel müdürlüğe beyan edilen satış miktarı ile söz konusu yıllarda düzenlenen satış faturaları toplamının uyuşmadığı, 2011 ve 2012 yıllarına ilişkin beyan edilen satış miktarları ile fatura toplamlarının uyumlu olduğu, 2008-2012 yılları arası Genel Müdürlüğe beyan edilen ocakbaşı satış fiyatının faturalardan hesaplanan ortalama satış fiyatının altında olduğu, 2013 yılı için ise alçıtaşı madeni için oluşturulan Komisyon raporunda belirlenen fiyata göre Devlet hakkının ödenmesinin istenildiği, davacı tarafından 2008-2013 yılları arası oluşturulan satış bilgi formunun revize edilerek fark Devlet Hakkının ödenmesinin istenilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Devlet Hakkı, 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 3. maddesinde, maden istihracı ile sağlanacak gelirden devlet payına düşen kısım olarak tanımlanmış yine aynı Kanunun "Devlet hakkı" başlıklı 14. maddesinin dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan halinde de, "Devlet hakkı, ocaktan çıkarılan madenin ocak başındaki fiyatından alınır.
Üretilen madenin hammadde olarak kullanılması veya satılması halinde, aynı pazar ortamında madenin işletmelerdeki tüvenan olarak ocak başı satışında uygulanan fiyat, ocak başı satış fiyatıdır. Bu fiyat emsallerinden az olamaz. Emsal fiyatının tespitinde bu maddenin üçüncü fıkrası esas alınır.
Tüvenan madenin, herhangi bir zenginleştirme işlemine tabi tutulduktan veya bir prosesten geçirildikten sonra satış fiyatının oluştuğu durumlarda, ocak başı satış fiyatı, madenin ocakta üretiminden ilk satışının yapıldığı aşamaya kadar oluşan nakliye, zenginleştirme ve varsa farklı prosese ait kullanılan tesis ve ekipmanın amortismanı dahil giderler çıkarılarak oluşan fiyattır.
Devlet hakkı; a) I. Grup ve II. Grup (a) bendi madenler ile mıcır, kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddelerinde ocak başı satış fiyatı boyutlandırılmış ve/veya yıkanmış olarak satılan fiyatı olup, bu madenlerden % 4,.....ç) IV. Grup madenlerde % 2 oranında alınır.
Ruhsat sahibi tarafından beyan edilen ocak başı satış fiyatı Bakanlık tarafından denetlenir ve eksik beyanlar tamamlattırılır. ..." hükmü yer almaktadır.
Davalı idarece davacıdan 2008-2012 yılları arası revize edilerek ödenmesi istenilen Devlet hakkı miktarları incelendiğinde; 2008 yılı için verilen satış bilgi formu 13,15 TL, 2009 yılı için 10,20 TL, 2010 yılı için 3.40 TL, 2011 yılı için 12,75 TL, 2012 yılı için 4,57 TL/ton üzerinden revize edilmesi ve yatırılan miktarlar düşüldüğünde oluşan devlet hakkının yatırılmasının istenildiği görülmüş olup, yıllar itibariyle ocak başı satış fiyatlarının Türkiye maden piyasasına göre artış göstermesi gerekirken fiyatlarda oluşan dalgalanmalardaki tutarsızlığın giderilmesine yönelik bilgi belgelerin Mahkemece istenilerek oluşan duruma göre karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Davacıdan 2013 yılı Devlet hakkına esas ocak başı satış fiyatının 15,00 TL/ton üzerinden revize edilerek ödenmesinin istenilmesi ilişkin kısmının incelenmesinden, davalı idarece, kendisine yapılan beyanlar dikkate alarak, IV. grup ruhsatlar için de ocak başı fiyatlarının çok düşük beyan edildiğinin tespit edildiği, IV. grup ruhsatların ocak başı fiyatlarının II-a grubu ruhsatlara göre yüksek olmasına ve IV. grup'ta yer alan madenlerin daha kıymetli olmasına karşın alçıtaşı için ödenen devlet hakkının kalker için ödenen devlet hakkından daha düşük ödendiği, ayrıca ruhsat bazında da bazı farklılıkların tespit edildiği, IV. grup ruhsat sahalarında bulunan özel mülkiyete ait arazilerin kamulaştırma hakkı verilmesi, aynı madeni üretmelerine karşın farklı ocak başı satış fiyatlarından devlet hakkı ödeyenler ile düşük fiyattan ödeyenler arasında haksızlık olmaması ve devlet hakkı kayıplarının önlenmesi hususlarının dikkate alınarak ocak başı satış fiyatlarının belirlendiği belirtilmiştir.
Davalı idarece, 2013 yılı için, devlet hakkının belirlenmesine ilişkin II- a grubu ruhsatların ocak başı satış fiyatları belirlenirken ilgili kurumlardan görüş alındığı ve bu gruptaki fiyatlara göre de IV. grup ruhsatın ocak başı satış fiyatının belirlendiği, IV. grup ruhsatın ocak başı satış fiyatının belirlenirken ayrıca kurumlardan görüş alma yoluna gidilmediği görülmekte ise de, devlet hakkına ilişkin olarak ortaya çıkabilecek aksaklıkları ve tutarsızlıkları önlemek, beyanlar arasında birliği sağlayarak devlet hakkı kayıplarının önüne geçmek amacıyla davalı idarenin dayanaklarını ortaya koymak suretiyle bu hususta yetkilendirilen Komisyon tarafından 2013 yılına ilişkin alçıtaşı madeni için ortama ocakbaşı satış fiyatının 15,00 TL/ton olarak belirlendiği anlaşıldığından, ruhsat sahibince beyan edilerek yatırılan miktar düşüldükten sonra oluşan devlet hakkı farkının tahsiline ilişkin dava konusu işlemin hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, dava konusu işlem ile davacıdan 2008-2012 yılları arası revize edilerek ödenmesi istenilen Devlet hakkı miktarı yönünden, eksik bilgi belgeye dayanılarak verilen kararın yerinde olmadığı; 2013 yılı için ise davalı idarenin dayanaklarını ortaya koyarak ocak başı satış fiyatını belirlediğinden, işlemin bu kısmı yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken aksi yönde verilen Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşüncesiyle çoğunluk kararına katılmıyoruz.