Mahkemesi İş Mahkemesi

Dava, rücûan tazminat, istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilâmına uyularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ...tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 07/11/2010 tarihinde, davalı ... ait çatı montaj işi işyerinde çalıştığını belirten ...montaj işi için gittikleri yeni otagardan dönerlerken, trafik-iş kazasının meydana geldiği ve sigortalı ...meydana gelen kazada yaralandığı, Kurumca, sigortalı Firki Er"e geçici iş görmezlik ödeneğinden oluşan sosyal sigorta yardımı yapıldığı, anlaşılmaktadır. Kurum iş bu dava ile yapılan ödemelerin rücuen tazminatını talep etmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
1)5510 sayılı Kanunun “İş Kazası ve Meslek Hastalığı İle Hastalık Bakımından İşverenin ve Üçüncü Kişilerin Sorumluluğu” başlıklı 21. maddesine göre; İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir. Anılan madde ile davalıların Kurum"un rücû alacağından sorumluğu ancak kusurunun varlığı halinde mümkündür.
Kusur raporlarının, 5510 sayılı Yasa"nın 21., 4857 sayılı Yasa"nın 77. ve İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün 2 vd maddelerine uygun olarak düzenlenmesi gerekir. 4857 sayılı Yasa"nın 77. maddesi; “İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşverenler, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak
ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar...” düzenlemesini içermektedir. Anılan düzenleme, işçiyi gözetim ödevi ve insan yaşamının üstün değer olarak korunması gereğinden hareketle; salt mevzuatta öngörülen önlemlerle yetinilmeyip, bilimsel ve teknolojik gelişimin ulaştığı aşama uyarınca alınması gereken önlemlerin de işveren tarafından alınmasını zorunlu kılmaktadır. İş kazasının oluşumuna etken kusur oranlarının saptanmasına yönelik incelemede; ihlal edilen mevzuat hükümleri, zararlı sonuçların önlenmesi için koşulların taraflara yüklediği özen ve dikkat yükümüne aykırı davranışın doğurduğu sonuçlar, ayrıntılı olarak irdelenip, kusur aidiyet ve oranları gerekçeleriyle ortaya konulmalıdır.
Diğer taraftan, tarafları ve konusu farklı olan sigortalının açtığı tazminat dosyasında verilen karar, rücuan tazminat davalarında kesin hüküm teşkil etmez. Dolayısıyla o dosyada alınan kusur raporu da eldeki davada kesin delil teşkil etmeyecektir. Şayet, kesinleşmiş ise ancak, güçlü delil teşkil edebilir. Nitekim bu husus, Yargıtay"ın yerleşmiş ve kökleşmiş görüşleri ile de kabul edilmiş bulunmaktadır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 74. (818 sayılı Borçlar Kanunu 53.) maddesi hükmü gereğince, hukuk hâkimi kesinleşen ceza mahkemesi kararındaki maddi olgu ile bağlıdır. Ceza mahkemesi kendine has usuli olanakları nedeniyle hükme esas aldığı maddi olayların varlığını saptamada daha geniş yetkilere sahiptir. Bu nedenle, hukuk hâkiminin, ceza hâkiminin fiilin hukuka aykırılığını ve illiyet bağı saptayan maddi vakıa konusundaki kabulü ve ceza mahkemesinin kabul ettiği olayın gerçekleşme şekli diğer bir deyişle maddi vakıanın kabulü konusunda kesinleşmiş olan bir mahkûmiyet veya maddi vakıa tespiti yapan beraat hükmüyle bağlı olacağı hem ilmi (Prof Dr. Kemal Gözler, “Res Judicata’nın Türkçesi Üzerine”, ... hem de kökleşmiş kazai içtihatlarla benimsenmiş bulunmaktadır.
Mahkemece, aynı kazada yaralanan ...yönelik açmış olduğu maddi ve manevi tazminat talebini içerir dava dosyası iş bu dosya arasına getirtilmiştir. Dosyanın incelenmesinde, mahkemece kusur raporu alındığı, alınan kusur raporunda işveren ...% 70, kimliği bilinmeyen Tır şoförünün de % 30 kusurlu olduğunun tespit edildiği, kusur raporuna itibar edilerek, Samsun 2. İş Mahkemesinin 26.12.2014 tarih, 2011/423 Esas, 2014/872 Karar sayılı verilen hükmünde, maddi tazminat yönünden davanın reddine, manevi tazminat yönünden ise davanın kabulüne karar verildiği, verilen hükmün, Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 10.12.2015 tarih 2015/6159 Esas, 2015/22231 Karar sayılı ilâmıyla onanarak kesinleştiği, anlaşılmaktadır.
Öte yandan, Sosyal Güvenlik Kurumunca ...ş Mahkemesinde, meydana gelen trafik kazası nedeniyle...ya ödenen geçici iş göremezlik ödeneği, peşin sermaye değerli gelir ve hastane masrafının rücuen tahsili amacıyla, ...yönelik dava açıldığı,... İş Mahkemesinin 25.06.2015 tarihli 2014/293 Esas, 2015/230 Karar sayılı ilâmıyla davanın kabulüne karar verildiği, hükmün davalı ... tarafından temyizi üzerine, dosyanın hâlen Yargıtay incelemesinde olduğu, görülmüştür.
Eldeki davada ise, mahkemece güçlü delil olarak kabul edilen ve aynı kazada yaralanan ..."nun... Mahkemesin"de açtığı tazminat davasında aldırılan ve Yargıaty incelemesinden geçerek kesinleşen kusur raporuna itibar edilmeden ve yine Kurum tarafından ...Mahkemesinde açılmış olan rücu davası da gözetilmeden, tek kişilik bilirkişi tarafından düzenlenmiş yetersiz kusur raporuna dayanılarak hüküm kurulması, hatalıdır.
Yukarıdaki bilgiler ışığında, mahkemece,...İş Mahkemesin"den alınan ve Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleşen kusur raporu ve...İş Mahkemesinde aynı kazaya ilişkin Kurum tarafından açılan rücuen tazminat davası da nazara alınarak, İşçi sağlığı ve İş Güvenliği mevzuatı ile iş kazasının vuku bulduğu iş kolunda uzman bilirkişi heyetinden, kazanın meydana gelmesinde davalı...n iş güvenliği hususunda bir kusurunun olup olmadığı, kazanın meydana gelmesinde dava dışı tır şoförünün etkisinin bulunup bulunmadığı, ve tespit edilecek diğer hususların kazaya etkisini somut verilere dayalı ayrıntılı irdeleme içeren kusur oran ve aidiyeti konusunda rapor alınarak, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usûl ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
2-)Dava, 5510 sayılı Yasa’nın 21. maddesi uyarınca Kurum zararının tahsili istemine ilişkin olup, davalı...vekilinin Kurum zararının karşılandığına dair iddiası değerlendirilmemiş, mahkemece bu hususta bir irdeleme yapılmamıştır.
Somut olayda, davalı ...vekilinin kurum zararının ödendiği dair iddiası nazara alındığında, dosyaya getirtilen v...Kuruma yaptığı ödemeleri gösterir, 02.02.2016 tarihli tahsilat izleme raporu ile davalı tarafından dosyaya ibraz edilen ödemeye ilişkin banka dekontları irdelenerek, yapılan ödemelerin, öncelikle iş bu kazayla ilgili olup olmadığı, eğer meydana gelen trafik-iş kazasına ilişkin olduğu tespit edilecek olursa, Kuruma yapılan ödemelerin, sigortal...çici iş görmezlik ödeneğinin tahsiline mi yoksa aynı kazada yaralanan diğer şahıslar için yapılan ödemelere mi ilişkin olduğu araştırılarak, sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Yukarıdaki maddi ve hukuki olgular dikkate alınarak, sonucuna göre karar vermek gerekirken eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm tesisi usûl ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek hâlinde davalıya iadesine, 23.06.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.