Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu 2020/1078 Esas 2020/1591 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1078
Karar No : 2020/1591

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... İletişim Hizmetleri Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Yedinci Dairesinin 28/11/2019 tarih ve E:2018/5157, K:2019/6249 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 01/01/2016 tarih ve 29580 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 29/12/2015 tarih ve 2015/8353 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 6. maddesinin iptali istemiyle dava açılmıştır.
Bakanlar Kurulunca, davaya konu düzenlemeyle cep telefonu cinsi eşyanın kanuni maktu vergi tutarı olan 40.- Türk Lirasının üç katı olan 120.- Türk Liralık üst sınıra kadar vergi miktarında artırım yapma yetkisi bulunmasına karşın, vergi tutarının 160.- Türk Lirası olarak belirlenmesi, Anayasanın 73. maddesinin üçüncü fıkrasında sözü edilen verginin yasallığı ilkesine, aynı maddenin dördüncü fıkrasına, normlar hiyerarşisine ve 4760 sayılı Kanunun geçici 6. maddesine aykırı olduğundan, anılan düzenlemenin yetki yasasındaki üst sınır olan 120.- Türk Lirasına isabet eden kısmında hukuka aykırılık; bu tutarı aşan kısmında ise hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü kısmen reddi yolunda verilen Daire kararına taraflarca yöneltilen temyiz istemini inceleyen Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun 03/10/2018 tarih ve E:2018/741, K:2018/582 sayılı kararı:
Danıştay Yedinci Dairesi kararının davanın reddine ilişkin hüküm fıkrası, Daire kararında belirtilen nedenler ve gerekçe ile Kurulumuzca da uygun bulunmuş olup davacının temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, kararın anılan hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek durumda görülmemiştir.
Davaya konu düzenlemenin dayanağını oluşturan 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun geçici 6. maddesinin olay tarihinde yürürlükte bulunan şeklinde, 31/12/2023 tarihine kadar, bu Kanun'a ekli (IV) sayılı listede yer alan 8517.12.00.00.11 gümrük tarife istatistik pozisyonu numaralı malların karşısında gösterilen orana göre hesaplanan verginin, bu malların her bir adedi için 40.- Türk Lirasından az olması halinde, orana göre hesaplanan vergi yerine her bir adet için 40.-Türk Lirası vergi alınacağı; Bakanlar Kurulunun bu tutarı sıfıra kadar indirmeye, üç katına kadar artırmaya yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun geçici 6. maddesinin dayanağı, T.C. Anayasasının "Vergi ödevi" başlıklı 73. maddesinin dördüncü fıkrasıdır. Anılan maddenin üçüncü fıkrasında, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin kanunla konulacağı, değiştirileceği ve kaldırılacağı belirtildikten sonra dördüncü fıkrasında da vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde, kanunun belirttiği sınırlar içinde değişiklik yapma yetkisinin Bakanlar Kuruluna verilebileceği hükme bağlanmıştır. Bu yetki, Anayasa'nın 73. maddesinin üçüncü fıkrasında düzenlenen ''verginin yasallığı '' ilkesinin sınırlı bir istisnasını oluşturmaktadır. Bu yetkinin, vergi koyma ya da kaldırma sonucunu yaratacak biçimde kullanılmaması, kamu yararı ve kamu hizmetinin gerekliliği ve sürekliliğini sağlayacak şekilde yetki yasasında belirtilen sınırlar içerisinde kullanılması ''Hukuk Devleti İlkesi''nin bir sonucudur.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinin (A) bendinde, vergi kanunlarının lafzı ve ruhu ile hüküm ifade edeceği, lafzın açık olmadığı hallerde vergi kanunlarının hükümleri, konuluşundaki maksat, hükümlerin kanunun yapısındaki yeri ve diğer maddelerle olan bağlantısı göz önünde tutularak uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
4760 sayılı Kanun'un geçici 6. maddesiyle cep telefonu cinsi eşyanın teslim, ilk iktisap veya ithalinde geçerli maktu vergi tutarı 40.- Türk Lirası olarak belirlenmiş, anılan tutarın üç katına kadar artırılması konusunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir. Burada sözü edilen "sıfıra kadar indirmeye, üç katına kadar artırmaya" ifadesinden ne anlaşılması gerektiği, verilen yetkinin yasal sınırlar içinde kullanılıp kullanılmadığının değerlendirilmesinde önem arz etmektedir.
4760 sayılı Kanun'da, kanun koyucunun Bakanlar Kuruluna vergi miktarında indirme ve artırma yetkisi verdiği farklı maddeler yer almaktadır. Örneğin Kanun'un 12. maddesinin birinci fıkrasında, özel tüketim vergisinin, bu Kanun'a ekli listelerde yazılı malların karşılarında gösterilen tutar ve/veya oranlarda alınacağı; ikinci fıkrasında Bakanlar Kurulunun topluca veya ayrı ayrı olmak üzere, (II) sayılı listedeki mallar için belirlenen oranları bir katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetkili olduğu hükmüne yer verilmiştir.
4760 sayılı Kanun'un geçici 6. maddesinde Bakanlar Kuruluna vergi miktarını artırma ve indirme konusunda yetki verildiği anlaşılmakla birlikte bu yetkinin kanuni had dışında vergi miktarının artırılması konusunda bir alt ve üst sınır olarak mı yoksa kanuni had ile birlikte alt ve üst sınır belirlenmesi şeklinde mi anlaşılması gerektiği hususu açık değildir. Bu anlamda, Bakanlar Kuruluna anılan maddeyle tanınan artırma yetkisinin üst sınırı, kanuni had olan 40.- Türk Lirası ile birlikte düşünüldüğünde; üç katı olan 120.- Türk Lirası, kanuni hadden ayrı olarak düşünüldüğünde 160.- Türk Lirası olacaktır.
213 sayılı Kanun'un 3. maddesinin (A) bendinin ikinci alt bendi hükmü uyarınca, maddenin lafzının açık olmaması nedeniyle diğer maddelerle bağlantısı dikkate alındığında, aynı Kanun'un yukarıda sözü edilen 12. maddesinin ikinci fıkrasında, Bakanlar Kuruluna (II) sayılı listedeki mallar için belirlenen oranları bir katına kadar artırma yetkisi verilmiş olup maddenin lafzının geçici 6. maddeyle aynı olduğu saptanmaktadır. Her iki maddede tanınan yetki dikkate alınarak Bakanlar Kurulunun, vergi miktarı 40.- Türk Lirası olan bir eşyanın vergi miktarını bir kat artırma yetkisini kullandığı kabul edilirse, vergi miktarının bir kat artırılmış halini, kanuni hadden ayrı olarak değerlendirdiğimizde, (40.-Lira+ 40-lira=) 80.- lira olarak kabul etmek, kanuni had ile birlikte değerlendirdiğimizde ise 40- Türk lirası olarak değerlendirmek gerekir. Bu durumda, ikinci görüş benimsenirse, kanun koyucunun, vergi miktarında artırma yetkisi verdiği bir konuda, Bakanlar Kurulunca artırma yapılamaması gibi bir çelişki ortaya çıkmaktadır ki kanun koyucunun bu görüşü benimsediğinin kabulü mümkün değildir.
Bu hukuksal durumun sonucu olarak 4760 sayılı Kanun'un geçici 6. maddesinde vergi miktarının artırılmasına ilişkin olarak sözü edilen "üç katına kadar artırma" yetkisinin, kanuni had dışında, yapılacak artırmanın üst sınırı olarak kabul edilmesi, diğer bir deyişle yukarıda sözü edilen birinci görüş doğrultusunda hareket edilmesinin, kanun koyucunun amacına, aynı Kanun'un 12. maddesinde sözü edilen ve aralarında yukarıda değinilen bendin de olduğu farklı yetki maddeleriyle ortaya konan yaklaşıma, dolayısıyla, Anayasanın 73. maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarına uygun olduğu, davaya konu Bakanlar Kurulu Kararı'nın 6. maddesiyle getirilen düzenlemenin de bu yaklaşım doğrultusunda hareket edilerek yetki maddesindeki üst sınır olan 160.- Türk Lirası dikkate alınarak ihdas edildiği ve üst normlara aykırılık taşımadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Kurul bu gerekçeyle Daire kararının uyuşmazlık konusu düzenlemenin iptaline ilişkin hüküm fıkrasını bozmuştur.
Danıştay Yedinci Dairesinin 28/11/2019 tarih ve E:2018/5157, K:2019/6249 sayılı kararı:
Daire, Kurul kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçeyle davanın reddine karar vermiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun geçici 6. maddesindeki "Bakanlar Kurulu bu tutarı sıfıra kadar indirmeye, üç katına kadar artırmaya yetkilidir." hükmünün Anayasanın 7. ve 73. maddelerine aykırı olduğu, 01/01/2016 tarih ve 29580 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 29/12/2015 tarih ve 2015/8353 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Karar'ın 6. maddesinin dayanağı olan 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun geçici 6. maddesindeki "Bakanlar Kurulu bu tutarı sıfıra kadar indirmeye, üç katına kadar artırmaya yetkilidir." hükmü ile Bakanlar Kuruluna verilen özel tüketim vergisi tutarını üç katına kadar artırma yetkisinin vergi tutarının dört katına çıkartılması suretiyle aşıldığı belirtilerek aksi yönde verilen Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, Danıştay Yedinci Dairesinin Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun bozma kararına uyarak verdiği kararının bozulmasını sağlayacak durumda görülmediğinden istemin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
USUL YÖNÜNDEN:
Davacı tarafından, 01/01/2016 tarih ve 29580 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 29/12/2015 tarih ve 2015/8353 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Karar'ın 6. maddesinin dayanağı olan 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun geçici 6. maddesindeki "Bakanlar Kurulu bu tutarı sıfıra kadar indirmeye, üç katına kadar artırmaya yetkilidir." hükmünün Anayasa'nın 7 ve 73. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüş ise de, 4760 sayılı Kanunun geçici 6. maddesinde vergi miktarının artırılmasına ilişkin olarak sözü edilen "üç katına kadar artırma" yetkisinin, kanuni had dışında, yapılacak artırmanın üst sınırı olarak kabul edilmesi kanun koyucunun amacına, aynı Kanunun 12. maddesinde sözü edilen ve aralarında yukarıda değinilen bendin de olduğu farklı yetki maddeleriyle ortaya konan yaklaşıma, dolayısıyla, Anayasanın 7. maddesi ile 73. maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarına uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
ESAS YÖNÜNDEN:
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun bozma kararı üzerine Danıştay dairelerince verilen kararlara karşı yapılan temyiz başvuruları, bozma esaslarına uygunluk yönünden incelenebilecek olup temyiz istemine konu kararın Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun bozma kararındaki esaslar doğrultusunda verildiği anlaşıldığından, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri usul ve hukuka uygun olan kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1- Davacının temyiz isteminin REDDİNE,
2- Danıştay Yedinci Dairesinin 28/11/2019 tarih ve E:2018/5157, K:2019/6249 sayılı ısrar kararının ONANMASINA,
3- Yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmediğinden, yürütmenin durdurulması harcının istemi halinde davacıya iadesine,
4- Davacıdan 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun ilgili hükümleri ve Kanun'a ek (3) sayılı Tarife uyarınca maktu harç alınmasına,
30/12/2020 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.