MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Davacı ..., ... İlçesi ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve 1976 yılında yapılan kadastro sırasında, tespit harici bırakılan taşınmaz hakkında, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulü ve kısmen reddi ile ... İli ... İlçesi ... Köyü"nde kain tapulama harici taşınmaz niteliğinde iken toplulaştırma çalışmaları neticesinde Hazine adına 129 parsel sayılı taşınmaz içerisinde tapuya tescil edilen karara ekli bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 99.999,56 metrekare yüzölçümündeki alanın tapu kaydının iptali ile, tapu sicilinin en son sıradaki yeni parsel numarası verilerek tarım arazisi vasfını haiz olmak üzere davacı adına tapuya kayıt ve tesciline ve ... ve Birecik Belediye Başkanlığı"na karşı açılan davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmiş; hüküm, Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, tescil harici taşınmaz niteliğinde iken toplulaştırma çalışmaları neticesinde Hazine adına tescil edilen 129 parsel sayılı taşınmaz içerisinde teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, dava konusu taşınmaz bölümlerinin niteliğinin belirlenmesinde esaslı unsur olan hava fotoğraflarından yöntemince yararlanılmamış, hava fotoğrafı incelemesinin harita mühendisi bilirkişi tarafından detaylı bir şekilde yapılması gerekirken, bu konuda harita mühendisi tarafından hazırlanan bilirkişi raporunda, dava konusu yerlerin hava fotoğrafı üzerine işaretlendiği belirtildikten sonra, "dava konusu yerlerde imar-ihyaya dönük tarımsal faaliyetlerin yapıldığı tespit edilmiştir." şeklinde soyut ve ayrıntılı olmayan görüş belirtilmiş, taşınmaz bölümünün niteliğinin belirlenmesi hususunda hava fotoğraflarının incelenmesi konusunda uzmanlıkları bulunmayan jeoloji ve ziraatçi bilirkişiler tarafından yapılan inceleme ile yetinilmiştir. Öte yandan davacı, dava dilekçesinde dava konusu taşınmazlar üzerinde 22 yıldır zilyet olduğunu belirtmesine rağmen, ziraatçi bilirkişi raporunda daha eski tarihten beri (29 yılı aşkın) zilyetlik bulunduğu bahsedilmiş ve ziraatçi bilirkişi tarafından taşınmaz bölümü üzerinde imar-ihyanın tamamlandığı tarihten dava tarihine kadarki zilyetlik durumu belirlenmemiştir. Ayrıca dava konusu 129 parsel sayılı taşınmazın idari yoldan Hazine adına oluşan tapu kaydı getirtilmemiş, harita mühendisi bilirkişisinin yetersiz raporu ile yerel bilirkişi ve tanıkların soyut içerikli beyanlarına dayanılarak hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, dava konusu 129 parsel sayılı taşınmaza komşu 45 ve 47 parsel sayılı taşınmazların kadastro tutanakları ve varsa dayanakları ile dava konusu 129 parsel sayılı taşınmazın Hazine adına oluşan tapu kaydı ve dayanak belgeleri ve bu taşınmazın dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı zaman dilimine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları getirtilerek dosya keşfe hazır hale getirildikten sonra, taşınmaz bölümleri başında, taşınmazların bulunduğu köy ile komşu köylerden yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenecek mahalli bilirkişiler ve tanıklardan, taşınmaz bölümünün önceki niteliğinin ne olduğu, kim tarafından ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmişse imar-ihyasına ne zaman başlanıp hangi tarihte tamamlandığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; ziraatçı bilirkişiden, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin niteliğiyle ilgili önceki tarihli ziraat bilirkişi raporlarını da irdeleyen, tarımsal niteliğini, taşınmazın diğer bölümleri ve komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde açıklayan, toprak yapısını, eğimini, bitki desenini ve zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini bildiren, taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, bilimsel verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisinden de belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak; çekişme konusu taşınmaz bölümünün hava fotoğraflarında gösterilmesi istenilmeli ve taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığının, imar-ihyaya muhtaç olup olmadığının, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyasına ne zaman başlanıldığının ve hangi tarihte tamamlandığının belirlenmesine çalışılmalı; fen bilirkişisine, keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli; bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek, eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.02.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.