22. Hukuk Dairesi 2016/12185 E. , 2016/18869 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, muvazaalı çalışmanın olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacılar avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı ... vekili, iş müfettişleri tarafından kurumda yapılan inceleme sonucunda Van İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde ...... Tekstil Gıda İnş. Taş.Tic. Ltd. Şti. personeli işlerle ilgili alt işverenlik sözleşmesinde muvazaa olduğununun ve ilgili personelin asıl işveren müvekkil kurum işçisi olarak değerlendirilmesi gerektiğinin belirtildiğini, raporun usulsüz olduğunu, muvazaa bulunmadığını, Van İl Sağlık Müdürlüğü ile taşeron firma arasında yaklaşık 5 yıldır hizmet alım yoluyla otomasyon işlerinin görüldüğünü, bu sebeple muvazaalı çalıştırmanın olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen dosya davacısı ..... Elektronik Bilişim ve İletişim Teknolojileri Tic. Ltd. Şti. vekili, davalı bakanlık müfettişleri tarafından Van İl Müdürlüğü"nün veri hazırlama ve kontrol işletmenliği hizmet alım işinin müvekkile ihale edilmesi sonucu çalıştırılan 14 işçinin muvazaalı çalıştırıldığı yönündeki raporunun hukuka aykırı olduğunu, muvazaa olmadığını, bu sebeple muvazaalı çalıştırmanın olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davalı ... dahil kamu kurumlarının süregelen uygulama ile işçileri yüklenicilere bağlı olarak asli ve sürekli işlerinde çalıştırdıkları bilinen (kamuoyunda taşeronlaşma olarak bilinmektedir) hususlardan olduğu, başka bir anlatımla ortada gizlenen/saklanan bir iş/işlem (muvazaa) olmadığı, herkesçe bilinen (umumen malum) iş/işlem olduğu, fiili durum; asıl iş- tali iş, sürekli iş-geçici iş, asıl işveren-alt işveren ve muvazaa ölçütlerini aşarak kanuni düzenleme gerektirir yapısal sorun haline geldiği, bu sebeple davacıların dava açmakta hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar davacılar vekilleri tarafından kanuni süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Dava Van İl Sağlık Müdürlüğü tarafından ihale edilen .... Tic. Ltd. Şti. tarafından üstlenilen veri hazırlama ve kontrol işletmenliği hizmet alım işinin, Van İl Sağlık Müdürlüğünün asıl işlerinden olması sebebiyle muvazaalı olduğuna dair davalı bakanlığın 14.05.2013 tarihli 9424/İNC/16-9454/İNC/15 sayılı teftiş raporundaki tespite itiraz davasıdır.
Mahkemece, davacıların dava açmakta hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 3/2 maddesine göre "Bu Kanunun 2. maddesinin altıncı fıkrasına göre iş alan alt işveren; kendi işyerinin tescili için asıl işverenden aldığı yazılı alt işverenlik sözleşmesi ve gerekli belgelerle birlikte, birinci fıkra hükmüne göre bildirim yapmakla yükümlüdür. Bölge müdürlüğünce tescili yapılan bu işyerine ait belgeler gerektiğinde iş müfettişlerince incelenir. İnceleme sonucunda muvazaalı işlemin tespiti halinde, bu tespite dair gerekçeli müfettiş raporu işverenlere tebliğ edilir. Bu rapora karşı tebliğ tarihinden itibaren otuz iş günü içinde işverenlerce yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz üzerine görülecek olan dava basit yargılama usulüne göre dört ay içinde sonuçlandırılır. Mahkemece verilen kararın temyizi hâlinde Yargıtay altı ay içinde kesin olarak karar verir. Kamu idarelerince bu raporlara karşı yetkili iş mahkemelerine itiraz edilmesi ve mahkeme kararlarına karşı diğer kanun yollarına başvurulması zorunludur. Rapora otuz iş günü içinde itiraz edilmemiş veya mahkeme muvazaalı işlemin tespitini onamış ise tescil işlemi iptal edilir ve alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılır".
Bu madde uyarınca rapora asıl ve alt işverenler itiraz edebilir. Asıl işverenle birden fazla alt işveren arasında yapılan sözleşmelerin muvazaalı olduğu tespiti yapılmış ve sadece alt işverenlerden biri itiraz etmiş ise itirazın sadece itiraz eden alt işveren yönünden değerlendirilmesi, itiraz etmeyen diğer işverenler yönünden karar verilmemesi gerekir.
Belirtilen kanuni düzenlemeden de anlaşılacağı üzere müfettiş raporlarına karşı itiraz dava yolu ile yapılabilmektedir. Dava konusu yapılan müfettiş raporu davacılar arasındaki hukuki ilişkinin vasfını ve sonuçlarını değiştirecek olup davacıların müfettiş raporuna itiraz etmelerinde hukuki yarar olmadığının kabulü isabetsizdir.
Somut olayda, mahkemece işin esasına girilerek hukuki normatif düzenlemeler ve ilkelere göre inceleme ve araştırma yapılarak bir karar verilmesi gerekirken hukuki yarar yokluğu sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmesi hatalı olup kararın bu yönden bozulması gerekmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22.06.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.