10. Hukuk Dairesi 2020/7163 E. , 2021/9169 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
No : 2019/288-2019/994
İlk Derece
Mahkemesi : ... 6. İş Mahkemesi
İş kazasında vefat ettiği iddia edilen sigortalının hak sahiplerinin maddi ve manevi zararlarının tazmini davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle davanın kısmen kabulüne ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davalı Avukatınca istenilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 29.06.2021 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü duruşmalı olarak temyiz davalı ... Mühendislik Enerji Telekomünikasyon İnş. San. ve Tic. A.Ş. adına Av. ... ile davacılar adına Av. ... geldiler. Diğer davalı adına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak, hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı günde Tetkik Hakimi ... tarafından zenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacılar vekili dava dilekçesinde özet olarak; müvekkilinin murisi sigortalının 10.05.2009 tarihli iş kazası sonucu vefatı nedeniyle belirsiz alacak davası niteliğinde davacı eş ... lehine 20.000 TL maddi, çocuk ... lehine 10.000 TL, diğer çocuklar ... ve ... lehine ise 5.000 TL’şer maddi tazminat ile eş lehine 100.000 TL, çocukların her biri lehine 40.000 TL’şer manevi tazminatın iş kazası tarihinden faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ... Mühendislik vekili cevap dilekçesinde; esasa ve usule ilişkin itirazlarının bulunduğunu, olay bir iş kazası olarak kabul edilse dahi işverenin sorumluluğundan bahsedebilmek için iki şartın bir arada bulunması gerektiğini, ilki işçinin kaza sırasında işverenin otoritesi, emir ve talimatı altında bulunup bulunmadığının olması, ikinci şart da kazanın işverenin üstlendiği koruma borcuna aykırı davranışı sonucu olması diyerek, her iki şart da davalı ... Mühendislik yönünden gerçekleşmediğini, bu sebeple de davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davalı şirket bu kapsamda 01.12.2006 tarihinde ülke çapında GSM Baz İstasyonu montajı işletilmesi, bakımı işinin tamamını ihale yoluyla ve tam anahtar teslimi projesiyle ... Komünikasyon Ticaret ve Servis Ltd. Şti’ye devrettiğini İş Kanunu"na dayanarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan alt işverenlik yönetmeliğindeki esaslara uygun ihale yoluyla tam anahtar teslimi olarak ...’ya devredilen bu iş ile davalı şirketin inisiyatifi olmaksızın diğer davalı şirkete devredildiğini, kanuna uygun yapılan bu devir neticesinde davalı şirket ile diğer davalı şirket arasında kurulduğu iddia edilen asıl işveren-alt işveren ilişkisi de kurulmadığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesince “Davanın kısmen kabulü ile, davacı eş ... için 55.601,42 TL maddi ve 40.000 TL manevi, davacı çocuk ... için 9.641,61 TL maddi ve 15.000 TL manevi, davacı çocuk ... için 2.235,87 TL maddi ve 15.000 TL manevi, davacı çocuk ... için 1.202,79 TL maddi ve 15.000 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 10/05/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalı ... Mühendislik Enerji Telekomgnikasyon Sanayi Ticaret Ltd. Şti."den alınarak davacılara verilmesine, davacıların manevi tazminatlarda fazlaya yönelik taleplerinin reddine, maddi tazminat bakımından fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına, davalı ... Telekomgnikasyon A.Ş."ye karşı açılan davanın reddine” karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesi kararının davacılar ve davalı ... Mühendislik Enerji Telekomünikasyon Sanayi Ticaret Ltd. Şti vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince “Tarafların istinaf başvurusunun HMK"nin 353/1-b.1 maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine, Mahkeme hükmündeki ""maddi tazminat bakımından fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmasına"" şeklinde hükmün karardan çıkartılmasına” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... Mühendislik Enerji Telekomünikasyon Sanayi Ticaret Ltd. Şti vekili temyiz dilekçesinde özetle: sigortalının müvekkili şirketin işçisi olmadığı gibi müvekkilinin asıl işveren sıfatının da bulunmadığını, sigortalı ile babası ... arasında da hizmet akdi olduğunu ispatlar delil olmadığını, aynı zamanda sigortalının babası ... ile müvekkili şirket arasında da sözleşme ilişkisi kurulmadığını sigortalının sözleşme kurulmadan yapılacak işin maliyetini hesaplamak için keşif yaptığı sırada kaza geçirdiğini, 23.07.2018 tarihli hesap raporunda davalı ile ... arasındaki ilişkinin anahtar teslim iş niteliğinde olduğu üzerinde durulduğu, raporlara itirazlarını aynen tekrar ettiğini, manevi tazminatların fahiş olduğunu beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun “Duruşma Yapılmadan Verilecek Kararlar” başlığını taşıyan 353.maddesinde:
“Ön inceleme sonunda dosyada eksiklik bulunmadığı anlaşılırsa;
a) Aşağıdaki durumlarda bölge adliye mahkemesi, esası incelemeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği başka bir yer mahkemesine ya da görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesine duruşma yapmadan kesin olarak karar verir:
1) Davaya bakması yasak olan hâkimin karar vermiş olması.
2) İleri sürülen haklı ret talebine rağmen reddedilen hâkimin davaya bakmış olması.
3) Mahkemenin görevli ve yetkili olmasına rağmen görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermiş olması veya mahkemenin görevli ya da yetkili olmamasına rağmen davaya bakmış bulunması.
4) Diğer dava şartlarına aykırılık bulunması.
5) Mahkemece usule aykırı olarak davanın veya karşı davanın açılmamış sayılmasına, davaların birleştirilmesine veya ayrılmasına, karar verilmiş olması.
6) Mahkemece, tarafların davanın esasıyla ilgili olarak gösterdikleri delillerin hiçbiri toplanmadan veya gösterilen deliller hiç değerlendirilmeden karar verilmiş olması.
b) Aşağıdaki durumlarda davanın esasıyla ilgili olarak;
1) İncelenen mahkeme kararının usul veya esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığı takdirde başvurunun esastan reddine,
2) Yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise düzelterek yeniden esas hakkında,
3) Yargılamada bulunan eksiklikler duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra yeniden esas hakkında, duruşma yapılmadan karar verilir” düzenlemesi yer almaktadır.
Somut olayda, Bölge Adliye Mahkemesince davacı ve davalı ... Mühendislik Enerji Telekomünikasyon Sanayi Ticaret Ltd. Şti’nin istinaf başvurularının HMK 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiş olmasına rağmen; anılan kararın dayanağı olan 353. Maddesinin 1. alt bendi hükmüyle çelişecek şekilde, yeniden esas hakkında hüküm tesis etmek suretiyle ilk derece mahkemesi kararında yer alan maddi tazminat bakımından fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmasına ilişkin hükmün il derece mahkemesi kararından çıkartılmasına karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın, karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, HMK’nun 369/1.maddesi kapsamında kanunun açık hükmüne aykırı görülen bu husus dikkate alınarak, bu aşamada davalı ... Mühendislik Enerji Telekomünikasyon Sanayi Ticaret Ltd. Şti vekilinin temyiz itirazlarının sair yönleri incelenmeksizin hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, davalı ... Mühendislik Enerji Telekomünikasyon İnş. San. ve Tic. A.Ş. Avukatı yararına takdir edilen 3.050 TL duruşma avukatlık parasının davacılara yükletilmesine 29/06/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.