10. Hukuk Dairesi 2020/8827 E. , 2021/9167 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesi
...
...
Dava, iş kazası nedeniyle sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalının maddi ve manevi zararlarının tazmini davasının yapılan yargılaması sonunda; ilk derece mahkemesince davanın kısmen kabul ve kısmen reddine ilişkin karar verilmiştir. Kararın davacı ve davalılardan ... ve ... İnşaat San.ve Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesince davalıların istinaf başvurularının esastan reddine, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında kısmen kabul ve redde ilişkin karar verilmişti. ... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesince verilen kararın davacı ve davalılardan ... İnşaat San.ve Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından süresi içerisinde temyiz edilmesi üzerine (Kapatılan) 21. Hukuk Dairesince karar bozulmuştur.
Bozmaya uyan ... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesince, davanın kısmen kabul ve reddine ilişkin kararın davacı ve davalılardan ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi ve de davacı vekili tarafından da duruşma talep edilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 29.06.2021 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü duruşmalı temyiz eden davacı adına Av. ... geldi. Davalılar adına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak, hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı günde Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
I- İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 02.06.2007 tarihli iş kazası neticesinde sürekli iş göremezliğe uğraması nedeniyle önceki kararda saklı tutulmasına karar verilen 220.328,00 TL maddi tazminat ile 45.000 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
II- CEVAP:
Davalı ...İnşaat San.ve Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının sürekli iş göremezliğine sebebiyet veren kavgayı davacının kendisinin başlattığını, işbu tazminat davası ile ilgili ... 4. İş mahkemesinde görülmekte olan davada kavgayı başlatanın davacı olduğunun tanıklarca da belirtildiğini, söz konusu yaralanma olayıyla ilgili müvekkilinin bir kusurunun bulunmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... (İSKİ) vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesinde belirtilen tazminat talebine ilişkin müvekkili aleyhine ... 4. İş mahkemesinde dava açıldığını, bu dava devam ettiğinden derdestlik yönünden davanın reddedilmesi gerektiğini, müvekkili ile davacı arasında herhangi bir iş ilişkisi bulunmadığından husumet yokluğundan da davanın reddedilmesi gerektiğini, olayın davacının kendi kusurlu hareketleri nedeniyle meydana gelen olayda Müvekkiline davanın yöneltilemeyeceğini, işbu olayın iş kazası olup olmadığının da ayrıca değerlendirilmesi gerektiğini beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
Diğer davalı ... İnş. Taah. ve Mad. Tic. Ltd. Şti.’ne usulüne uygun olarak dava dilekçesi tebliğ edilmesine rağmen, davalının davaya cevap vermediği anlaşılmıştır.
III- MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece “Davanın kısmen kabulü ile 202.314,98-TL maddi ve 40.000,00-TL manevi tazminatın 02.06.2007 kaza tarihinden itibaren yasal faizleriyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine.” karar verilmiştir
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi kararının davacı ve davalılardan İSKİ ve ... İnşaat San.ve Tic. Ltd. Şti. tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince verilen 15.05.2019 tarihli kararda:
“1-Davalılar İSKİ ve ...İnşaat San ve Tic. Ltd Şti vekilinin istinaf başvurularının HMK"nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine,
2-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen yerinde olduğu anlaşıldığından, HMK "nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabul kısmen reddine,
A) Davacının maddi tazminat talebinin kabulü ile 220.328,44 TL maddi tazminatın 02.06.2007 iş kazası tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
B)Davacının manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 40.000,00 TL manevi tazminatın 02.06.2007 iş kazası tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacının bu alacak kalemine ilişkin fazlaya dair talebinin reddine,”karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın (Kapatılan) Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 12.03.2020 tarih ve 2019/5054 E- 2020/1647 K sayılı ilamıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyan Bölge Adliye Mahkemesince verilen 24.06.2020 tarihli kararda:
“A) Davacının maddi tazminat talebinin reddine,
B) Davacının manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 40.000,00 TL manevi tazminatın 02.06.2007 iş kazası tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacının bu alacak kalemine ilişkin fazlaya dair talebinin reddine,” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; önceki dosyada verilen son karar ile fazlaya ilişkin talp hakkı saklı tutulduğu halde ret kararı verilmesinin hatalı olduğunu, bu dosyada da önceki Bölge Adliye Mahkemesi kararını davalı İSKİ temyiz etmiş ise de; harç yatırmadığından temyizinden vazgeçmiş sayıldığı, davalı ... Şirketinin de kararı temyiz etmediği dikkate alındığında bu davalılar aleyhine elde ettikleri usuli kazanılmış hakkın maddi tazminatın tüm davalılar yönünden verilen ret kararıyla ortadan kaldırıldığını hatalı olduğunu, hükmedilen manevi tazminatın az olduğunu, vekalet ücretinin yazımında da hata yapılmak suretiyle karar verildiğini belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
Davalı İSKİ vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının manevi kaybını ispat edemediğinden lehine manevi tazminata hükmedilmemesi gerektiğini maddi tazminat isteminin reddolması nedeniyle lehlerine nispi ret vekâlet ücreti takdiri gerekirken maktu ret vekalet ücretine hükmedilmesini hatalı olduğunu belirterek kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlerle, temyiz kapsam ve nedenlerine göre davalı ... Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) Genel Müdürlüğü vekilinin tüm, davacı vekilinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- İş Mahkemelerince verilen kararlara ve buna bağlı Yargıtay ilamına karşı karar düzeltme yolu kapalıdır. Ne var ki, Yargıtay onama ve bozma kararlarında açıkça maddi hatanın bulunması hallerinde dosyanın yeniden incelenmesi mümkündür. Zira maddi yanılgıya dayanılarak verilmiş olan onama ve bozma kararları ile hatalı biçimde hak sahibi olmak evrensel hukukun temel ilkelerine ters düştüğünden karşı taraf yararına sonuç doğurmamalıdır.
Öte yandan bilindiği üzere usul kuralları (görev konusu, hak düşürücü süre, kesin hüküm itirazı, harç ve maddi hata) kamu düzeni ile doğrudan bağlantılı olup, taraflar yararına usulü kazanılmış hak oluşturmamaktadır. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 15.03.1972 gün ve 1968/1-277-176, 01.03.1995 gün ve 1995/7-641-117, 23.01.2002 gün ve 2001/1-1010-2002/1, 12.07.2006 gün ve 2006/4-519-527 sayılı kararları; Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü-2001 Baskı, cilt 5, sayfa 4771 vd).
Uzun yıllardan beri Yargıtay’ın kökleşmiş, sapma göstermeyen uygulamaları ve öğretide benimsenen “usuli kazanılmış hak müessesesi” usul hukukunun dayandığı vazgeçilmez ana temellerinden biridir.
Bu hukuki kuralın ancak iki istisnası bulunmaktadır. Bunlardan biri, Mahkemece, Yargıtay bozma kararına uyulduktan sonra görülmekte olan davaya uygulama imkanı olan yeni bir içtihadı birleştirme kararı çıkması; diğeri de, 04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında belirlendiği üzere, hükmüne uyulan bozma kararından sonra görevle ilgili yeni bir yasal düzenlemenin getirilmiş olmasıdır.
Somut olayda, taraflar arasında daha önce neticelendiği anlaşılan ... 4. İş Mahkemesinin 2014/101 E - 2015/308 K sayılı dosyasında 08.10.2015 tarihli hesap bilirkişi raporuna göre, davacının maddi tazminat alacağının 329.811,44 TL olarak tespit edildiği, mahkemece verilen 09.12.2015 tarihli nihai kararda da “Mahkememizce Yargıtay bozma ilamına uyularak dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, Bilirkişi heyeti raporunda Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda 4857 sayılı Yasanın 77. maddesi gereğince değerlendirmelerini yaparak kusur oranlarını belirlemiş, dosya hesap bilirkişisine tevdi edilmiş, Yargıtay bozma ilamı ışığında alınan bilirkişi raporu doğrultusunda aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.” gerekçesiyle bu hesap raporuna itibar edilmekle beraber taleple bağlı olarak 109.483,00TL maddi tazminata hükmedilerek, davacının fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına karar verilmiştir. Kararın davacı ile davalılardan ...İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. ve İSKİ Genel Müdürlüğü tarafından temyiz edilmesi üzerine (Kapatılan) Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 19.09.2017 tarih ve 2016/13763 E- 2017/6559 K sayılı ilamıyla onanarak kesinleştiği anlaşılmıştır.
İş bu temyize konu dava dosyasında ise Bölge Adliye Mahkemesince, (Kapatılan) Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 12.03.2020 tarih ve 2019/5054 E- 2020/1647 K sayılı bozma ilamına uyularak, he ne kadar davacının maddi tazminat isteminin reddine karar verilmiş ise de; davacının iş bu davada talep konusu ettiği 220.328,00 TL tutarındaki maddi tazminat alacağına daha önce temyiz incelemesinden geçip, kesinleşerek sonuçlanan yargı kararı doğrultusunda hak kazandığı, davacı taraf lehine oluşan bu usuli kazanılmış hakkın ortadan kalkmasını sağlayacak bir istisnanın da dosya kapsamında bulunmamasına göre, Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 12.03.2020 tarih ve 2019/5054 E- 2020/1647 K sayılı bozma ilamının açıkça maddi hataya dayalı olduğu açıktır. O halde; bu maddi hatalı bozma kararına uyularak verilen karar neticesinde de taraflar lehine usuli kazanılmış hakkın oluşmayacağı izahtan varestedir. Bununla birlikte Bölge Adliye Mahkemesince verilen bir önceki kararın davacı ve davalılardan ...İnşaat San ve Tic. Ltd Şti tarafından temyize getirilmişken; diğer davalılar İSKİ Genel Müdürlüğü ile ... İnş. Taah. ve Mad. Tic. Ltd. Şti tarafından temyize getirilmemiş olması nedeniyle de davacının temyiz talebinde bulunmayan bu davalılar aleyhine hükmedilen maddi tazminat alacağı yönünden de usuli kazanılmış hakkının bulunduğu gerek bozma kararında gerekse de verilen son kararda yok sayılarak bu davalılar yönünden de addi tazminatın reddine karar verilmesi de hatalı olmuştur.
Bu açıklamalar doğrultusunda Bölge Adliye Mahkemesince yapılacak iş davacının maddi tazminat istemini hüküm altına almaktan ibarettir.
3- Öte yandan Bölge Adliye Mahkemesince kabul ve reddedilen manevi tazminat miktarları üzerinden hesap edilen vekâlet ücretlerinin aidiyeti konusunda hataya düşülerek karar verilmesi de hatalı olmuştur.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/2 maddesi gereğince kaldırılarak, ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle, BOZULMASINA, davacı avukatı yararına takdir edilen 3.050,00 TL duruşma avukatlık parasının davalılardan İSKİ Genel Müdürlüğü"ne yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, aşağıda yazılı harcın davalı İSKİ Genel Müdürlüğü"nden tahsiline, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 29.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
...