MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; duruşma için belli edilen 18.02.2020 gün ve saatte temyiz eden ... vekili Avukat ... ile aleyhine temyiz istenilen Hazine vekili Avukat ... geldiler. Gelenlerin yüzlerine karşı duruşmaya başlandı. Tarafların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmanın bittiği bildirildi. Süresi içinde inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:



Yargıtay bozma ilamında özetle; "Taşınmazın niteliği ile imar ve ihyasının yapılıp yapılmadığı ve hangi tarihte tamamlandığı hususlarında yapılan araştırmanın yetersiz olduğu belirtilerek; imar planlarının hangi tarihte onaylandığının Belediye Başkanlığından sorulması, jeoloji mühendisinin raporunda taşınmazın, ... Çayı kenarına blok ve kayalardan set oluşturulması sonucu ortaya çıktığının ve ondan sonra davacılar tarafından kullanıldığının belirtilmiş olması nedeniyle sözü edilen setin hangi kurum tarafından yapıldığı belirlenerek ilgili kurumlardan bu hususta gerekli bilgiler istenerek hangi tarihte yapıldığının saptanması; DSİ’nin dosya arasına gönderilen ıslah çalışmalarıyla ilgili iki yazısı arasındaki çelişki üzerinde durulması, taşınmazın imar ve ihyaya muhtaç yerlerden olduğu anlaşıldığına göre davacı tarafından hangi tarihte imar ve ihyasına başlandığı, imar planının onay tarihi ile bloklardan oluşan setin yapıldığı tarih esas alınarak, imar ve ihyanın hangi tarihte tamamlandığının belirlenmesi ve kazanma süresiyle koşullarının bu tarihlere göre saptanması, tescili istenen yerin niteliği konusundaki duraksamanın kesin bir biçimde ortadan kaldırılması açısından en az 1980 yılından öncesine ait bölgeye ilişkin hava fotoğraflarıyla topografik haritaların bulundukları yerlerden getirtilerek; yapılacak keşifte teknik, uzman ve yerel bilirkişiler aracılığıyla zemine uygulanması; bu belgelerin stereoskopik aletle incelemeye tabi tutulması; taşınmazın kesin niteliğinin saptanmasına çalışılması; uzman bilirkişilerden gerekçeli, karşılaştırmalı ve denetime açık rapor alınması; 3402 sayılı Kanun"un 17/1. ve 2. fıkrasındaki tüm koşulların somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediği üzerinde durulması, ondan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde, köylülerce ya da Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce ıslah çalışmasının yapılmadığı, taşınmazın Zilli Deresi"nin taşkın ve etki alanı altında kaldığı, böyle bir yerin imar ve ihya ile edinilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuştur.
Öncelikle belirtmek gerekir ki; bozma ilamına uyulmakla, bozma ilamı lehine olan taraf yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin eksiksiz yerine getirilmesi zaruridir. Hükmüne uyulan bozma ilamında; taşınmazın niteliğinin belirlenmesinde hava fotoğraflarından yararlanılması gerektiği bildirilmesine rağmen hava fotoğrafları üzerinde uzman bilirkişiye inceleme yaptırılmamış, kadastro paftası ile uydu fotoğrafları ve hava fotoğraları çakıştırma yapılmak suretiyle gösterir şekilde denetime elverişli rapor hazırlanmamış, çekişmeli taşınmazı komşu taşınmazlarla birlikte gösterir fotograflar çekilmek suretiyle dosyaya konulmamış olduğu gibi; keşif sonucunda dosyaya fen ve jeoloji mühendisi bilirkişiler tarafından sunulan 29.04.2008 tarihli raporda taşınmazın DSİ’nin ıslah güzergahı ve taşkına maruz arazi dışında kaldığı ve ... Çayının taban kotu ile taşınmaz arasında 11 metre kot farkının bulunduğu bildirilmesine rağmen, mahkemece dayanılan gerekçeye nasıl ulaşıldığı da karardan anlaşılamadığından, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle davacıya, davasını karar tarihinden sonra yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa hükümleri uyarınca ilgili kamu tüzel kişileri olarak davada yer almaları gereken ... ile Hatay Büyükşehir Belediye Başkanlığı"na da yöneltmesi için süre ve imkan verilmeli, taraf teşkilinin sağlanması halinde adı geçen tüzel kişiliklerin de savunma ve delilleri sorulup toplanmalı; daha sonra, bölgede 2002 yılında yapılan imar planı tarihinden geriye doğru var olan tüm stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından (davacı tarafça komşu taşınmazlar hakkında tescil ilamı ile tapu kayıtlarının oluştuğu bildirildiğinden) Kadastro ve Tapu Müdürlüğünden sorulmak suretiyle de komşu taşınmazlara ait tapu kayıtları ile varsa dayanağı olan tescil ilamları getirtilip dosya ikmal edilmek suretiyle mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 jeodezi ve fotogrametri mühendisi, 3 jeoloji mühendisi ve 3 ziraat mühendisinden müteşekkil bilirkişi kurulunun katılımı ile yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliği, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığı ve imar ve ihyanın hangi tarihte tamamlandığı, etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmeye çalışılmalı; bilirkişi ve tanık sözleri komşu taşınmazların tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli; 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, taşınmazın imar ve ihyasına hangi tarihte başlanıldığını ve imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığını, taşınmaz bölümü üzerinde ekonomik amaçlı zilyetliğe ne zaman başlanıldığını ve taşınmazın kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir, bilimsel esaslara ve maddi verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeolog bilirkişi kurulundan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; taşınmaz bölümünün dere yatağından kazanılıp kazanılmadığını ve halen aktif dere yatağında kalıp kalmadığını açıklayan, önceki bilirkişi raporunu irdeleyen, bilimsel verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlemeleri istenilmeli; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kuruluna hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğini, sınırlarını ve taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini, çekişmeli taşınmaz bölümünün öncesinde ... Çayı"nın aktif dere yatağında kalıp kalmadığını, kalıyor ise ne zaman bu kapsamdan çıktığını açıklayan, çekişmeli taşınmaz bölümünün komşularıyla ve ... Çayı ile birlikte hava fotoğrafları üzerinde gösterildiği, rapor düzenlettirilmeli; ayrıca temin edilebilen en eski renkli uydu fotografları üzerinde de ... Çayı ile dava konusu taşınmazın, komşu taşınmazlarla birlikte gösterildiği harita düzenlemeleri istenilmeli; bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre taşınmazın aktif çay yatağında kalıp kalmadığı ve imar planının onaylandığı 2002 yılı itibariyle davacı lehine imar-ihyaya dayalı zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği tartışılmalı ve sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, davacı vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için belirlenen 2.540,00 TL vekalet ücretinin aleyhine temyiz olunandan alınarak, duruşmada kendisini vekil ile temsil ettiren davacı tarafa verilmesine,
peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.02.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.