MAHKEMESİ : Bafra 1. Asliye Hukuk İş Mahkemesi
TARİHİ : 21/02/2013
NUMARASI : 2008/62-2013/45

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Dava, davacının 25.3.1993-31.3.1993 tarihleri arasında dava dışı işyerinde geçen çalışmaları dışında 1.5.1989-15.10.2006 tarihleri arasında davalı işyerinde geçen ve Kuruma bildirimeyen çalışma sürelerinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının davalı işyerinde geçen çalışmalarının kesintili olduğu bu nedenle çalışmaların yazılı delille ispatlanması gerektiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmişse de, yanılgılı değerlendirme neticesinde varılan sonuç hatalı olmuştur.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesinde, bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında; resmi belge veya yazılı delillerin bulunması, sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması, salt, bu nedene dayalı istemin reddine neden olmaz. Somut bilgilere dayanması, inandırıcı olmaları koşuluyla, Kuruma bildirilen dönem bordroları, tanıkları veya iş ilişkisini bilen veya bilmesi gereken işverenler tarafından Kuruma bildirilen komşu işyerleri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen kimi diğer kanıtlarla dahi sonuca gitmek mümkündür.
Gerçekten, davacının, işyerindeki çalışmaları işe giriş bildirgelerine, aylık ve üç aylık bordrolara dayanılarak Kuruma kısmi olarak bildirilmiş ve bildirime uygun olarak da primleri ödenmiştir. Öte yandan işe giriş bildirgesi ve bordrolar davacı çalışmalarının işyerinde kesintili geçtiğinin karinesidir. Karinenin tersinin ise eşdeğerdeki delillerle kanıtlanması gerektiği söz götürmez. Bu gibi durumlarda çalışma olgusunu ortaya koyabilecek inandırıcı ve yeterli kanıtlar aranmalı, kamu düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek sigortalılık koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.09.1999 gün 1999/21-510-527, 30.06.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578, 10.11.2004 gün 2004/21-538 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Dosya içeriğinden, davalı işveren tarafından davacı adına düzenlenmiş 1.5.1989, 1.10.1991, 1.5.1996, 5.6.1997, 10.6.1998, 28.6.2004, 1.5.2006 tarihli işe giriş bildirgelerinin düzenlendiği, Kuruma bildirilen 1989,1991,1992,1996,1997,1998,2004 ve 2006 yıllarında geçen bir kısım çalışmalarının bulunduğu, bir kısım bordroların dosya arasına alındığı ve kayıtlarda isimleri geçen tanıkların dinlendiği ancak tanıkların nizalı dönemin tamamında çalışması olmadığı gibi, bir kısım tanıklar çalışmanın kesintisiz olduğu, bir kısmı ise çalışmanın sezonluk olduğunu belirtmesine rağmen tanıkların beyanları arasındaki çelişki giderilmeden sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, davacının tespitini istediği sürelerle ilgili işverence SGK’na verilen dönem bordrolarında dava konusu dönemde kesintisiz çalışması bulunan bir diğer deyişle çalışmanın kesintisiz olduğunun bilmesi mümkün olan kayıtlı tanıklar saptanarak, bu tanıkların bilgilerine başvurmak, dönem bordroları yok ise işyerine komşu işyerlerinin kayıtlara geçmiş kişileri veya benzer işi yapanların kayıtlara geçmiş yukarıda açıklanan niteliklerdeki kimseleri tespit edilip dinlenmek ve tanık beyanları arasındaki çelişki giderilerek, tüm deliller toplandıktan sonra delilleri takdir edip ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine
17.4.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.