MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hüküm davacı vekili ve davalılar ... ile ... vekili tarafından temyiz edilmiş, hükmün duruşmalı olarak incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle; daha önceden belirlenen, 04.07.2017 tarihli duruşma günü için yapılan tebligat üzerine; temyiz eden davalılar ... ile ... vekili Av.... ve davacı vekili Av... geldi. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunan vekillerin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra noksanlığın giderilmesi bakımından dosya mahalline geri çevrilmiş, bu kez yeniden gelmekle; belli gün ve saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü.
Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, taraflar arasında düzenlenen 01/02/2005 tarihli kira sözleşmesi ile davalılara ait pansiyon niteliğindeki taşınmazın 10 yıl için kiraladığını, sözleşmenin 5. maddesi ile kira dönemi bitmeden tahliye veya işletmenin engellenmesi halinde 600.000 TL bedelin kayıtsız şartsız ödeneceğinin düzenlendiğini, müvekkilinin söz konusu yeri işletmeye uygun tadil ederek ve donatarak faaliyete geçirdiğini, 2007 yılında sezon başladığında işletmenin anahtarlarının değiştirilerek taşınmazın başkasına kiraya verildiğini gördüklerini, davalıların işletmeye girmesinin engellendiğini, 600.000 TL bedelin ödenmesi için davalılar hakkında takip başlatıldığını ancak takibe haksız olarak itiraz edildiğini belirtirek itirazın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar, davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece, sözleşmedeki kira bedelinde tahrifat olduğu gibi dava konusu edilen 600.000 TL"nin kira bedeli ve yapılan işler karşılığı olarak ayrıca belirtildiği, bu durumda sözleşmenin feshi halinde davacının taşınmaza yaptığı masrafları talep edebileceği, kiracının sözleşmede 600.000 TL"yi yaptığı işler tutarı olarak belirleyerek talep etmesi karşısında bu tutarı oluşturan yaptığı işleri ispat etmesi gerektiği, davacının yaptığı işleri ispat edecek delil ibraz etmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili ve davalılar ... ile ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalıların temyiz itirazları yerinde değildir
2-Davacının temyiz itirazlarına gelince;
Davaya dayanak yapılan ve hükme esas alınan 01/02/2005 tarihli, on yıl süreli kira sözleşmesinin 1. maddesinde "Kiralanan yer boş ve tadilata muhtaç bir şekilde kiralayana teslim edilmiş olup, kiralayan söz konusu kiralayanı baştan sona tadilata tabi tutarak tüm mefruşat ve demirbaşlarını yenilemiş birinci sınıf bir pansiyon işletmesi şeklinde yeniden tadilat ve mefruşatını yapmıştır. Bu işler karşılığı olmak üzere kiralayan kiraya verenlere on yıllık kira bedeli olan 600.000 TL"yi ödemiştir.", yine 5. maddesinde "Kira dönemi sonunda kiraya verenin yeri tahliyesi halinde tüm yaptığı ve aldığı tadilat, mefruşat, demirbaş türü şeyleri bırakmaya ve bir talepte bulunmamaya mecburdur. Kira döneminden önce herhangi bir şekilde tahliye veya kiralananın işletilmesinin engellenmesi halinde ise kiralayanın yaptığı işler karşılığı olan 600.000 TL meblağı kiraya verenler kayıtsız şartsız ödemeyi kabul ve taahhüt eder. " düzenlemesi yer almaktadır.
Kira sözleşmesinin 5. maddesindeki hüküm, T.B.K"nin 179 ve devamı maddelerinde düzenlenen cezai şart niteliğindedir. Cezai şart geçerli bir borcun yerine getirilmemesi veya eksik yerine getirilmesi ya da belli bir yerde belirli bir zamandan yerine getirilmemesi durumunda, borçlunun ödemesi gereken bir edimdir. Tarafların serbest iradesi ile kararlaştırılan bu cezai şart geçerli olup tarafları bağlar. Taraflarca cezai şart kararlaştırılmış olması halinde, alacaklı hiçbir zarara uğramamış olsa bile TBK.nın 180. maddesi gereğince kararlaştırılan cezanın ifasını talep edebilir.
T.B.K. 182/son maddesi hakime fahiş gördüğü cezai şartı indirme yükümlülüğünü vermiştir. Bunun sonucu olarak aşırı görülen cezai şartın indirilmesinde tazmin ve ceza dengeli olarak korunmalıdır. Ticari olmayan işlemlerde bu kuraldan dolayı borçlu ileri sürmese bile, hakim cezai şarttan indirim yapılıp yapılmayacağını doğrudan görevinden ötürü saptamalıdır. Öte yandan TTK.nun 22 (eski 24.) maddesi gereğince tacir sıfatını haiz borçlu cezai şartın indirilmesini isteyemez ise de, kararlaştırılan ceza tutarı borçlunun iktisaden sarsılmasını, çöküntüye uğramasını mucip olacak ise indirim isteyebileceği uygulamada kabul edilmektedir.
Ayrıca, davacı kiracı hakkında ... Asliye Ceza Mahkemesinin 2011/636 Esas sayılı dosyasında özel belgede sahtecilik suçundan açılan davada beraat kararı verildiği ve kararın kesinleştiği anlaşılmaktadır. Ceza Mahkemesi kararlarının, Hukuk Mahkemesindeki davaya etkisini düzenleyen TBK"nın 74.maddesinde; (BK. 53) hakimin, zarar verenin kusurunun olup olmadığı, ayırt etme gücünün bulunup bulunmadığı hakkında karar verirken, ceza hukukunun sorumlulukla ilgili hükümleriyle bağlı olmadığı, ceza hakimi tarafından verilen beraat kararıyla bağlı bulunmadığı, aynı şekilde, ceza hakiminin kusurun değerlendirilmesine ve zararın belirlenmesine ilişkin kararının da, hukuk hakimini bağlamadığı düzenlenmiş ise de;Ceza Mahkemesi tarafından maddi vakıaya ilişkin yapılan tespit ile Hukuk Hakimi bağlı olup, davacının özel belgede sahtecilik yapmadığı hususu ceza yargılaması sonucunda belirlenmiştir. Dava konusu taşınmazın 28/04/2008 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile davalılar tarafından dava dışı üçüncü kişiye kiralandığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda Mahkemece, yukarıda açıklanan ilkeler gözetilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile davacının yaptığını iddia ettiği işleri ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalıların temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlere davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, 1.480 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davalılardan alınıp davacı tarafa verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 05.12.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.