10. Hukuk Dairesi 2015/1979 E. , 2016/9746 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, ölüm aylığı tahsisi ve Kurum’a borçlu olmadığının tespiti istemine ilikindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerekçelere göre sair temyiz itirazlarının reddine;
2-Yersiz ödemelerin geri alınmasına ilişkin konuya gelince; 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı S... ile 506 sayılı Kanunun anılan hükmü yürürlükten kaldırılmış ve konu 5510 sayılı Kanunun 96. maddesinde düzenlenmiştir.
5510 sayılı Yasanın 96. maddesinde “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmidört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmidört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan, itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır.
Alacakların yersiz ödemelere mahsubu, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılır, kanunî faiz kalan borca uygulanır.” denilmekle kurumca yersiz ödemelerin geri alınmasına ilişkin esas ve usuller belirlenmiştir.
Elde 17.11.2014 tarihinde açılan davada; davacının 1999 tarihinden itibaren eşinden ölüm aylığı bağlandığı, 01.10.2002 tarihinden itibaren de babasından dolayı 1479 sayılı Kanun’un 45. Maddesi hükümlerine göre davacıya aylık bağlandığı anlaşılmış olup Kurumca 23.07.2014 tarihinde davacıya yazılan yazı içeriğinde, 03.08.2013 tarihinde yapılan işlem neticesinde davacıya babasından dolayı sehven aylık bağlandığının ve bu işlemin Kurum hatasına dayandığının belirtildiği belirgindir. Mahkemece ise, kısmen kabul kararı ile babasından ölüm aylığına hak kazanamayacağı ancak Borçlar Kanunu hükümleri gözetilerek davacının iyiniyetli olduğu gözetilip yersiz ödenen aylıklar yönünden Kurum işlemi iptal olmuştur. Mahkemenin bu kabulü hatalıdır. Mahkemece, davacıya tebliğ edilmiş borç bildirim yazısının bulunup bulunmadığı, bulunması halinde davacıya tebliğ tarihi araştırılıp belirlenmeli, Kurumdan tebliğ tarihinin belirlenememesi halinde, davacı tarafından Kurum aleyhine açılan dava tarihi gözetilerek, yersiz aylıklara 5510 sayılı Kanunun 96/b maddesi kapsamında işleyecek faizin başlangıç tarihi de belirlenerek, 5510 sayılı Kanun’un 96/b maddesine göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 13.06.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
