Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/15246 Esas 2020/3049 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 11/11/2014 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 15/12/2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, dava konusu 5460 parsel sayılı taşınmazdaki ortaklığın öncelikle aynen taksim, olmazsa satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir.
Davalılardan ... vekili; öncelikle aynen taksim, olmazsa satış suretiyle ortaklığın giderilmesini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile 5460 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, bir kısım davalılar vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının satış suretiyle paylaşma istemesi davalıların aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez.
Paydaşlığın giderilmesi davalarında mahkemece malın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ve tarım arazilerinin niteliği ile imar mevzuatına göre aynen taksimin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Taşınmazın önemli ölçüde bir değer kaybına uğraması söz konusu ise aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilemez. Keza paydaşlar rıza göstermedikleri takdirde taşınmazın bir bölümü paylı bırakılamaz.
Aynen bölünerek paylaştırmanın (taksimin) mümkün olması durumunda bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para (ivaz) eklenerek denkleştirme sağlanır. Paydaşlar arasında anlaşma olmadıkça hakim kendiliğinden bazı taşınmazların bir kısım paydaşlara, kalanın diğer paydaşlara verilmesi şeklinde aynen bölünerek paylaştırmaya karar veremez.
Aynen bölünerek paylaştırma (taksim) halinde teknik bilirkişiye ifraz projesi düzenlettirilerek bu projeye göre taşınmaz belediye veya mücavir alan hudutları içerisinde ise belediyeden, belediye dışında ise İl İdare Kurulundan 3194 sayılı İmar Kanunu ve Yönetmeliğine göre bölüşmenin (taksimin) mümkün olup olmadığı sorulur. Belediyeler veya İl İdare Kurullarınca onaylanması gereken ifraz projesinde kimlere nerelerin verileceği konusunda paydaşlar anlaşamazlarsa hakim huzurunda kura çekilerek belirlenir.
Onay makamından olumsuz cevap gelmesi halinde paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi gerekir.
Somut olayda; davacı vekili dava konusu taşınmazda ortaklığın aynen taksim, olmadığı takdirde satış suretiyle giderilmesini istemiştir. Bir kısım davalılar da öncelikli olarak aynen taksim, olmadığı takdirde ortaklığın satış suretiyle giderilmesini savunmuşlar, mahkemece taşınmazda aynen taksimin mümkün olmadığı gerekçe gösterilerek ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir. Hükmü bir kısım davalılar vekili "Aynen taksim hususu dikkate alınmadan ve bu hususta bilirkişi raporlarında araştırma olmaksızın" karar verildiği gerekçesiyle temyiz etmiştir. Dosyada mevcut 19.10.2015 tarihli fen raporu ile 07.12.2015 tarihli inşaat raporunda, aynen taksim hususu araştırılmadan ve mümkün olup olmadığı dikkate alınmadan hüküm kurulmuştur. Mahkemece ek raporla veya gerekirse yeniden keşif yapılmak suretiyle bu eksiklik giderildikten sonra hüküm kurulması gerekirken eksik araştırma ve inceleme sebebiyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 11.03.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.