2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"na muhalefetten kabahatli Kaya Yapı Dekorasyon İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. hakkında 4.808,00 Türk lirası idarî para cezası uygulanmasına dair Karayolları Genel Müdürlüğü ... 2. Bölge Müdürlüğünün 05/06/2017 tarihli ve IG 786322 seri sayılı trafik idarî para cezası karar tutanağına karşı yapılan başvurunun reddine ilişkin Bergama Sulh Ceza Hâkimliğinin 01/06/2018 tarihli ve 2017/1885 değişik iş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 30/12/2019 gün ve 18464 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 08/01/2020 gün ve KYB-2020-2573 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize verilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, kabahatli şirket adına kayıtlı 35 DOD 64 plakalı araçta yük olarak, azami taşınması gereken miktar {2.792+[(2792/100)*3,75]+500=3.396,7} 3.396,7 kg yerine, bu miktar 543,3 kg aşılmak suretiyle 3.940 kg yük taşındığının tespit edilmesi üzerine, kabahatli hakkında 4.808,00 Türk lirası idari para cezası uygulanmasını müteakip, anılan idari para cezasının iptaline ilişkin kabahatli tarafından yapılan başvuruda, adına kayıtlı 35 DOD 64 plakalı aracın azami yük ağırlığının aslında 3.200 kg olması gerekirken, resmi evraklara sehven yapılan hata neticesi 2.792 kg olarak işlendiğini, sehven hatalı işlenen miktarın idari para cezasına esas alındığını, söz konusu hatanın ise tarafınca ilgili kamu kurumlarına müracaat edilerek düzeltildiğini ve yeni alınan ruhsata işlendiğini, bu halde idari para cezası uygulamasında aracının azami yük ağırlığının 3.200 kg olduğu gözetilerek ancak, bu miktarın varsa aşılan kısmı nazara alınarak işlem tesis edilmesi gerektiğini belirttiği, nitekim dosya arasında bulunan DB seri 923185 sayılı kabahatli adına kayıtlı 35 DOD 64 plakalı aracın ruhsat kaydında, azami yük ağırlığının 3.200 kg olduğunun yazılı olduğu, mahkemesince ise kabahatlinin başvuru dilekçesinde belirttiği bu husus araştırılmaksızın başvurunun reddine karar verildiğinin anlaşılması karşısında, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 65. maddesindeki, "Araçların yüklenmesinde, yönetmeliklerle belirlenen ölçü ve esaslara aykırı olarak;
...b) Azami yüklü ağırlığın veya izin verilen azami yüklü ağırlığın aşılması,...Birinci fıkranın (b) bendine uymayarak;
a) % 10 fazlasına kadar yüklemelerde 500 Türk Lirası,
b) % 15 fazlasına kadar yüklemelerde 1.000 Türk Lirası,
c) % 20 fazlasına kadar yüklemelerde 1.500 Türk Lirası,
...
işleten ve gönderenlere ayrı ayrı idarî para cezası verilir." şeklindeki düzenlemeye nazaran, kabahatlinin aracının azami yük ağırlığının, başvurusunda belirtildiği üzere, 3.200 kg olduğunun kabulü durumunda, yapılan kontrolde 3.940 kg yüklü olduğu tespit edilen aracın ancak, 120 kg miktarında {3.200[(3200/100)*3,75]+500= 3.820 kg}- azami yükün %10 fazlasına kadar fazla yük taşımasının söz konusu olacağı, bu hâlde ise kabahatli hakkında uygulanacak idari para cezasının miktarının düşeceği gözetilerek, kabahatli adına kayıtlı idari para cezasına konu 35 DOD 64 plakalı aracın, azami yük ağırlığının her türlü şüpheden uzak net bir şekilde belirlenmesi için ilgili kamu kurumundan sorulmak suretiyle, hukuki durumun tayin ve takdiri gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309.maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla, gereği görüşülüp düşünüldü;
Bergama Sulh Ceza Hâkimliğinin 04/06/2018 tarihli ve 2017/1885 değişik iş sayılı karar tarihinin ihbarnamede 01/06/2018 olarak gösterilmesinin maddi hata olduğu kabul edilerek yapılan incelemede;
2918 sayılı Kanunun ""Araçların Yüklenmesi"" başlıklı 65. maddesinin;
""Araçların yüklenmesinde, yönetmeliklerle belirlenen ölçü ve esaslara aykırı olarak;
a) Taşıma sınırı üstünde yolcu alınması,
b) Azami yüklü ağırlığın veya izin verilen azami yüklü ağırlığın aşılması,
c) (b) bendindeki ağırlıklar aşılmamış olsa bile azami dingil ağırlıkları aşılacak şekilde yüklenmesi,
d) Karayolu yapısı ve kapasitesi ile trafik güvenliği bakımından tehlikeli olabilecek tarzda yükleme yapılması,
e) Tehlikeli ve zararlı maddelerin gerekli izin ve tedbirler alınmadan taşınması,
f) Ağırlık ve boyutları bakımından taşınması özel izne bağlı olan eşyanın izin alınmadan yüklenmesi, taşınması ve taşıttırılması,
g) Gabari dışı yük yüklenmesi, taşınan yük üzerine veya araç dışına yolcu bindirilmesi,
h) Yükün karayoluna değecek, düşecek, dökülecek, saçılacak, sızacak, akacak, kayacak, gürültü çıkaracak şekilde yüklenmesi,
i) Yükün, her çeşit yolda ve yolun her eğiminde dengeyi bozacak, yoldaki bir şeye takıla-cak ve sivri çıkıntılar hasıl edecek şekilde yüklenmesi,
j) Sürücünün görüşüne engel olacak, aracın sürme güvenliğini bozacak ve tescil plakaları, ayırım işaretleri, dur ve dönüş ışıkları ile yansıtıcıları örtecek şekilde yüklenmesi,
k) Çeken ve çekilen araçlarla ilgili şartlar ve tedbirler yerine getirilmeden araçların çekil-mesi,
yasaktır.
Birinci fıkranın (a) bendi hükümlerine uymayanlara, (…) (1) 50 Türk Lirası; (d), (h), (i), (j) ve (k) bentleri hükümlerine uymayanlara 125 Türk Lirası; (e) ve (f) bentlerindeki hükümlere uymayanlara 250 Türk Lirası; (c) ve (g) bentleri hükümlerine uymayan işletenlere 500 Türk Lirası, (g) bendine aykırı yük gönderenlere 1.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca, bütün sorumluluk ve giderler araç işletenine ait olmak üzere, fazla yolcular en yakın yerleşim biriminde indirilir, birinci fıkranın (e) ve (f) bentlerindeki şartlara uymayan yük taşımasında kullanılan taşıtlar, gerekli izinler sağlanıncaya kadar trafikten men edilir. (1)
Birinci fıkranın (b) bendine uymayarak;
a) % 10 fazlasına kadar yüklemelerde 500 Türk Lirası,
b) % 15 fazlasına kadar yüklemelerde 1.000 Türk Lirası,
c) % 20 fazlasına kadar yüklemelerde 1.500 Türk Lirası,
d) % 25 fazlasına kadar yüklemelerde 2.000 Türk Lirası,
e) % 25’in üzerinde fazla yüklemelerde 3.000 Türk Lirası,
işleten ve gönderenlere ayrı ayrı idarî para cezası verilir.
Ağırlık ve boyut kontrol mahallerinde işaret, ışık, ses veya görevlilerin dur ikazına rağ-men tartı veya ölçü kontrolüne girmeden seyrine devam eden araçlara tescil plakalarına göre 1.000 Türk Lirası idarî para cezası uygulanır.
Azami yüklü ağırlığın % 20’den fazla aşılması halinde fazla yük, birinci fıkranın (b) ben-dine uygun hale getirilmeden yola devam etmesine izin verilmez.
Milletlerarası taşımalarda yabancı plakalı araçların birinci fıkraya uymayan işleten ve gönderenlerine verilen idarî para cezaları tahsil olunmadan anılan araçların yola devam etmelerine izin verilmez.
İşleten ile gönderenin aynı olması halinde birinci fıkraya uymayan işleten ve gönderen için uygulanacak idarî para cezalarının toplamı uygulanır.(1)
Gönderenin birden fazla olması veya tespit edilememesi halinde birinci fıkraya uymayan işleten ve gönderen için uygulanacak idarî para cezalarının toplamı işletene uygulanır.
Araçların yüklenmesine ilişkin ölçü ve usuller, ağırlık ve boyut kontrolü usul ve esasları ile tartı toleransları Ulaştırma Bakanlığı tarafından yönetmelikle belirlenir.
Uluslararası yük ve yolcu taşımacılığına ilişkin konularda ikili ve çok taraflı anlaşma hükümleri saklıdır.
Tarım alanlarına yapılacak yük ve yolcu taşımacılığına ilişkin esas ve usuller yönetmelikte belirlenir."" şeklinde düzenleme içerdiği, itiraza konu idari para cezası tutanağında işleten ve gönderenin aynı olması nedeni ile muteriz hakkında toplam ceza uygulandığının belirtildiği, Anayasa Mahkemesinin 12/07/2017 tarihli ve 2017/95 esas, 2017/119 sayılı kararında 2918 sayılı Kanunun 65/1-b (e) hükmü bakımından herhangi bir iptal kararı bulunmadığı, ancak anılan maddenin yedinci fıkrasındaki ""İşleten ile gönderenin aynı olması halinde birinci fıkraya uymayan işleten ve gönderen için uygulanacak idarî para cezalarının toplamı uygulanır. "" yönündeki düzenlemenin 2918 sayılı Kanunun 65. maddesinin birinci fıkrasının b bendi yönünden iptaline karar verildiği, bu hali ile azami yüklü ağırlığın ya da izin verilen yüklü ağırlığın aşılması hallerinde işleten ve yük gönderenin aynı olduğu durumlarda 2918 sayılı Kanunun 65/1-b maddesi uyarınca idari para cezası uygulanırken birbirinden ayrı ve bağımsız ceza gerektiren fiiller söz konusu olmadığından anılan Kanunun 65/7. maddesi gereğince, işleten ve gönderen açısından tek idari para cezası tanzim edilmesi gerektiği hususunda da kanun yararına bozma yoluna gelinip gelinmeyeceğinin takdiri için dosyanın Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 24/05/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.