10. Hukuk Dairesi 2014/21056 E. , 2016/9638 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, geri alım istemine ilişkindir.
Mahkemece, davalılar ... ve ... hakkındaki talep reddedilip, diğer davalı ... yönünden istem aynen hüküm altına alınmıştır.
Hükmün, davacı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1992 yılının Mayıs ayında düzenlenerek davacı Kuruma verilen Giriş Bildirgesi’nde, F.Tüfekçidere’nin 1979 yılından itibaren ...üyesi olduğunun belirtilmesi üzerine, 08.03.1989 günü yaşamını yitirmiş olan anılan kişinin tescilinin gerçekleştirilip 22.03.1985 – 08.03.1989 döneminde 1479 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalı kabul edildiği, aynı gün hazırlanan Ölüm Aylığı Talep Formu üzerine de sigortalının hak sahibi eşi konumundaki davalı ...’ye 1992 yılının Haziran ayında tesis edilen işlemle 01.04.1989 tarihi itibarıyla ölüm aylığı bağlandığı, sonrasında Kurumca yapılan inceleme ve araştırmada söz konusu oda kaydının sahteliği saptanarak 2011 yılının Şubat ayında sigortalılığın ve ölüm aylığının iptal edildiği, yersiz ödendiği ve karşılandığı ileri sürülen aylıklar ve sağlık hizmeti giderlerinin oda başkan...oda genel sekreter... ve hak sahibi ...’den teselsül hükümleri gereğince yasal faiziyle birlikte geri alınması için işbu davanın açıldığı, Giriş Bildirgesi ve ...ya ait olmadığının, S...ile Adli Tıp Kurumu ....raporlarıyla belirlendiği anlaşılmakta olup mahkemece yapılan yargılamada, gerçeğe aykırı bilgiler içeren söz konusu iki adet belgeyi düzenlediklerinin kanıtlanamadığı gerekçesiyle ... hakkında red kararı verilip S.Tüfekçidere yönünden talep aynen hüküm altına alınmıştır.
Davanın yasal dayanağı olan 1479 sayılı Kanunun 24. maddesinde yapılan ve 22.03.1985 günü yürürlüğe giren değişiklikle, diğer sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, gerçek veya götürü usulde gelir vergisi yükümlüsü olanlar (vergi kaydı bulunanlar) veya esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı bulunanlar ya da kanunla kurulu meslek kuruluşunda usulüne uygun kaydı olanlar zorunlu sigortalı olarak kabul edilmiş, anılan düzenleme 4956 sayılı Kanunla 24. maddede yeniden yapılan değişikliğin yürürlüğe girdiği 02.08.2003 tarihine kadar geçerliliğini korumuştur. Buna göre vergi, kanunla kurulu meslek kuruluşu, esnaf ve sanatkârlar sicil memurluğu kayıtları zorunlu sigortalılığın dayanak belgeleri niteliğinde olup anılan kayıtlara sahip kişiler yönünden herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışma olgusunun gerçekleşmesi durumunda zorunlu sigortalılık söz konusu olabilmektedir.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında yapılan değerlendirmede, uyuşmazlık konusu aylıklar ve sağlık hizmeti giderlerinin yersizliğinin saptanabilmesi, 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalılığın gerçeğe aykırı veya sahte meslek kuruluşuna dayalı olduğunun ortaya konulmasını gerektirmekte olup yaşamını yitirmiş sigortalının...Kasaplar Kahveciler Lokantacılar Odası’ndaki kaydının gerçeğe aykırılığı veya sahteliği ile kaydın oluşturulmasında oda yetkilileri konumundaki davalıların eylemleri saptandığı takdirde Giriş Bildirgesi ve Ölüm Aylığı Talep Formu’nda yer alan imzaların anılan davalılara ait olmamasının işbu dava yönünden önem arz etmeyeceği belirgin bulunduğu gibi... bakımından, değinilen iki adet belgeye ilişkin imza incelemesi de yapılmamıştır. Bu bakımdan, Kurum tespit ve bulgularının aksinin aynı derecede somut, inandırıcı, gerçeklere dayalı delillerle kanıtlanması gereğinden hareketle yöntemince inceleme ve araştırma yapılmalı, bu konuda Kurumca düzenlenen soruşturma raporundan, ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma dosyasından, varsa ceza davasına ilişkin dosyadan yararlanılmalı, toplanan tüm kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu davalılar Y.Avcı ve Ö.Tuna hakkındaki talebin reddedilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 09.06.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.