Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2019/2632 Esas 2020/3028 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 08.10.2013 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 19.12.2018 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 121. maddesi uyarınca alınan yetki belgesine dayalı olarak açılan ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, ...Mevkinde bulunan 321, 322, 551 ve 728 parsel sayılı taşınmazlardaki ortaklığın satış sureti ile giderilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Bir kısım davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulüne, ortaklığın satış sureti ile giderilmesine karar verilmesi üzerine Dairemizin 08.02.2017 tarihli 2015/7582 Esas ve 2017/861 Karar sayılı ilamı ile "hükme esas bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazlardan 551 parsel sayılı taşınmazın üzerinde 130 adet portakal ağacı bulunduğunun tespit edildiği, arz değeri ile zirai muhdesat değerinin ayrı ayrı belirlenerek taşınmazın toplam değerinin hesaplandığı, ayrıca satış bedelinin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet edeceğinin oranlama yapılmak suretiyle belirlendiği, ancak mahkemece sadece 551 parsel yönünden satış bedelinin bilirkişi raporunda belirtilen oranlar dikkate alınarak dağıtılmasına karar verilmesi gerekirken dava konusu tüm taşınmazlar yönünden elde edilecek satış bedelinin bu oranlama esas alınarak dağıtılmasına karar verilmesinin doğru görülmediği" gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda mahkemece, "davanın kabulüne; ... ve 728 parsel sayılı taşınmazların ortaklığının satış sureti ile giderilmesine, satış bedelinin taraflara tapudaki payları ve veraset ilamındaki hisseleri doğrultusunda dağıtılmasına; 551 parsel sayılı taşınmaza ilişkin dosya içerisindeki 24.11.2014 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda satış bedelinin %86,36"sinin zemin, %13,64"ünün muhdesat sahibi değeri olarak tespiti ile tapudaki payları ve veraset ilamındaki hisseleri oranında taraflara dağıtılmasına" karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Borçlunun elbirliği halinde ortak olduğu taşınmazlarda borçlu ortağın alacaklısı İcra Hakimliğinden İcra ve İflas Kanununun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir.
Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.
Satışına karar verilen taşınmaz;
a)Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin paydaşların tapudaki payları oranında,
b)Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin mirasçılık belgesindeki paylar oranında,
c)Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına ve tahsil edilmesine karar verilmesi gerekir.
Somut olaya gelince; mahkemece dava konusu taşınmazların satış suretiyle ortaklığının giderilmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamakta ise de; yargılama sırasında taşınmaz üzerinde bulunan muhdesat ile ilgili olarak taraflardan herhangi biri tarafından muhdesat iddiasında bulunulmamış olduğundan muhdesat oranlaması yapılması, satış sırasında satış bedelinin dağıtılmasında karışıklığa yol açabilecektir. Bu nedenle hükmün 3.maddesinin hükümden çıkarılması gerekirken yazılı şekilde 551 sayılı parsel yönünden muhdesat iddiası olmadığı halde muhdesat oranlaması kurulmak sureti ile satış bedelinin ikinci kez dağıtılmasına karar verilmesi doğru görülmemiş, hüküm sonucunun 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438/7.maddesi gereğince düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ..."in temyiz itirazlarının kabulü ile hüküm sonucunun 3.bendinin tamamen hükümden çıkarılmasına, hükmün 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438/7. maddesi gereğince DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 11.03.2020 tarihinde oy birliği ile karar verilmiştir.