10. Hukuk Dairesi 2016/7323 E. , 2016/9512 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamda belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ve davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1) Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı vekilinin tüm, davalılar vekillerinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2) Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi ve 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar, kamu düzeni ile ilgili olduğundan, özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Somut olayda, davacının 12.08.1986-31.10.1998 tarihleri arasında, davalılar murisinin nezdinde sekreter olarak çalıştığının tespitini istediği davada, dosyaya ibraz edilen belgelerin incelenmesinde; davalı muris adına kayıtlı muayenehanenin 01.09.1990 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamına alındığı ve 03.09.1991 tarihinde ise kapsamdan çıktığı ancak vergi dairesi tarafından ibraz edilen belgeler göre 01.07.1986 tarihinde faaliyete başladığı 31.12.1995 gününde ise terk edilerek zamanaşımı nedeniyle beyannamelerin imha edildiği, yine Kurum cevabına göre dava konusu edilen dönem içerisinde bildirimi yapılan tek bordrolu sigortalının davacı olduğu
Kolluk soruşturması göre ise dava konusu hakkında bilgi sahibi bulunamadığının tutanakla tespit edildiği, mahkemece ise dinlenen davacı tanıklarının beyanları hükme esas alınarak yazılı şekilde davanın kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemenin davanın kısmen kabulüne ilişkin değerlendirmesi eksik incelemeye ve araştırmaya dayanmakta olup, dosyada mevcut bilgi ve belgeler hüküm kurmaya elverişli ve yeterli değildir.
Yapılacak iş; yukarıda değinilen bilgiler dahilinde, davacının gösterdiği delillerle yetinilmeyip, kendiliğinden araştırma yapılarak, davacının çalışmasının gerçekliği, işin kapsam ve niteliğiyle, süresinin belirlenebilmesi amacıyla, öncelikle mevcut delillere göre 31.12.1995 tarihinde faaliyeti terk eden murisin, bu tarihten sonra sırf tanık beyanları esas alınarak faaliyetini sürdürdüğünün kabulünün yasal olarak mümkün olmadığı gözetilerek, davalılar murisinin işyerinin faaliyet ve kapsam durumunun hiçbir tereddüt .... murisin işyerinin kayıt, üyelik yada tescil bilgileri sorularak araştırılmalı; böylece gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, belirtilen maddi ve hukuki esaslar göz önünde tutulmadan eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde; davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli, hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, 07.06.2016 gününde oy birliğiyle karar verildi.
