Danıştay 13. Daire 2015/5533 Esas 2020/4053 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/5533
Karar No:2020/4053

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Ortaklığı (…)
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: "TPAO Adıyaman Bölge Üretim Müdürlüğüne Ait Yananköy ve Lilan Petrol Sahalarındaki Kuyular İle İstasyon İçerisindeki Bütün Sistemlerin İşletilmesi, İşlerliğinin Sağlanması Amacıyla Gerekli Bakım-Onarımın Yapılması ve Pompaja Hazır Hâle Getirilen Mayinin Tankere Dolum İşinin, Yüklenici Firma ile Yapılan Sözleşmenin Hükümleri Ekinde Belirtilen Tanker Dolum, Boşaltım ve Emniyet Talimatlarına Uygun Olarak Yapılması" işinin hizmet alımı yoluyla yapılmasına ilişkin … tarihli ihale onayının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce Dairemizin 28/01/2015 tarih ve E:2013/1532 K:2015/224 sayılı usule ilişkin bozma kararına uyularak verilen kararda; Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Mal ve Hizmet Alımı İhalelerinde uygulanacak esas ve usulleri düzenlemek amacıyla çıkarılan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Mal ve Hizmet Alımı İhale Yönetmeliği'nde ihale yoluyla temin edilebilecek hizmetlerin tanımının yapıldığı, petrol ameliyelerini arama, araştırma, keşif, bakım, onarım ve taşıma hizmetlerinin bu kapsamda sayıldığı, davalı idare … Bölge Müdürlüğü tarafından ihale yoluyla temin edilmesi planlanan "Bölge Müdürlüğü'ne ait Yananköy ve Lilan petrol sahalarındaki kuyular ile istasyon içerisindeki bütün sistemlerin işletilmesi, işlerliğinin sağlanması amacıyla gerekli bakım-onarımın yapılması ve pompaja hazır hâle getirilen mayinin tankere dolum işinin, yüklenici ile yapılacak sözleşmede belirtilecek tanker dolum, boşaltım ve emniyet talimatlarına uygun olarak (12 personel ve 1 araç ile) yapılması" işinin anılan Yönetmelikteki hizmet tanımı içerisinde yer aldığı, bu itibarla, anılan işin ihale yoluyla gerçekleştirilmesine yönelik dava konusu ihale onayında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu ihaleyle TPAO’nun asıl işi niteliğindeki işlerin üçüncü kişilere devredilmesinin öngörüldüğü, asıl işlerin alt işverene devredilmesinin 4857 sayılı İş Kanunu'na ve TPAO Ana Statüsüne aykırı olduğu, ihaleyle hukuka aykırı şekilde işçi temin edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
"TPAO Adıyaman Bölge Üretim Müdürlüğüne Ait Yananköy ve Lilan Petrol Sahalarındaki Kuyular İle İstasyon İçerisindeki Bütün Sistemlerin İşletilmesi, İşlerliğinin Sağlanması Amacıyla Gerekli Bakım-Onarımın Yapılması ve Pompaja Hazır Hâle Getirilen Mayinin Tankere Dolum İşinin, Yüklenici Firma ile Yapılan Sözleşmenin Hükümleri Ekinde Belirtilen Tanker Dolum, Boşaltım ve Emniyet Talimatlarına Uygun Olarak Yapılması" işinin hizmet alımı yoluyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 3. maddesinin (g) bendi uyarınca TPAO Mal ve Hizmet Alımı İhale Yönetmeliği kapsamında açık ihale usulü ile yapılmasına ilişkin … tarihinde ihale onayı alınması üzerine, davacı sendika tarafından anılan ihale onayının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Davalı idarenin sunmuş olduğu 14/09/2015 tarihli ek beyanda, … tarihinde Genel Müdürlük Oluru ile ekonomik verimliliğini kaybeden sahalara ilişkin hizmet alımlarının sonlandırılması kararı alındığı ve ihaleyi kazanan firmalar ile sözleşmelerin sona erdirildiği, söz konusu hizmetlerin alındığı sahalarda işlerin kadrolu elemanlar eliyle yürütüleceği, davanın konusuz kaldığı belirtilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
Uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan hâliyle, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Ana Statüsü'nün "TPAO'nın Amaç ve Faaliyet Konuları" başlıklı 4. maddesinde, "Kamu petrol sektörünü merkezi plânlama ve koordinasyon ilkeleri dâhilinde organize etmek ve bu suretle sektörü verimli, uyumlu ve memleket ihtiyaçlarını karşılamakta etkin duruma getirmek ve Petrol Kanunu'nda tanımlanan petrol ameliyeleri ile dağıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunmak ve jeotermal enerji üretimini geliştirmek, sermaye birikimi sağlayarak öncelikle petrol arama ve üretiminde yatırım kaynağı yaratmak amacı ile teşkil edilen TPAO'nun faaliyet konuları aşağıda gösterilmiştir.
1- Devletin genel enerji ve petrol politikası dâhilinde yurt içinde ve gerektiğinde yurt dışında arama, sondaj, üretim, taşıma, depolama ve rafinaj gibi tüm petrol ameliyelerini yapmak,
(...)
TPAO bu amaç ve faaliyetlerini doğrudan doğruya ve müessese, bağlı ortaklık, iştirak ve diğer birimleri eliyle yerine getirir. TPAO amaç ve faaliyet konuları Yüksek Planlama Kurulu kararı ile değiştirilebilir." kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat kurallarının değerlendirilmesinden, TPAO tarafından, arama, sondaj, üretim, taşıma, depolama ve rafinaj gibi tüm petrol ameliyelerinin, doğrudan doğruya veya müessese, bağlı ortaklık, iştirak ve diğer birimleri eliyle yerine getirmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Uyuşmazlıkta, ihalenin konusunun, kuyuların işletilmesi/işlerliğinin sağlanması amacıyla bakım-onarımın yapılması ile pompaja hazır hâle getirilen mayinin tankere dolum ve boşaltım işi olduğu anlaşılmaktadır. Kuyuların bakım-onarımı ve tanker dolum faaliyetleri işin niteliği itibarıyla petrol ameliyeleri kapsamında bulunmaktadır.
Bu durumda, ihale konusu işin TPAO tarafından doğrudan doğruya ve müessese, bağlı ortaklık, iştirak ve diğer birimleri eliyle yerine getirmesi gerektiği, özel hukuk kişilerine gördürülemeyeceği, dolayısıyla ihale yoluyla söz konusu hizmetlerin alımı yapılamayacağı sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 30/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.