MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 17.maddesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacı, dava konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmazın ... oğlu .. adına kayıtlı olup aslının vakıf olduğunu, kayıt malikinin nerede olduğunun ve hayatta olup olmadığının bilinmediğini ve uzun yıllardan beri de tapuda işlem tesis edilmediğini, taşınmazın uzun süreden beri sahipsiz olduğunu ileri sürerek 5737 sayılı Vakıflar Kanunun 17. maddesi gereğince taşınmazın mahlulen - metruken "... Vakfı" ... Vakfı adına tapuya tescilini istemiştir.
Mahkemece, davanın usulden reddine ilişkin olarak verilen kararın, Dairece, “Somut olayda, dava konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmazın ... oğlu ... adına kayıtlı olduğu, idarece yaptırılan soruşturmada adı geçenin uzun süreden beri kayıp olduğu belirlenerek 22.02.2016 tarih 9 nolu mahluliyet-metrukiye komisyon kararının alındığı ve halen geçerliliğini koruduğu anlaşılmaktadır. Yukarıda açıklanan ilkeler gözetilerek olay irdelendiğinde, davada Hazinenin hasım gösterilmesinin gerekli olmadığı sonucuna varılmaktadır. Hal böyle olunca; mahkemece işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken, Hazinenin davada yer alması gerektiğinden bahisle dava dilekçesinin reddine karar verilmiş olması doğru değildir.” gerekçesi ile bozulması üzerine bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hemen belirtmek gerekir ki ; taraf teşkili yargılama hukukunun en önemli müesseselerinden biri olup kamu düzenindendir. Bu nedenle usulünce taraf teşkili yapılıp yapılmadığı, davalının taraf sıfatının bulunup bulunmadığı veya davanın ... görülmesinin mümkün olup olmadığı hakim tarafından her aşamada resen denetlenmelidir.
Öte yandan bilindiği üzere, tapu iptal ve tescil davalarının kayıt maliklerine yöneltilmesinin zorunlu olduğu, kayıt malikinin kim olduğu belirlenemiyor ise, kayyım atanması ve kayyımın görev ve sorumluluklarıyla ilgili 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 427. maddesi ve 3561 sayılı Mal Memurlarının Kayyım Tayin Edilmesine Dair Kanun hükümleri dikkate alındığında, ilgililerin hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla davanın kayyıma yöneltilmesinde zorunluluk bulunduğu, somut olayda ise , davanın ... olarak açıldığı, bu nedenle kayıt maliklerinin kayyımla temsili sağlanmaksızın işin esası hakkında karar verilmiş olmasının doğru olmadığı da açıktır.
Her ne kadar, Mahkemenin bozma ilamına uyması nedeniyle usulü kazanılmış haktan bahsedilebilecekse de kamu düzeni bunun istisnalarından olduğundan bozmaya uymakla usulü kazanılmış hakkın söz konusu olmayacağı hususunda tereddüt bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca, Mahkemece taraf teşkilinin sağlanmaması gerekçesiyle davanın usulden reddine yönelik ilk kararının doğru olduğu, Dairece verilen bozma kararının maddi hataya dayandığı gözetildiğinde davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
Kabule göre de, bilindiği üzere alınması gerekli harcın davayı kaybeden davalıdan tahsiline karar verilmesi gerekmektedir. Ne var ki, eldeki somut uyuşmazlıkta davanın ... olarak açılması nedeniyle davacıdan harç alınmasına yer olmadığına, peşin alınan harcın ise iadesine karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzerine harcın davacıdan alınmasına karar verilmesi de doğru değildir.
Davacının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/09/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
-KARŞI OY-
Mahkemece, hükmüne uyulan bozma ilamı doğrultusunda işlem yapılarak davanın kabul edilmiş olması doğrudur.
Ne var ki, dava kabul edildiğine göre Harçlar Kanunu gereğince davacıdan harç alınması doğru değil ise de, bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, hükümden davacıdan harç alınmasına dair kısmın çıkarılmak suretiyle kararın düzeltilerek onanması düşüncesinde olduğumuzdan, sayın çoğunluğun bozma yönündeki görüşüne katılmıyoruz.